OVERZICHT. Hoe pleiten alle 18 beklaagden in proces Reuzegom en welke straf riskeren ze?

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. “We zagen bij hem een minimum aan schuldbesef”, pleitte procureur Annelies De Cauwer van het Openbaar Ministerie (OM) maandag.

“‘Sondage’ is schuldig”, zo pleitte zijn advocaat Tom De Meester. “Hij is verantwoordelijk voor de dood van Sanda Dia. En die verantwoordelijkheid draagt hij nu al meer dan vier jaar elke dag opnieuw.” In zijn pleidooi benadrukte De Meester dat zijn cliënt bijzonder veel schaamte voelt en spijt heeft.

Toch minimaliseert de advocaat het aandeel van zijn cliënt. ‘Sondage’ was volgens zijn advocaat niet aanwezig tijdens de belangrijkste momenten van de doop. “Ik heb gezegd dat hij schuldig is, dat heeft hij niet uit de weg willen gaan. De vraag is enkel aan welk misdrijf”, aldus De Meester. “De onopzettelijke doding valt in ieder geval niet te betwisten. Door handelingen waaraan hij heeft meegewerkt, heeft Sanda zijn leven verloren. Maar ik wil benadrukken dat ‘Sondage’ de dood van Sanda nooit heeft gewild.”

De advocaat van ‘Sondage’ vroeg dan ook de vrijspraak voor het toedienen van de giftige stof, namelijk de vissaus. “Hij wist absoluut niet dat het toedienen daarvan de gezondheid zwaar zou kunnen schaden. Zoutvergiftiging komt zelden voor. En de meeste mensen én artsen weten niet wat de dodelijke hoeveelheid zout is. De gemiddelde spoedarts weet dat wel. Ja, het stinkt en het leidt tot braken. Maar er was geen intentie om schade toe te dienen. En zeker niet om de gezondheid ernstig te beïnvloeden.”

De Meester vraagt ook de vrijspraak voor de aantijging van het schuldig verzuim. “Hij heeft bij wijze van boetedoening een onderzoeksproject gedaan naar overgangsrituelen. Hij kreeg die opdracht opgelegd als tuchtsanctie. Daaromtrent organiseerde hij ook lezingen, met zelfs debatten erbij. Daarnaast heeft hij 30 uren meegeholpen bij een leefgemeenschap van mensen met een verstandelijke beperking.”

De Meester vraagt het hof om geen effectieve straf op te leggen aan ‘Sondage’. “Een veroordeling is op zijn plaats, maar er is geen kans op recidive. Het meest geschikt lijkt me een werkstraf.”

Riskeert een celstraf van 30 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. Dat is zes maanden minder cel dan in eerste aanleg werd gevorderd. “Hij nam het voortouw in de beslissing om geen verontschuldigingsbrief te sturen naar de ouders van Sanda”, aldus het OM.

Ook ‘Strontvlieg’ pleit bij monde van zijn advocaat Walter Damen schuldig aan mensonterende behandeling en ook hij aanvaardt de onopzettelijke doding. “Soms doen vijf minuten na vier jaar wonderen. Soms kun je plots onder ogen zien dat je een fout hebt gemaakt. In dit geval een fout waarbij iemand het leven heeft verloren”, pleitte Damen.

De advocaat gaf een beschrijving van de gebeurtenissen tijdens de doop die volgens hem al jarenlang op dezelfde manier werd uitgevoerd. “In Vorselaar groeven ze een put. Hetzelfde soort put waar ‘Strontvlieg’ het jaar voordien zelf in zat. Ze moesten dezelfde dingen eten die hij moest eten en moesten, net als hij, in de beek zwemmen. Als laatste moesten ze dan op hun knieën over gras kruipen, een beker met een vis erin opdrinken en de vis weer uitbraken met behulp van de vissaus. Allemaal zoals het jaar ervoor. Daardoor was er dus - in ieder geval in hun hoofd - veel minder reden om gealarmeerd te zijn”, klonk het.

“Iedereen wist wat ging gebeuren. Iedereen had die doop al ondergaan. Er was op hen geürineerd, ze hadden allemaal moeten drinken en moeten braken. En net daarom besluiten wij vandaag dat al die handelingen wel degelijk mensonterend waren. Want het is niet omdat je zelf ook de grens al overschreden hebt, door zulke handelingen zelf te hebben ondergaan, dat je daarom een excuus hebt.”

