Internationaal Strafhof vaardigt arrestatiebevel uit tegen Poetin wegens gedwongen deportatie van Oekraïense kinderen

Poetin zou verantwoordelijk zijn voor de ontvoeringen en deportaties van kinderen uit door Rusland bezette gebieden naar Rusland. Volgens de VN zijn sinds de Russische invasie van 24 februari 2022 vele honderden kinderen weggevoerd, voor het merendeel kinderen uit weeshuizen en tehuizen. De Oekraïense autoriteiten zeggen dat in totaal ruim 16.000 kinderen zijn meegenomen. Ook tegen Poetins commissaris voor de rechten van het kind, Maria Aleksyivna Lvova-Belova, is een arrestatiebevel uitgevaardigd.

De kans dat Poetin daadwerkelijk zal worden gearresteerd wordt miniem geacht, zeker zolang Poetin in Rusland aan de macht is. Het arrestatiebevel wordt door de Russische autoriteiten weggewuifd. Maria Zakharova, woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, liet vrijdag meteen al weten dat “besluiten van het Internationaal Strafhof geen betekenis” hebben voor Rusland, dat het ICC niet heeft erkend.

Wereldwijd hebben 123 landen de ICC erkend en het Statuut van Rome ondertekend. Behalve Rusland behoren ook China, Wit-Rusland, de Verenigde Staten en Oekraïne tot de landen die ICC niet erkennen. De ondertekenaars van het statuut zijn echter verplicht uitspraken van het hof uit te voeren. Dat zou betekenen dat Poetin in 123 landen gevaar zou lopen te worden gearresteerd, en dat hij die landen dus niet meer vrijelijk zou kunnen bezoeken.

Preventief

De rechters van het Strafhof hadden de arrestatiebevelen aanvankelijk geheim willen houden, maar hebben daar uiteindelijk van afgezien en ze toch met naam en toenaam bekendgemaakt. Ze hopen dat de openbaarmaking preventief zal werken. Als het publiek zich bewust is van wat er gebeurt, en beseft dat dat niet straffeloos kan blijven, draagt het misschien bij aan beëindiging van de ontvoeringen, die nog steeds plaatsvinden, aldus de commissie.

Mensenrechtenorganisaties toonden zich verheugd. Directeur Internationaal recht van Human Rights Watch, Balkees Jarrah, juichte het toe dat het Strafhof nu van Poetin “een gezochte crimineel” heeft gemaakt. Volgens hem zal dat mogelijk anderen afschrikken, en is hiermee “een eerste stap gezet om een einde te maken aan deze straffeloosheid, die voor de Russische daders in de oorlog in Oekraïne te lang een aansporing is geweest” om door te gaan met hun misdaden.

Ook in Oekraïne wordt het arrestatiebevel toegejuicht. President Volodymyr Zelensky noemde het arrestatiebevel historisch. Volgens hem stond als een paal boven water dat Poetin persoonlijk verantwoordelijk is voor de deportatie van duizenden Oekraïense kinderen. De deportaties begonnen volgens hem “bij de hoogste functionaris van het land”, zei Zelensky in een videoboodschap: “Het zou onmogelijk zijn zo’n criminele operatie uit te voeren zonder de toestemming van de man aan het roer van de terroristische staat.”

Dat Poetin als staatshoofd immuniteit geniet is voor het strafhof geen belemmering. Immuniteit van staatshoofden verliest voor het ICC zijn geldigheid als het gaat om oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide.

‘Scala van oorlogsmisdaden’

De bekendmaking van het ICC komt een dag na de persconferentie waar de door de VN opgezette Commissie van Onderzoek naar Oekraïne na een jaar onderzoek haar eerste bevindingen bekendmaakte. Volgens dat onderzoek heeft Rusland zich sinds zijn inval in Oekraïne op 24 februari 2022 schuldig gemaakt aan “een scala van oorlogsmisdaden”. Het overbrengen van “honderden” Oekraïense kinderen uit gebieden die door Rusland waren bezet, was volgens de onderzoekers een van de oorlogsmisdaden. Rusland heeft zich volgens de commissie ook schuldig gemaakt aan aanvallen op burgerdoelen zoals ziekenhuizen, moord, marteling en opzettelijke moordpartijen.

Rusland ontkent de misdaden. Het houdt vol dat de kinderen “tijdelijk” naar de Russische Federatie zijn gebracht. Volgens de onderzoekers werd echter alles eraan gedaan om hun verblijf daar permanent te maken. Kinderen werden bij pleeggezinnen ondergebracht, en Poetin ondertekende persoonlijk een decreet waardoor ze makkelijker de Russische nationaliteit konden krijgen.