dEUS deze week 4 keer in Ancienne Belgique: hoe de rockgroep zijn stempel heeft gedrukt op de Belgische muziek

“Durf hoog te mikken en internationaal te denken: als dEUS andere Belgische bands heeft beïnvloed dan zéker op dat vlak”, vertelt Michèle Cuvelier (Studio Brussel), die Tom Barman recent heeft geïnterviewd over de nieuwe dEUS-plaat.

“dEUS ging touren in de VS en speelde op Glastonbury: dat was een echte big bang toen. Zij toonden hoe je als Belgische band verder mag denken dan succes in de Benelux. Na hen is Balthazar helemaal voor dat Europese verhaal gegaan. Ook Selah Sue, Warhaus en Tamino zien heel Europa als hun speeltuin. De durf om de grote plas over te steken – met succes – lijkt momenteel enkel weggelegd voor popartiesten als Stromae en Angèle. En er zijn natuurlijk veel Belgische dj’s die continu de wereld rondvliegen.”

Hun muzikale invloed op toekomstige generaties omschrijft Cuvelier als “schoonheid tonen in rafelige rauwheid”. “dEUS brengt altijd kwaliteit en klasse, maar de schoonheid schuilt in het ruwe en het rauwe. Net omdat niet alles plat gepolijst wordt, is hun muziek tijdloos en universeel. dEUS is een natuurkracht, die mikt op de core menselijke emoties. Als ik “Instant street” draai op de radio, dan komen er altijd veel reacties op de outro die hélemaal ontspoort. Die kracht en dat vuile komen keihard binnen.”

“Op hun nieuwe plaat “How to replace it” komt dEUS binnen hun eigen universum verrassend uit de hoek. Ze halen geen zotte fratsen uit, maar bekijken hoe ze hun dEUS-kamer groter kunnen maken, door te experimenteren met vrouwenkoren, of Tom lager te laten zingen in “1989”. Vergelijk het met een goede yogapose: die voelt lichtjes oncomfortabel, maar is nét niet pijnlijk.”

In de muzikale erfenis van dEUS speelt Tom Barman als frontman en oprichter van de band een cruciale rol. “dEUS is Barman en Barman is dEUS: beiden vallen echt samen, zoals honden en hun baasjes op elkaar lijken. Het ene is ondenkbaar zonder het andere. Daarnaast is gitarist Mauro Pawlowski - terug van weggeweest -  superbelangrijk, zowel voor het geluid als het beeld van dEUS.”

Stijn Meuris speelde bij Noordkaap, toen in 1994 het debuutalbum van dEUS uitkwam. “En “Worst case scenario” was een bommetje, een schokgolf die ons uit evenwicht bracht. Plots kon en mocht er iets nieuws en werd dat nog populair ook: tegenwringen in rockmuziek. Wat op het eerste gehoor niet kon, werd toch hip." 

"Denk aan de“Friday Friday Friday” in “Suds and soda”: zoiets raars deed niemand, behalve dEUS. Van in het prille begin zat er kwaliteit in hun muziek, al was het verhaal van dEUS dat van “growing up in public”. Ik was niet meteen mee, maar ik ben onvoorwaardelijk fan geworden. Vooruitstrevende kunst heeft in gelijk welke discipline altijd tijd nodig.”

Volgens Meuris heeft dEUS voor een duidelijke breuklijn gezorgd in de Belgische én Europese muziek. “dEUS was urban, bohemian en arrogant goed. Hun internationale blik was vrij nieuw in die tijd, al hadden de broers Dewaele en Front 242 dat ook.”

“Hun legacy zit vooral in het feit dat dEUS een deur heeft geopend die geopend moest worden, net zoals TC Matic dat voor hen heeft gedaan, ook met wringende muziek. De surrealistische toets daarin is typisch Belgisch: het vreemde bewust cultiveren en populaire muziek maken zonder dat die plat commercieel klinkt."

"dEUS maakt vreemde rockmuziek en vele anderen zijn gevolgd. Denk aan Zita Swoon, die via Stef Kamil Carlens een duidelijke link heeft met dEUS, of Evil Superstars met Mauro Pawlowski. Ook in Mintzkov en Absynthe Minded hoor je de dEUS-touch.”