Ook ‘Strontvlieg’ pleit echter onschuldig aan het toedienen van giftige stoffen. “De visolie werd wel degelijk vrijwillig gedronken. De wet schrijft voor dat er een wil moet zijn om de ander te schaden voor die aantijging.” Ook Damen benadrukt dat het moeilijk is om vast te stellen wat een dodelijke hoeveelheid zout is.

Ook de aantijging van ‘schuldig verzuim’ wordt betwist, aangezien er wel degelijk hulp is geboden voor Sanda. “Zij het klungelig en inadequaat”, pleit Damen.

“De grootste prijs van dit alles is natuurlijk niet door ‘Strontvlieg’ betaald. Maar ook hij heeft afgezien en leeft hier nog iedere dag mee. Ook wij doen afstand van de opschorting en vragen een autonome straf met uitstel van twee jaar.”

Riskeert een celstraf van 30 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. Ook bij hem ziet het OM een gebrek aan schuldbesef.

“Mijn cliënt draagt een morele verantwoordelijkheid voor wat er gebeurd is. Hij voelt zich ook schuldig, ongeacht de beslissing van het hof”, zo start meester Bram De Man zijn pleidooi. Toch vraagt hij de vrijspraak voor zijn cliënt.

“Had hij dan moeten weten dat er een risico bestond? Er is letterlijk gezegd dat de gemiddelde huisarts niet op de hoogte is van wat een dodelijke hoeveelheid vissaus is. Het label op de flessen geeft geen indicatie van de risico’s die een overdosis met zich meebrengen. Ik denk dus niet dat mijn cliënt dat kon weten.”

De Man vertelt in zijn pleidooi dat ‘Shrek’ verschillende bezoekjes bracht aan het graf van Sanda. “Daar sprak hij de vader van Sanda en vroeg hij hem om vergiffenis. Die heeft hij ook gekregen. Dat moet vreselijk moeilijk zijn geweest. En ik vraag daarom hiermee rekening te houden. Ik vraag het hof om mijn cliënt vrij te spreken.”

Riskeert een celstraf van 40 maanden, een geldboete van 8.000 euro en een ontzetting uit de rechten van vijf jaar. Ook dat is 10 maanden cel minder dan in eerste aanleg. “Hij had de beslissingsbevoegdheid en had de doop kunnen stopzetten”, benadrukt het OM.

Advocaat Louis De Groote pleit dat zijn cliënt erkent “verantwoordelijk te zijn voor het overlijden van Sanda”. “Wij hebben onopzettelijk zijn dood veroorzaakt”, zei De Groote. “Het was mijn cliënt zelf die aangaf dat de cruciale delen van de doop mensonterend waren. Mijn cliënt is vanaf het begin bezig geweest met één ding: het lot van Sanda.”

‘Zaadje’ stond in voor de administratieve planning van de doop. Hij plaatste de bestelling bij het Colruyt-filiaal en kocht de beruchte bidon visolie. “In de ogen van velen draagt hij als praeses de eindverantwoordelijkheid. Maar hij had geen beslissingsbevoegdheid die inging tegen de groep. Toen hij zag dat Sanda in de problemen raakte en geconfronteerd werd met twee schachten die nog in de put zaten, vroeg hij eerst raad aan een vriend, die ook met de handen in de haren zat. ‘Nu nog verdergaan is toch maf, niet?’, zo klonk het. Vandaag zou hij willen dat hij daadkrachtiger had gehandeld”, aldus zijn advocaat.

De Groote benadrukt eveneens dat zijn cliënt niet kon weten wat een dodelijke hoeveelheid vissaus was en vraagt om die reden vrijspraak voor het toedienen van de saus.

Woensdag sprak ook ‘Zaadje’ de familie van Sanda toe. “Sanda had zo niet moeten sterven. Hij had hier nog moeten zijn. Niemand had hier vandaag moeten zitten en dat is onze fout. Ik voel me schuldig omdat ik geen voortschrijdend inzicht heb gehad. Ik sta nog altijd open om te praten als jullie dat zouden willen. Sorry, dit had zo niet mogen lopen.” Wat er daarna gebeurde, had niemand verwacht. De moeder van Sanda stapte op de praeses af en nam hem in haar armen. Ze huilden allebei, terwijl de zaal in stilte toekeek.

