Direct naar artikelinhoud
AnalyseOorlog in Oekraïne

Keren de kansen voor Oekraïne? ‘Grote kans dat Russen momentum verliezen in Bachmoet’

Oekraïense soldaten vuren een D-30-houwitser aan het front in Bachmoet.Beeld AFP

Het Russische leger boekt amper nog vooruitgang in en rond de Oost-Oekraïense stad Bachmoet. Bevestigde terreinwinst is er de laatste dagen amper nog, integendeel: steeds meer signalen wijzen op kleine maar succesvolle Oekraïense tegenoffensieven. Nu de eerste contracten van gerekruteerde Russische gevangenen bovendien aflopen, lijken de problemen voor het Wagner-huurlingenleger alleen maar groter te worden.

“Er is een realistische mogelijkheid dat het Russische leger zijn kleine momentum dat het had, alweer aan het verliezen is” bij de aanval op Bachmoet. Met die beoordeling bevestigden de Britse inlichtingendiensten vanmorgen wat militaire bronnen op het terrein al enkele dagen vaststellen: het hevige aanvalstempo van het Wagner-huurlingenleger in combinatie met de elitetroepen uit het reguliere Russische leger, is opvallend afgenomen.

Er wordt in het stadscentrum weliswaar nog altijd hevig gevochten en het risico op een omsingeling van de stad via het noorden en het zuiden is niet helemaal verdwenen, maar toch. De meeste Russische aanvallen worden teruggeslagen, en de Bachmoetske-rivier die ten oosten van het centrum loopt, doet nog altijd grotendeels dienst als natuurlijke scheidslijn.

Bovendien hebben Oekraïense troepen dankzij versterkingen van militairen en materieel “de laatste dagen een lokaal tegenoffensief gelanceerd ten westen van Bachmoet, wat waarschijnlijk de druk op de H-32-weg die wordt gebruikt als aanvoerroute zal doen afnemen”, klinkt het nog in de update van de Britten. Die snelweg verbindt Bachmoet via Ivanivske met de steden Tsjasiv Jar en Kostjantynivka in het zuidwesten.

Rusland zet ondertussen vooral druk op het dorpje Chromove net ten westen van Bachmoet om ook daar de aanvoerroute van en naar de stad af te snijden. Voorlopig kon het Oekraïense leger echter ook daar alle aanvallen terugslaan.

Twitter bericht wordt geladen...

Gisteren ‘slechts’ dertien aanvallen

Ook de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) ziet de Russen bij Bachmoet stilvallen. “Op 21 maart is er geen enkele bevestigde vooruitgang geboekt in of rond Bachmoet”, schrijven ze in hun laatste situatie-update. Volgens de Oekraïense kolonel Serhi Tsjerevaty, woordvoerder van de Oostelijke Groep van de Oekraïense Strijdkrachten, voerde het Russische leger dinsdag ‘slechts’ dertien aanvallen uit in de stad, tegenover 24 vorige week.

De aanvallen zouden zich bovendien vooral concentreren in het noorden van de stad, waar nog altijd hevig slag wordt geleverd om de grote Azom-staalfabriek die deels in Russische handen is. Meerdere Russische militaire bloggers beweren dat het grootste deel van het complex door Wagner gecontroleerd wordt, maar dat kon nog niet onafhankelijk bevestigd worden.

Om Bachmoet woedt al sinds augustus vorig jaar een bijzonder hevige grondoorlog met aan beide kanten allicht al tienduizenden doden en gewonden tot gevolg. Maar na bijna acht maanden strijd is Rusland er nog altijd niet in geslaagd de ondertussen volledig kapotgeschoten stad helemaal in te nemen. De Oekraïense legerleiding ziet de stad verder verdedigen om de Russen zo veel mogelijk verliezen toe te brengen, daarom als de beste militaire optie. Aan heel het front zijn in drie weken tijd bijna 18.000 Russische soldaten omgekomen, zegt Oekraïne, en zijn 160 tanks en 250 pantserwagens vernietigd.

Een inwoner van Tsjasiv Jar, ten westen van Bachmoet, bij zijn brandende huis na een Russische artillerieaanval.Beeld AFP

Gevangenen

Een bijkomend probleem voor de Russen is dat Wagner de komende weken veel van zijn troepen ziet afzwaaien. Topman Jevgeni Prigozjin kreeg vorig najaar toestemming van Moskou om vrijwilligers te ronselen in de Russische gevangenissen, en kon duizenden kandidaten overtuigen met de belofte dat ze na zes maanden strijd naar huis mochten en hun straf geannuleerd zou worden.

Momenteel lopen veel van die contracten af, en Prigozjin lijkt zich aan zijn belofte tot vrijlating te (moeten) houden als hij een opstand in eigen rangen wil vermijden. Maar aangezien rekrutering in gevangenissen ondertussen expliciet verboden is door het Kremlin – waarschijnlijk ook in een poging Wagner stokken in de wielen te steken – zal zijn voorraad troepen die de voorbije maanden vaak als kanonnenvoer werden ingezet, de komende weken enkel maar af- in plaats van toenemen.

De militaire operaties in de Donbas worden nog altijd bemoeilijkt door de modder.Beeld AFP

Risico op afsnijding

Maandag nog beweerde Prigozjin ongeveer 70 procent van Bachmoet onder controle te hebben. In een brief aan minister van Defensie Sergej Sjojgoe zei hij door te gaan met operaties “om de bevrijding van de stad te voltooien”. Prigozjin zette wel druk op Sjojgoe door te waarschuwen dat het Oekraïense leger volgens zijn inlichten eind maart of begin april een offensief zou beginnen met als doel de eenheden van Wagner af te snijden van het merendeel van de Russische troepen in Oost-Oekraïne. Hij vroeg daarom Sjojgoe maatregelen te nemen zodat de Oekraïners niet zullen slagen. Als Wagner wordt afgesneden, kan dat volgens Prigozjin “negatieve gevolgen” hebben voor de hele Russische operatie in Oekraïne.

Het was voor het eerst dat de Wagner-baas dergelijke communicatie met de minister, die hij gedurende de oorlog meermaals heeft bekritiseerd, publiceerde. Veel signalen dat Sjogjoe Prigozjin te hulp wil komen, zijn er echter niet. Integendeel, in de strijd om de macht sluiten westerse analisten niet uit dat het Kremlin de huurlingenbaas wel eens kan laten vallen. Volgens de Britten valt een oorzaak voor de Russische moeilijkheden in Bachmoet effectief te zoeken bij het feit dat een deel van het reguliere Russische leger naar andere delen van het front verplaatst is. Een mislukking bij Bachmoet kan Prigozjins prestige en reputatie dan een gevoelige slag toebrengen.