Begrotingstekort 6 miljard euro kleiner dan verwacht, maar totale ontsporing dreigt

De cijfers in het voorlopige begrotingsrapport van het Monitoringcomité kleuren minder donkerrood dan aanvankelijk gedacht. Gingen we bij de begrotingsopmaak in oktober nog uit van een tekort van 33,5 miljard euro in 2023, dan zouden we nu uitkomen op 27,4 miljard euro. Dit is het tekort voor alle Belgische overheden samen. Op het federale niveau alleen zou het tekort uitkomen op 20,5 miljard euro, een meevaller van iets meer dan 3 miljard euro.

Eén van de verklaringen is de daling van de energieprijzen. Hierdoor moet de regering bijna een miljard euro minder uitgeven aan het sociaal energietarief voor gezinnen. Ook de lagere inflatie is een opsteker. Het Planbureau kwam vorige maand met een nieuwe prognose waarin de verwachte inflatie voor dit jaar naar beneden werd bijgesteld, tot 4,5 procent. Hierdoor moeten de pensioenen en de sociale uitkeringen minder geïndexeerd worden.

Vals gevoel van veiligheid

Hoewel de voorlopige cijfers nog lichtjes kunnen wijzigen, tonen premier Alexander De Croo (Open Vld) en staatssecretaris Alexia Bertrand (Open Vld) zich tevreden. “Deze cijfers tonen aan dat we de begrotingsopmaak in oktober met de nodige sérieux hebben aangepakt”, zei De Croo donderdagmiddag in het federaal parlement. Staatssecretaris Bertrand: “Dit is een verbetering. Dankzij de inflatie, maar ook dankzij het beleid van deze regering.”

Toch geven de cijfers een vals gevoel van veiligheid. Zonder ingrijpende hervormingen in de pensioenen, de fiscaliteit en de arbeidsmarkt zal het begrotingstekort de komende jaren namelijk in sneltempo oplopen. De oppositie vreest dat de nieuwe cijfers een vrijgeleide betekenen om moeilijke beslissingen over de verkiezingen van 2024 te tillen. “Tot nu toe komt de hervormingsagenda van deze regering uit op uitstel”, zegt Kamerlid Peter De Roover (N-VA).

Het begrotingsrapport betekent het startschot voor de federale begrotingsgesprekken. Die beloven pittig te worden, want ze zijn zowat de laatste kans voor deze regering om nog hervormingen door te duwen. Cd&v-kamerlid Wouter Beke brak in de Kamer een lans voor de fiscale hervorming van minister Vincent Van Peteghem (cd&v). Staatssecretaris Bertrand drong aan op een forse pensioenhervorming.

Maar of de regeringspartijen hun onderlinge veto’s kunnen overstijgen, zal de komende weken moeten blijken.