Riskeert een celstraf van 50 maanden, een geldboete van 8.000 euro en een ontzetting uit de rechten van vijf jaar. Ook bij hem vordert het OM 10 maanden minder dan in eerste aanleg.

“Hij had de verantwoordelijkheid over de schachten tijdens de cantus en de doop. Er waren berichten van hem gevonden waarin hij aankondigde dat hij het ‘echt bruut wilde maken’”, klonk het. “Toen ik net ontgroend was, moest ik een speech schrijven om de andere leden te overtuigen. Ik wilde stoer doen en heb een brief geschreven met debiele, totaal zinloze dingen erin”, reageerde ‘Janker’ daar zelf op.

“De jonge leeftijd van mijn cliënt (‘Janker’ was op het moment van de feiten 20 jaar oud, red.) heb ik al een paar keer onderstreept”, aldus zijn advocaat Eric Boon. “En dan kijk je aan tegen 50 maanden celstraf. Ik herinner me nog dat zijn gezicht bleek wegtrok toen hij deze vordering hoorde. En ik verhul u niet dat ik zo’n zware vordering niet begrijp. En ik ben niet de enige. Ik denk dat je in deze zittingszaal vaak niet eens zo’n zware straffen vordert voor een doorgewinterde crimineel die verschillende keren terugkomt. Dat baart mij wel zorgen.”

Volgens Boon is er geen sprake van schuldig verzuim. “Mijn cliënt is onmiddellijk tussengekomen vanaf het moment dat de toestand van Sanda hem zorgen baarde. Hij vergezelde hem ook naar het ziekenhuis. Hij zat naast Sanda en ondersteunde zijn hoofd. Beelden die hij nooit meer zal vergeten.”

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. “Hij zou één van de schachten terug in de beek hebben geduwd terwijl ze in het ijskoude water zwommen”, aldus het OM.

Volgens raadsman Pascal Nelissen Grade is Pronker over de hele lijn onschuldig. “Hij was die dag enkel de chauffeur. Hij heeft eveneens niemand verplicht en volgde uitsluitend, net als de rest, het draaiboek dat al vijftien jaar bestond. Hoewel hij dat draaiboek zelf nooit gezien heeft. We weten ook dat die stof (visolie, red.) in se niet schadelijk is, maar dat de overmatige inhoud ervan problematisch is. Wie hoeveel precies gedronken heeft van die olie, kan Pronker ook niet zeggen, want hij was er niet bij.”

Nelissen Grade pleit dan ook voor de vrijspraak. Oordeelt het Hof toch over schuld, dan vraagt de advocaat van Pronker opschorting van straf. “Ook mijn cliënt is al in zekere zin gebrandmerkt. Van binnen en van buiten. Denk eens aan de impact die dat op hem heeft gehad. De reportages, de boeken die geschreven zijn, die publieke schandpaal waaraan hij is genageld, enzovoort. Dat alles is voor mijn cliënt een levenslang digitaal strafregister. Hij zit dus wel degelijk met een zeer diepe wonde en zal zijn hele leven nodig hebben om dit te kunnen verwerken. Het vergeten zal nooit meer kunnen.”

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. “Hij maakte een filmpje in plaats van te hulp te schieten.”

Zijn advocaat Alex Buelens pleit onschuldig over de hele lijn. “‘Rafiki’ heeft geen deel uitgemaakt van de organisatie van de doop. Hij was op de cantus en heeft op Sanda geürineerd. Hij is daar niet trots op. Hij is op het kot van Sanda geweest, maar hij heeft geen kranen afgeplakt”, klonk het in het pleidooi.

“Ik zie hier dan ook géén strafrechtelijke verantwoordelijkheid. Wel heb ik met ‘Rafiki’ lang gesproken over het concept van de studentendoop. Ik vind dat het moet worden gezien als een soort theater. Iedereen die erin stapt, meet zichzelf een rol aan. Die wordt opgenomen en afgelegd tot het voorbij is, en er is altijd een eindpunt. Wat is dan de werkelijke waarde van de mensonterende behandeling? Is dat echt de bedoeling, om iemand schade toe te brengen? Ik denk het niet. Iedereen die een rol opneemt beseft op elk moment dat hij of zij een rol speelt en de ander dat ook doet. En iedereen is doorgaans slim genoeg om te beseffen dat het om een rol gaat. Daar ligt de sleutel.”

