Ex-mollen over de ideale saboteur: ‘Zodra er tranen bijkomen, gaan de andere kandidaten erg makkelijk mee in je verhaal’

Schrijven dat beide dames ‘enthousiast’ zijn over het nieuwe seizoen van De mol, is wel heel zwak uitgedrukt. “Ik heb nog nooit met zoveel spanning naar een televisieprogramma uitgekeken”, zegt Uma Vandemaele (27), die vorig jaar halfweg het programma plots de rol van saboteur op zich moest nemen. “Ik moet mezelf echt bedwingen om er niet constant mee bezig te zijn.”

Ook Elisabet Haesevoets (37), die drie seizoenen eerder al even onverwacht aan het mollen moest slaan, zal zondagavond op het puntje van haar zetel zitten. “Ik heb de voorbije seizoenen behoorlijk fanatiek mee op mollen gejaagd. Ik schuim de verschillende fora af en ik durf een aflevering wel een paar keer opnieuw te bekijken.”

Kijken jullie als ex-deelnemers op een andere manier naar het programma?

Uma Vandemaele: “Ik heb vorig jaar nog meegedaan, dus dat zal ik zondag pas weten.”

Elisabet Haesevoets: “Ik alleszins wel. Voor ik zelf meedeed, was De mol toch vooral mysterie en magie. Nu ik weet hoe het er achter de schermen aan toegaat, is dat toch een beetje verdwenen. Je kijkt ook analytischer. Je weet waar je op moet letten in de zoektocht naar de mol.”

Vandemaele: “Daar hoop ik ook mijn voordeel mee te doen. We kijken altijd met een bende maten en dan wordt er uiteraard gegokt op wie de mol is. Vroeger vond ik het niet erg als ik er naast zat, maar dit jaar wil ik me toch wat meer bewijzen.”

Wat is jullie gouden tip?

Vandemaele: “Positie. Dat is waar het allemaal om draait. Je moet jezelf in de plaats zetten van de mol, bedenken vanuit welke positie je een opdracht het best in de soep kan doen draaien en dan kijken wie van de kandidaten dat plekje claimt.

Haesevoets: “De mol zal in de regel op een positie zitten waar veel geld te verliezen valt of vanwaar hij of zij het spel maximaal kan beïnvloeden. Al moet je er ook rekening mee houden dat je als mol er niet altijd in slaagt de positie te bemachtigen die je liefst had gehad.”

Vandemaele: “Daarom is het ook aangewezen om goed te letten op de scènes die aan zo’n opdracht voorafgaan. Wanneer de groep opgesplitst wordt, kan je veel leren uit de manier waarop dat gebeurt en wie daarbij het voortouw neemt.”

Haesevoets: “Al mag je je daar ook niet op blindstaren. Bij ons ging het verdelen in van die groepjes met zoveel discussie gepaard dat het erg verwarrend werd om er als kijker nog nuttige info uit te halen.”

Zijn er nog momenten in zo’n aflevering die we best eens opnieuw bekijken?

Haesevoets: “De eliminatie. Omdat er dan ingezoomd wordt op de gezichten van de deelnemers en je er dan – ook als mol – heel gespannen uit moet zien. Terwijl je maar al te goed weet dat jij sowieso een groen scherm krijgt. Ik had mezelf aangeleerd om te hyperventileren, daardoor kon ik op commando beginnen trillen en zweten. Op den duur werkte dat als een soort pavlovreactie. Ik hoefde het muziekje van die eliminatie nog maar te horen of ik begon te zweten.”

Kan je als kijker sowieso de mol ontmaskeren? Worden niet alle compromitterende beelden uit het programma geknipt?

Vandemaele: “Integendeel, ik vind net dat er heel veel getoond wordt. Toen ik vorig jaar tijdens een van de opdrachten expres Bert en Ernie met elkaar verwarde, werd er heel fel ingezoomd op mijn gezicht. Ik vond dat je daar keihard zag dat ik aan het liegen was.”

Haesevoets: “Als het een troost kan zijn, ik had het absoluut niet gezien.”

Vandemaele: “Het is ook een trucje van de makers. Wanneer ze een sabotageactie duidelijk in beeld brengen, gaat de omgekeerde psychologie werken. Je denkt als kijker dat ze een mollenstreek nooit zo expliciet in beeld zullen brengen, dus schrap je de kandidaat die ze uitvoert meteen van je verdachtenlijstje. Je kop wordt constant zot gemaakt.”

Haesevoets: “ In een van de eerste afleveringen duwde ik opzettelijk een blokkentoren om, buiten het zicht van mijn medespelers. Maar op tv werd dat gewoon getoond. Ik ben daar toen heel boos om geweest.” (lacht)

We kennen ondertussen negen van de tien kandidaten. Zitten daar al potentiële mollen tussen?

