Rusland heeft hypermodern wapentuig, maar zet oude rommel in op het slagveld

Rusland loopt technologisch in de voorste linie en ontwikkelt het ene na het andere vernuftige wapensysteem. Die conclusie zou je trekken na een bezoek aan een wapenbeurs zoals die in Abu Dhabi, vorige maand. Rusland pronkt met hypermodern wapentuig, maar dan alleen op dit soort beurzen, niet op het slagveld in Oekraïne. Verhalen over gedateerd, roestig, incompleet Russisch materieel doken vanaf de invasie op en het is er in dertien maanden niet beter op geworden.

Rusland pocht bijvoorbeeld dat zijn Arena-E-pantsersysteem “alle bedreigingen voor pantservoertuigen vernietigt”. “Als u gesteld bent op uw pantservoertuigen en de bemanning, dan heeft u Arena-E nodig”, luidt de advertentietekst. Een schril contrast met de werkelijkheid van het Oekraïense slagveld, want daar is nog geen enkel voertuig gezien met Arena-E, zeggen experts.

Reizend museum

Een reizend museum, zo staat het Russische leger inmiddels bekend. De Oekraïense regeringsadviseur Gerashchenko meldde in het najaar dat Russen oude, roestige geweren kregen uitgereikt. Oude kalasjnikovs zijn onverslijtbaar, maar er zijn grenzen. Foto’s circuleerden van roodbruine AK’s die in je handen verpulveren.

“Ze gaven ons niets”, klaagde een dienstplichtige Vladimir die in The Guardian wordt geciteerd. “Het leger heeft niets, we moesten al onze uitrusting zelf kopen.” Vladimir moest zijn geweer verven tegen roest en zelf thermische onderkleding kopen. Cynisch voorspelde hij zijn familie dat hij binnenkort wel zijn eigen handgranaten zou moeten aanschaffen.

LEES OOK. Vernietigende drone-aanval toont Russische zwakte: “Oekraïens offensief kan niet lang meer duren” 

Ondeugdelijke vesten

Al in april vorig jaar was duidelijk dat Russische militairen met ondeugdelijke platen in hun kogelwerende vesten zaten opgescheept. Ze moesten het doen met gebruikte uniformen omdat de nieuwe al onderhands waren verpatst via Avito, de Russische online-marktplaats. Idem met de radio’s, zodat er vanuit het leger een constante vraag bestaat naar walkietalkies uit de consumentenmarkt.

Ook verbanddozen kun je als soldaat maar beter zelf kopen. De uitgereikte exemplaren hebben één verbandrol, een spalk en wat pijnstillers, dat is het. Bloggers zamelen koortsachtig roebels in om de jongens aan het front een beetje fatsoenlijke spullen te bezorgen. In Rusland ontstond een run op kampeerwinkels.

En dat terwijl Rusland toch te boek staat als machtig en technologisch geavanceerd. Die techniek is er wel, maar komt niet uit de verf. In de eerste maand van de oorlog vonden Oekraïners een geheimzinnige zeecontainer die in de steek was gelaten door zijn eigenaar. Het bleek een deel van een Krasuka 4, een bijzonder krachtige ‘jammer’ die radiocommunicatie in een wijde straal onmogelijk maakt. De Russen hadden het dure apparaat zomaar opgegeven in de bossen.

‘Wondertank’

Russische techneuten weten echt wel hoe je een goede tank in elkaar zet. ‘Wondertank’ T-14 Armata werd in 2014 ontworpen om alle oude rommel te vervangen en westerse tanks op alle terreinen te overvleugelen. Maar de fabriek werd geplaagd door tegenvallers.

LEES OOK. Ultranationalistisch, moeder van 23 kinderen én gezocht door Den Haag: wie is Maria Lvova-Belova? 

Volgens Britse inlichtingen zou het prestigieuze Eerste Wachters Tank Leger als eerste de wondertank krijgen. Teleurstelling: ze kregen T-62’s, nog ontworpen in de tijd dat Joeri Gagarin als eerste mens in een baan om de aarde draaide.

De ouwetjes zijn wel opgekalefaterd met bijvoorbeeld nachtzichtapparatuur, maar zoiets als ‘explosief-reactief pantser’ dat beschermt tegen pantser doorborende munitie kan de bemanning op zijn buik schrijven.

Flinterdun pantser

Ook een infanteriegevechtsvoertuig gebaseerd op de Armata werd met veel bombarie aangekondigd. Alleen: in Oekraïne schittert het door afwezigheid. De Britten zagen wel BTR-infanterievoertuigen rondrijden. Een BTR is een oldtimer uit 1953 met flinterdun pantser.

De wederopstanding van bejaard materieel komt door de vele verliezen, stelt het Britse ministerie van Defensie. De lijst van vernietigd, buitgemaakt of in de steek gelaten voertuigen is indrukwekkend. Onderzoeksplatform Oryx verrichtte online monnikenwerk en komt op het verbijsterende aantal van 9.687 Russische legervoertuigen die aantoonbaar verloren zijn gegaan. Daaronder zijn zo’n 2.500 tanks. De voorraad tanks uit de jaren zeventig of jonger is met ruim de helft gereduceerd. Wat overblijft, is écht oud spul.

LEES OOK. Voor het eerst sinds inval in Oekraïne is Xi Jinping in Moskou voor topontmoeting met Poetin: wat mogen we verwachten? 

Rusland gooit veel oud materieel in de strijd, domweg omdat er zoveel van in de schuren staat. Een 30 jaar oude schatting komt op 60.000 tanks in voorraad. Maar een fors deel daarvan zal het inmiddels niet meer doen.

Corruptie

Maar onderschat Rusland niet. Het kwantitatieve overwicht van Rusland mag dan flink afgenomen zijn, het is zeker nog niet verdwenen, zegt Henry Boyd van het Britse International Institute for Strategic Studies tegen The Wall Street Journal. De 60 jaar oude T-62’s zijn niet opgewassen tegen een moderne tegenstander, maar als je er genoeg van hebt en je maalt niet om de levens van de bemanning, dan kun je een eind komen.

LEES OOK. Dichter bij het front was Poetin nooit, en dat amper één dag na het arrestatiebevel: “Toeval, maar dit komt over als een serieuze middelvinger naar het Westen” 

Wat gaat er dan mis bij de Russen? Veel is te wijten aan corruptie, zeggen experts. Corruptie vreet alles aan. Het is niet ongebruikelijk dat een eenheid militairen aan het werk wordt gezet op een bouwplaats in plaats van te oefenen. De commandant verdient zo als aannemer een centje bij; de soldaten leren metselen, maar niet schieten. Zo gaat het in het leger, de industrie, de regering.

En twee weken terug was daar ineens het bericht dat Russen moesten aanvallen met de schop waarmee ze schuttersputjes graven. Soldaten gebruikten daarvoor de roemruchte MPL-50-spade, een ontwerp uit 1869: ruim anderhalve eeuw geleden.