Oordeelt het Hof dat ‘Rafiki’ toch schuld treft, dan vraagt meester Buelens een werkstraf of straf met uitstel. “Een voorwaarde zou kunnen zijn dat hij lezingen kan geven op hogescholen en universiteiten over dopen en de impact ervan”, stelt de advocaat voor.

‘Rafiki’ richtte zich na afloop van het pleidooi van zijn advocaat tot de familie van Sanda. Hij nam het ook op voor de zeventien andere beklaagden. “Ik heb een vader die niet meer met mij spreekt en een moeder die deze zaak niet aankan, en met wie ik dus minder contact heb. Er wordt in de kranten geschreven dat onze ouders ook monsters zijn. Toen ik geen ouders had, waren de ouders van de anderen hier er altijd van mij. Zij zijn dus geen monsters.”

Riskeert een celstraf van 30 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. “Hij is degene die stuurde: ‘Sanda is rijp voor de vuilbak’”, merkte het OM op.

John Maes, de advocaat van ‘Flodder’, verduidelijkte aan het begin van zijn pleidooi dat er niets immoreels is aan tenlasteleggingen in vraag trekken. ‘Flodder’ pleit dan ook over de hele lijn onschuldig. “Het toedienen van de giftige stoffen als eerste. Heeft mijn cliënt daar betrokkenheid bij? Neen, absoluut niet. Op het cruciale moment stond hij met een muis te knoeien en daarna is hij vertrokken”, zei Maes in de rechtszaal.

“De mensonterende behandeling dan. Nogmaals, buiten de context van de doop is urineren op iemand onterend. Dat doe je niet. Alleen zitten we in een bepaalde context: die van iemand die deel wil uitmaken van een groep waarin dat normaal is. Ongeacht hoe je daarover denkt. De toestemming is het cruciale onderdeel. Heeft men dat urineren gedaan om te krenken? Neen. Je doet het omdat er een doel is: lid worden van die club.”

Zijn cliënt is volgens Maes evenmin schuldig aan schuldig verzuim, aangezien ‘Flodder’ op de cruciale momenten niet in de buurt van de put zou zijn geweest. “Er was dus nooit een punt waarop hij bewust weigerde hulp te verlenen”, aldus meester Maes.

“Wij vragen enkel een opschorting als u ons wel schuldig acht aan de inbreuken op het dierenwelzijn, want daar heb ik niet over gepleit (tijdens de doop werd ‘schachtenpap’ gemaakt, onder andere door een levende muis door de blender te halen, red.). Als u ‘Flodder’ schuldig acht aan één van de feiten jegens Sanda, dan doen we afstand van de opschorting. En dan vragen we een werkstraf of een straf met uitstel. Hij is een ander mens geworden. Laat ons hem niet opsluiten. Dat zou een overdosis zijn.”

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar.

Advocaat Pieter Helsen pleit voor de vrijspraak van zijn cliënt. “Mijn cliënt worstelt met het feit dat hij lid was van Reuzegom, met de doop en hij vraagt zich af of hij medeverantwoordelijk is voor Sanda’s dood. Hij is heel kritisch voor zichzelf. Hij heeft me die vraag vorige week gesteld: ‘Vind jij dat ik schuldig ben?’ Ik heb gezegd dat ik dat niet vind. Niet omdat ik hem sympathiek vind, maar omdat het dossier dat niet ondersteunt.”

Volgens Helsen is ‘Ketter’ niet schuldig aan een mensonterende behandeling. “Hij heeft zelfs niet geplast op de schachten, terwijl bijna iedereen dat deed. Ketter kan niet zeggen dat hij een heel goede vriend van Sanda was. Hij ging stoppen met de club en wilde geen energie meer steken in het ontwikkelen van nieuwe vriendschappen daar.” Indien ‘Ketter’ niet wordt vrijgesproken, is hij volgens zijn advocaat bereid om een werkstraf te doen.

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar.

‘Protput’ was volgens zijn advocaat niet aanwezig bij het grootste deel van de doop. “Hij was niet aanwezig op de doopvergadering in september. Hij heeft niet deelgenomen aan het dronken voeren van de schachten voorafgaand aan de doop. Hij heeft nooit geürineerd op de schachten. Hij heeft nooit geslagen en geschopt naar zijn medestudenten”, aldus meester Bart Herman.

