Volgende week dinsdag stemt het parlement een wet die iedereen die als LGBT+ identificeert, met tien jaar cel kan bestraffen. En donderdagavond noemde de Oegandese president Museveni homoseksualiteit nog een afwijking. “Maar Oegandese activisten, bijvoorbeeld voor LGBT+-rechten, kunnen op onze steun blijven rekenen, onze ontwikkelingssamenwerking blijft voorlopig aanwezig”, zegt Gennez.

Net voor haar vertrek uit Oeganda, vrijdagavond, kon Gennez verschillende mensenrechtenactivisten spreken, die getuigden over de krimpende ruimte voor het middenveld, en dus ook voor wie opkomt voor LGBT+-rechten.

Voor Gennez kan er geen sprake van zijn dat de Belgische ontwikkelingssamenwerking zijn boeltje pakt vanwege Museveni’s uitspraken. “We blijven dit dossier natuurlijk op de voet volgen, en blijven hierover statements maken aan onze gesprekspartners binnen de regering”, zegt de Vooruit-minister. “Het is makkelijk om, zoals de extreme partijen, aan de zijlijn te roepen en zo denken een zuiver geweten te houden, maar zo help je de mensen hier niet verder. Internationale politiek is nooit zwart-wit.”

“Op mijn eerste dag zag ik de minister van Financiën, en ik heb hem duidelijk gemaakt dat in de projecten die wij steunen respect voor de rechten van de vrouw en de LGBT+-gemeenschap centraal staan”, beklemtoont de minister.

De verschillende activisten gaven Gennez aan dat ze het meest gebaat zijn bij steun voor hun werking, en de sociaaldemocrate benadrukt dat de Belgische ontwikkelingssamenwerking die ook geeft. “Buiten het bilaterale programma met Oeganda geven we dan ook steun aan mensenrechtenorganisaties, en daarmee beklemtonen we tegenover het regime het belang van organisaties die het beleid kunnen bekritiseren.”

Afleiding van echte problemen

Voor de activisten is de wet vooral een kwestie die gecreëerd werd om de aandacht af te leiden van de corruptie en de vele verkrachtingen van minderjarige meisjes. In 2013 keurde het parlement al een gelijkaardige wet goed, maar die werd uiteindelijk ongeldig verklaard. Maar vandaag is de situatie voor de LGBT+-gemeenschap veel erger dan toen. Op sociale media gaan video’s de ronde waarin homo’s geviseerd worden, met als gevolg dat hun huisbaas hen bijvoorbeeld buiten zet of ze aangevallen worden, getuigden de activisten. Zulke haatcampagnes worden aangewakkerd door uitspraken van politieke leiders, zoals Museveni, en leiders van de invloedrijke evangelische kerken.

In die propaganda is sprake van westerse ngo’s die kinderen zouden indoctrineren om van geaardheid te veranderen. “We hebben hen om bewijzen gevraagd, maar die zijn nog niet boven water gekomen”, aldus nog Gennez. “En het is natuurlijk ook zo dat de goedkeuring van de wet een internationale blamage voor het land. Maar dat niet alleen: internationale bedrijven die hier investeren spraken al hun afkeuring uit, en ook voor gezondheidszorg en de zo belangrijke onderwijssector zou de wet een drama zijn. We hopen dat de komende dagen en weken nog wijsheid kunnen brengen.”