De stijl van dEUS noemt Meuris “berekende nonchalance”. “Hun grote kracht is dat de nummers altijd centraal staan. Ze klinken slordig, maar 90% blijft overeind op een akoestische gitaar. dEUS speelt met genres: in hetzelfde nummer gaan ze van opera over filmmuziek naar elektro, met samples  of door hun instrumenten slim te gebruiken. Hun muziek is volwassen geworden. Hoe vaker je naar hun laatste plaat luistert, hoe mooier die wordt, terwijl het woord “mooi” niet van toepassing is voor het vroege dEUS-werk.”

De kracht van dEUS zit volgens Meuris ook in frontman Tom Barman, die hij “een icoon van een generatie en van een genre” noemt. “Tom is slim en verrast op de juiste momenten. Dankzij hem is dEUS meer dan een luide gitaarband, die af en toe uit de bocht vliegt. Tom houdt de spanning er altijd in, omdat hij een podiumbeest is met een gigantische veroveringsdrang." 

"Live is dEUS een wankele en spannende band die flirt met het evenwicht: ofwel zijn ze fantastisch, ofwel vreselijk. Hét geheime wapen van dEUS is voor mij Klaas Janzoons, die al vanaf dag 1 bij de groep speelt. Over hem wordt weinig gepraat, maar hij beheerst de klanken in dEUS en tovert de raarste geluiden uit zijn viool.”

Zangeres/bassiste Lies Lorquet van Mintzkov is te horen in het nummer “1989” op de nieuwe dEUS-plaat. Na “7 days, 7 weeks” en “Eternal woman” heeft Tom Barman haar opnieuw gevraagd om iets in te zingen. Dat gebeurt altijd op dezelfde manier.

“Tom smst me met de vraag om naar de studio te komen in Antwerpen. De tekst krijg ik ter plekke in mijn handen en het nummer hoor ik daar voor de eerste keer. Tom vindt dat onze stemmen goed klinken samen, zowel in het Frans als Engels. Het is ongelofelijk om zo veel vertrouwen van hem te krijgen. Als studente in Antwerpen hoorde ik via het dakraam van mijn kot hoe dEUS de clip voor “Instant street” aan het opnemen was. Ik was toen grote fan, en nu maak ik zelf deel uit van het dEUS-verhaal.”

Lorquet omschrijft Tom Barman als “eerlijk, energiek, open en grappig”. “Tom is enorm gepassioneerd door muziek en altijd zichzelf, wat je heel hard hoort in de teksten op de laatste dEUS-plaat. Hij is bijzonder genereus: dat voel ik aan de manier waarop hij plaats maakt voor mij in zijn muziek. Voor mij is dEUS meer dan Tom Barman. In hun muziek is er voor iedereen ruimte om te shinen met zijn instrument. Ik hoor de kracht van een groep."

“Veel mensen vinden het vanzelfsprekend dat dEUS om de zoveel jaar een plaat maakt en uitgebreid tourt in héél Europa, maar daar kruipt gigantisch veel werk in als je kwaliteit wil maken. Bij dEUS wordt altijd hard naar iets toegewerkt. In de ruim 30 jaar dat ze bezig zijn, hebben ze altijd iets eigentijds gebracht, zonder toegevingen te doen aan de tijdgeest. En toch is dEUS altijd relevant, met kwalitatief sterke popsongs die niet enkel gitaarliefhebbers bekoren.”

Lorquet voelt ook de invloed van dEUS in haar eigen muziekcarrière. “dEUS heeft de weerhaakjes, die we zo evident vinden in de hedendaagse popmuziek, geïntroduceerd in België, door catchy popsongs te maken waar valse gitaren in zitten en rare solo’s. Zij gaven het voorbeeld van hoe je als artiest buiten de lijntjes kan kleuren." 

"Met mijn eigen groep Mintzkov zijn we gigantisch vaak met dEUS vergeleken. Dat is altijd een eer, al gaat elke groep voor zijn eigen verhaal en sound. Wat we gemeen hebben, is het spelen met klanken en structuren. Daarvoor heeft dEUS zeker het pad geëffend. Als Belgische muzikant kan ik alleen maar trots zijn dat dEUS een Belgische band is.”