“In hoeverre is mijn cliënt dan schuldig?”, vraagt Herman zich af. Hij wijst erop dat visolie een voedingsmiddel is, dat niet gemaakt is om iemand te kwetsen en al jarenlang bij veel studentclubs wordt gebruikt. Hij pleit ook onschuldig voor onopzettelijke doding, schuldig verzuim en mensonterende behandeling. “Is er een gebrek aan voorzichtigheid en voorzorgen geweest? Uit hoofde van mijn cliënt denk ik dat we ‘neen’ kunnen antwoorden. Hij had hetzelfde meegemaakt bij zijn doop en hij heeft gehandeld zoals hij op dat ogenblik gepast achtte”, klonk het woensdag. “Zodra ‘Protput’ besefte dat Sanda in ernstige problemen was, heeft hij opgetreden. Dus hij heeft geenszins de noodsignalen in de wind geslagen.”

“Vanzelfsprekend zeg ik niet dat mijn cliënt een standbeeld verdient. Als hij alles perfect had gedaan, stonden we hier niet. Enkel wil ik verduidelijken wat hij wél en niét gedaan heeft. En wel opdat u hem een gepaste, persoonlijke straf kunt opleggen.” Volgens meester Herman is een werkstraf de meest nuttige straf voor ‘Protput’.

“Nam een foto van Sanda die levenloos in het gras lag, terwijl hij de doop zelf totaal niet fijn vond”, merkt het OM op. Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar.

John Maes, die naast ‘Randi’ ook ‘Flodder’ verdedigt, vraagt de vrijspraak. “‘Randi’ was 19 jaar op het ogenblik van de feiten. 19 jaar. Mag ik dan zeggen dat je nog een kind bent? Hij moest toen vaak blijven slapen bij iemand op kot, want hij zat niet vaak in Leuven. En hij was geen grote fan van de doop”, pleitte Maes.

‘Randi’ begeleidde Sanda volgens zijn advocaat op een gegeven moment terug naar de put. “Sanda struikelde op een gegeven moment en viel op de grond. Toen nam hij daarvan een foto. De bewuste foto die in de media zoveel furore heeft gemaakt. ‘Hij kon er zelf nog mee lachen’, verklaarde hij.”

Volgens Maes verklaarde ‘Randi’ dat Sanda nog oké was toen hij in de put zat. “Hij zei zelf nog dat het ging. Vijf minuten later had hij plots niet meer het besef van waar hij was. 'Randi’ heeft nooit gemerkt dat Sanda hulp nodig had. Ik vind dat hem dus vanuit strafrechtelijk oogpunt niets verweten kan worden. Het gaat opnieuw om de toestemming en de deelneming en het effect van de vissaus.”

“En hij heeft ook niet verzuimd om te helpen. Er is geen enkel moment waarop ‘Randi’ Sanda zag en willens en wetens besloot om niét te helpen. Pas nadat hij hem in de put zag en Sanda nog oké was, kwam ‘the point of no return’. Als ik dan de slechterik moet zijn die de vrijspraak vraagt, dan is het maar zo. Ik kan mijn taak niet verloochenen.”

Riskeert een celstraf van 30 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. “Hij stelde voor nog even te wachten met het ziekenhuis”, aldus het OM.

Advocaat Jan De Man bepleit de vrijspraak voor zijn cliënt voor de meeste aantijgingen en vraagt een straf met uitstel. “Ik hoop echt dat er geen effectieve gevangenisstraf gegeven zal worden. Als alternatief vraag ook ik de mogelijkheid van een werkstraf te overwegen. Over de schadevergoeding die de burgerlijke partijen eisen, laat ik me niet uit. Ik vind het moeilijk om te bepalen hoeveel geld een mensenleven waard is”, pleitte hij.

‘Schuldig verzuim’ is volgens De Man niet van toepassing op zijn cliënt. “Op een zeker moment heeft men ook initiatieven genomen om, op hun eigen manier en onvoldoende weliswaar, Sanda te helpen. Mijn cliënt heeft wel gehandeld, zij het inadequaat. Binnen de context is zijn reactie mijns inziens begrijpelijk geweest.”

“Wat de aantijgingen omtrent inbreuken op dierenwelzijn betreft: ik begrijp niet dat je als dierenrechtenorganisatie, zoals Gaia, in een dergelijke zaak waarbij een jongeman op tragische wijze zijn leven heeft verloren, vindt dat je je burgerlijke partij moet stellen voor een paar vissen en muizen”, klonk het.