Vandemaele: (snel) “Ik heb er al drie. Leïla en Lieselot, die ik puur op buikgevoel verdacht vind. En Thomas omdat hij van Kortrijk is en we sinds vorig jaar weten dat die niet te vertrouwen zijn.”

Haesevoets: “Leïla had ik ook opgeschreven. Ook bij Comfort had ik zo mijn vragen en dan is er nog Conny, lerares wiskunde en de oudste van de groep. Ik vond dat die tijdens de fragmenten die we al gezien hebben heel nerveus overkwam. Ze zat met haar handen constant aan haar gezicht.”

Zijn er bepaalde kenmerken die bij jullie alarmbellen doen afgaan? Zegt het beroep van een kandidaat bijvoorbeeld iets over zijn of haar potentieel om te mollen?

Vandemaele: “Ik denk dat dat er weinig mee te maken heeft. Iedereen kan een mol zijn. Wanneer je in die rol wordt geduwd, komt er een soort overlevingsinstinct boven waardoor je er alles aan zal doen om de anderen te misleiden. Wat je job ook is.”

Haesevoets: “Daar ben ik niet van overtuigd. Mensenkennis bijvoorbeeld is heel belangrijk, snel doorhebben wat anderen denken. En dat wordt bij het ene beroep toch meer geoefend dan bij het andere. Stressbestendigheid is nog zo’n belangrijk kenmerk. Ik had het geluk dat ik er als urgentiearts in getraind ben om in alle omstandigheden kalm te blijven. Je hebt ook zelfvertrouwen nodig. Om tijdens een bepaalde proef de juiste positie op te eisen bijvoorbeeld.”

Vandemaele: “Misschien heb je wel gelijk. In mijn hoofd leek die mollenrol me iets wat iedereen zou aankunnen, maar nu begin ik daar toch aan te twijfelen.”

Haesevoets: “Ik ben er zeker van dat bepaalde mensen echt niet geschikt zijn als mol. Mijn man bijvoorbeeld. Hij merkt het nog niet eens als ik bij de kapper ben langsgeweest om mijn haar te kleuren, laat staan dat hij oog zou hebben voor de subtiele interacties tussen kandidaten. Terwijl net die heel belangrijk zijn.”

Zijn er, naast de sabotageacties natuurlijk, nog zaken die op mollengedrag kunnen wijzen?

Haesevoets: “Huilen. (lacht) Mijn jongste was toen ik vertrok nog maar zes maanden oud. Het was best pittig om vijfentwintig dagen van huis te zijn. Dat zorgde ervoor dat ik tijdens de opnames bij momenten wel eens emotioneel was. Daar heb ik gretig misbruik van gemaakt. Ik herinner me nog dat ik op een marktje truitjes had gekocht voor mijn zoontjes. Ik kreeg tranen in mijn ogen, heb dat wat overdreven en toen de andere kandidaten kwamen vragen of het wel ging, zei ik: ‘Neen, ik wil gewoon naar huis.’ Iets wat een mol natuurlijk nooit zou zeggen.”

Vandemaele: “Ik heb de momenten waarop ik het moeilijk had ook wel wat uitvergroot. Van zodra er tranen bijkomen, gaan de andere kandidaten erg makkelijk mee in je verhaal. Tijdens een van die laatste opdrachten ben ik, nadat ik het expres had verpest, in huilen uitgebarsten. Gewoon door te denken aan trieste dingen die me al overkomen zijn. Op tv zag dat er erg fake uit, vond ik. Maar het werkte wel. Niemand die me nog van sabotage verdacht.”

Nooit geschrokken van hoe makkelijk dat liegen en bedriegen jullie blijkbaar afging?

Vandemaele: “Ik heb als kind amateurtheater gespeeld. Dat acteren, een rolletje spelen, zat er altijd al wel in. Ik vind het gewoon leuk om mezelf als iemand anders voor te doen. Toen de vraag kwam om de mol te worden, had ik er meteen vertrouwen in dat me dat wel zou lukken. Maar ik heb mezelf wel dingen zien doen en zeggen waarvan ik achteraf dacht: ‘Dat ging wel verdacht makkelijk.’ Niet alleen tijdens de opnames trouwens, maar ook wanneer ik daarna thuiskwam en niets mocht zeggen over wat ik een maand lang had beleefd.

