Het VN-onderzoek bundelde inzichten van 207 slachtoffers en getuigen en verzamelde meer dan 2.500 foto’s, video’s en medische en gerechtelijke documenten voor de periode van mei 2020 tot december 2022. Het rapport heeft ook aandacht voor het geweld tegen de duizenden vreedzame betogers na de herverkiezing van president Alexander Loekasjenko in augustus 2020, en heeft het over “onnodig en disproportioneel geweld” waardoor “zeker vijf doden” vielen. 

Het rapport benadrukt de “wijdverspreide en systematische schendingen van het internationale recht inzake mensenrechten” en “seksueel en op gender gebaseerd geweld, schendingen van het recht op vrije meningsuiting, vreedzame samenkomst en vereniging, en het ontzeggen van een eerlijk proces en gelijke bescherming van de wet” in het land. 

Doodstraf

De incidenten lijken deel van een bredere geweldscampagne tegen critici van de Wit-Russische regering, concludeert het rapport. Bepaalde schendingen kunnen “neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid”, klinkt het. Daarbij wordt het rechtssysteem misbruikt om oppositie van journalisten, bloggers, verdedigers van mensenrechten, vakbondsactivisten of advocaten tegen te gaan. Eind vorige week ondertekende Loekasjenko bovendien nog een wet die de doodstraf wegens hoogverraad invoert.

Türk heeft strenge kritiek op de straffeloosheid en de verwaarlozing van mensenrechten in Wit-Rusland. “De overheid is het verplicht aan haar burgers om deze massale onderdrukking een halt toe te roepen, en een onpartijdig en transparant onderzoek te voeren om te verzekeren dat zij die verantwoordelijk zijn voor die ernstige schendingen, ter verantwoording worden geroepen”, luidt zijn betoog.