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar.

Joris Van Cauter neemt de verdediging van ‘Remork’ op zich. “Niemand heeft de dood gewild, maar door de risico’s die kleven aan het doopritueel is het wel gebeurd. En dat brengt een verantwoordelijkheid met zich mee. En het is een verantwoordelijkheid die op zich heeft laten wachten. Want al jaren wordt iedereen van Reuzegom op het slappe koord boven een ravijn gejaagd. En dat er wel eens iemand van dat koord af zou kunnen vallen, daar dacht men niet aan”, pleitte hij.

“De onopzettelijke doding betwisten wij niet. Zoals gezegd neemt ‘Remork’ zijn verantwoordelijkheid. En wel voor iets dat nooit had mogen gebeuren. En het juridisch etiket dat daarop geplakt wordt is voor hem minder van belang. Wij betwisten voor alle duidelijkheid wel dat het OM onze cliënt vervolgt voor ‘opzettelijke misdrijven’. Zoals de aantijging over het toedienen van de visolie (...). Uw hof moet beslissen over één van de meest gepolariseerde zaken van de afgelopen jaren. Een symbooldossier nog wel. En dat in een maatschappij die ook steeds meer polariseert.”

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. “Hij was de ‘dooppeter’ van Sanda Dia”, verduidelijkte het OM.

Advocaat Johan Platteau vraagt de vrijspraak van zijn cliënt. “‘Wally’ heeft nooit deelgenomen aan brutaliteit of wreedheid. Hij heeft nooit iemand geslagen. Hij heeft nooit iemand in het water geduwd. Hij heeft niemand vissaus gevoederd of degoutante papjes gemaakt. Hij heeft de grens getrokken. En niemand spreekt hem daarin tegen. De anderen geven ook aan dat ze hem niets kunnen verwijten.”

“Mijn cliënt is trouwens één van de mannen die Sanda geholpen hebben om zijn natte kleren uit te trekken na het hoofdstuk in de put. Hij is naar de doopvergadering geweest, want hij wilde dus Sanda’s peter worden. Hij is ook de cantuszaal gaan opstellen. Toen het met Sanda niet goed ging op het einde van de cantus heeft hij hem naar zijn kot gebracht. Hij heeft Sanda in een veilige houding gelegd en is dan weggegaan. Hij heeft niet op hem geürineerd en ook niet de kranen afgeplakt.”

Platteau ontkent de aantijging van het toedienen van de giftige stof en betwist ook het ‘schuldig verzuim’ en de ‘mensonterende behandeling’.

Riskeert een celstraf van 18 maanden, een geldboete van 4.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar. “Hij heeft samen met iemand anders de muis ‘geblenderd’.”

Meester Christian Clement legt het lot van ‘Igéan’ helemaal in de handen van het Hof. “Mijn cliënt heeft altijd zijn verantwoordelijkheid genomen en het lijkt me dat het tijd wordt om te landen in dit dossier”, klonk het in het pleidooi.

Daarin benadrukte meester Clement dat ‘Igéan’ amper 19 jaar was op het moment van de feiten, en dat hij een jaar eerder zelf was gedoopt. Clement legt de verantwoordelijkheid dan ook bij de eerdere doopmeesters, die het draaiboek hebben uitgewerkt, en stelt zich de vraag waarom zij niet terecht staan. “De reden is dat al die voorgaande doopmeesters niet zijn geconfronteerd met een accident ‘waiting to happen’. Deze jongens wel. Zij worden geconfronteerd met wat als ondraaglijk wordt ervaren. En het is onmogelijk om daarop gepast te reageren.”

‘Igéan’ las na het pleidooi van zijn advocaat nog een brief voor, waarin hij zijn spijt betuigde aan de ouders en vrienden van Sanda. Hij richtte zich ook tot V. en C., de schachten die samen met Sanda werden gedoopt. “Jullie zijn ongelooflijk moedig geweest de afgelopen jaren. Ik heb enorm veel respect voor jullie. Dat jullie door sommigen beoordeeld worden als mededaders tart voor mij alle verbeelding. Ik wil dat jullie weten dat ik jullie als echte vrienden beschouw.”

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar.