“Toen heb ik – qua liegen – een tandje bijgestoken. Over mijn bananentattoo bijvoorbeeld, een overblijfsel van een van De mol-opdrachten. Ik heb mijn vriendinnen toen wijsgemaakt dat ik die te danken had aan een meisje dat ik tijdens mijn fictieve reis naar Nepal leerde kennen. Ik had haar ‘banana’ leren zeggen en toen ze plots met een banaan aan kwam zetten, was ik daar zo van aangedaan dat ik dat moment heb vereeuwigd met een tattoo. Iedereen aan wie ik dat vertelde, vond dat zo mooi en aangrijpend. Toen heb ik wel een paar keer gedacht: what the fuck, dit is echt niet oké.”

De plooien zijn ondertussen gladgestreken? Of is je reputatie nu helemaal om zeep?

Vandemaele: “Dat valt wel mee. De mensen die ik dingen op de mouw heb gespeld, weten wel dat ik dat omwille van het programma moest doen.”

Haesevoets: “Ik ben in het echt een flapuit. Ik lieg eigenlijk nooit. Maar mijn man beseft nu wel dat ik – mocht het ooit nodig zijn – kan liegen zonder dat hij daar ook maar iets van merkt. (lacht) Dat liegen was voor mijn directe omgeving nooit een probleem, maar ik heb door mijn rol als mol wel online enorm veel commentaar gekregen. Dat was lastig. Ik heb daar veel en vaak om gehuild. Maar het heeft me uiteindelijk als persoon wel sterker gemaakt. Wat mensen die me totaal niet kennen over me denken, laat me tegenwoordig helemaal koud. Zolang mijn dichte omgeving me leuk vindt, is dat meer dan voldoende.”

Is dat een gouden tip voor de toekomstige mol? Vermijd sociale media?

Haesevoets: “Dat hebben ze me destijds ook op het hart gedrukt. Maar na elke aflevering ga je toch kijken wat er over je geschreven wordt.”

Vandemaele: “De verleiding is gewoon te groot.”

Haesevoets: “Wat het nog erger maakte, is dat de grofste reacties steevast van vrouwen kwamen. Dat vond ik zo jammer. Vrouwen moeten elkaar steunen, vind ik. Maar blijkbaar zijn er heel veel vrouwen die daar anders over denken.”

Vandemaele: “Dat heb ik ook gemerkt. Van zodra je als vrouw probeert te winnen, word je daarop afgerekend.”

Haesevoets: “Maar een spel speel je toch om het te winnen? Dat is net het doel van een spel. En daar is ook helemaal niets mis mee. Die commentaren gingen heel ver. Ik werd via Facebook plots in groepchats gegooid en daar uitgescholden voor k*thoer. En wildvreemden kwamen mijn zus en mijn vriendinnen ongevraagd vertellen wat een trut ze me vonden. Ik kan je verzekeren dat zoiets binnenkomt.”

Vandemaele: “Ik werd op een gegeven moment zelfs bedreigd. ‘Als Jens eruit ligt, dan staan we voor je deur’, stuurden ze.”

Haesevoets: “Maar als ik de kandidaten van dit jaar toch een hart onder de riem mag steken: wees blij dat je aan De Mol meedoet en niet aan iets als Blind getrouwd of Boer zkt vrouw. De comments die de deelnemers daar krijgen zijn nog veel harder. Laat dit meteen een oproep zijn aan wie zich met dat soort onlinehaat bezighoudt. Stop er gewoon mee, want het slaat echt nergens op.”

Tot slot, wat zijn jullie theorieën over de mysterieuze tiende kandidaat van wie nog niemand weet wie of wat die zal zijn?

Haesevoets: “Het klinkt misschien grof, maar ik hoop echt dat het geen BV is. Het zou heel vreemd zijn om plots een bekende kandidaat te zien opduiken. De kracht van De mol zijn net die onbekende mensen die je doorheen de afleveringen steeds beter leert kennen. Wat er gebeurt wanneer je met bekende deelnemers op pad gaat, kan je in Nederland zien. Hun versie is een stuk minder leuk dan de Vlaamse.”

Vandemaele: “Ik denk ook aan een BV. Of een familielid van een van de kandidaten, dat kan ook.”

Haesevoets: “Maar gaan die twee dan niet automatisch onder één hoedje spelen? Misschien is de tiende kandidaat wel een virtueel exemplaar. Aangestuurd door ChatGPT. Wanneer die in de eliminaties beter is dan een van de kandidaten, moet die laatste naar huis.”

Vandemaele: “Een robot die geen last heeft van emoties of stress als tiende kandidaat. Dat zou wel wat zijn.”

Haesevoets: “Alleen vrees ik dat we het iets te ver zoeken. Het zal waarschijnlijk gewoon een BV zijn. Dan kan ik alleen maar hopen dat het Michiel Devlieger is. Hij is de enige die ik dat gun.”

De mol, elke zondag om 20 uur op Play 4.