Advocaat Jorgen Van Laer pleit geen vrijspraak van zijn cliënt. “Iedereen van de leden heeft op een gegeven moment ook een emmer met koud water vast die ze over de schachten kappen. Terwijl het 5 graden was. Op een gegeven moment komt dan de proef met de visolie. Mijn cliënt was toen gefocust op de schachten, hoewel hij zich op een zeker moment verwijderde. Ook hij kan niet meer tegen de geur van die olie. Je kunt van mij als advocaat niet verwachten dat ik dan de vrijspraak ga pleiten.”

Van Laer is het ook eens met de tenlastelegging van ‘schuldig verzuim’ en ‘mensonterende behandeling’. “Iedereen die kennis had van het draaiboek wist dat het fout kon lopen. Ze sturen het zelfs in de groep. ‘Het moest ooit eens misgaan’”, zei hij.

‘Paterberg’ aanvaardt zijn schuld. In de rechtbank deelde hij een persoonlijk verhaal over het overlijden van zijn zus, twaalf jaar geleden. “Van de ene op de andere dag is zij mij onttrokken. Vandaar dat ik een verbondenheid voel met de broer van Sanda. Ook ik heb nachten wakker gelegen met allerlei vragen.”

“Hij stond mee aan de put toen Sanda eruit getrokken werd door de anderen. Hij hielp niet mee Sanda naar het kampvuur te brengen.” Riskeert een celstraf van 30 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar.

Advocaat Nathalie Van Sande pleit eveneens voor vrijspraak. Volgens haar heeft ‘Placebo’ geen deel gehad in de organisatie van de doop. “Bij de doop zelf in Vorselaar kwam hij pas rond 17.30 uur aan, toen het al donker is. Hij begroet de schachten en ziet dat er niks aan de hand is. Op een zeker moment worden er emmers water over hen heen gegooid en hij doet dat ook. Bij de visproef was hij aanwezig als toeschouwer, maar heeft nooit iemand aangemoedigd om opdrachten te geven. Op een zeker punt, bij de put, wordt gemerkt dat het niet goed gaat met Sanda. Ze denken aan onderkoeling, door eerdere incidenten. ‘Placebo’ suggereert dat hij rondjes moet lopen en bij het vuur moet gaan zitten.”

Ook Van Sande vindt dat de studenten niet konden weten wat een dodelijke hoeveelheid vissaus was. “Als een deskundige al zegt dat een arts tijdens zijn basisopleiding niet leert wat een dodelijke dosis zout is, moeten die studenten dat dan wel weten?”, zei ze. “De onopzettelijke doding, dan. Die doop werd uitgevoerd binnen een vast stramien. Gelet op het feit dat er nooit eerder een dergelijk voorval was geweest, vraag ik ook hier de vrijspraak”, aldus Van Sande.

Volgens de advocaat was er bovendien geen sprake van een onterende behandeling en schuldig verzuim. “Men heeft veel te laat en inadequaat ingegrepen, maar er is ingegrepen. Bij mijn cliënt was er geen enkele intentie om bewust niet te willen helpen.”

Riskeert een celstraf van 24 maanden, een geldboete van 8.000 euro en de ontzetting uit de rechten voor een periode van vijf jaar.

Frédéric Thiebaut pleit voor een werkstraf voor zijn cliënt. “Geef hem een werkstraf. En laat hem 300 uur iets terugdoen voor de maatschappij. Denkt u daarnaast eens na over een straf met uitstel. Laat hem een aantal lezingen geven over de zin en onzin van dopen. Dat zou een mooi effect kunnen hebben. Deze jongens zijn nog jong. Ik hoop dat hij de rust kan vinden die deze zaak de afgelopen jaren gemist heeft”, pleitte hij in de rechtbank.

Thiebaut geeft toe dat ‘Rustdag’ op de dag van de doop op de schachten heeft geplast en een emmer water op hen gooide, maar vraagt de vrijspraak voor mensonterende behandeling.

“Mijn cliënt heeft de visolie niet toegediend en had, net zo min als de rest, de wil om de schachten te schaden. Hij kwam enkel tussen. Ik vraag dus ook de vrijspraak voor de toediening van de giftige stoffen”, aldus Thiebaut. Ook van schuldig verzuim is er volgens de advocaat geen sprake. “De toestand van Sanda ging op en af. Toen het echt fout ging, besefte men de ernst van de situatie nog altijd niet. Daarom heeft men getalmd en gedraald. Maar nooit om hem hulp te willen ontzeggen.”