Transgender vrouwen vanaf volgende week uitgesloten van internationale atletiek

Wie als jongen in de puberteit is gekomen en daarna vrouw is geworden, is vanaf 31 maart uitgesloten van deelname in de vrouwencategorie bij internationale atletiekwedstrijden. De internationale atletiekbond World Athletics heeft de regels voor deelname van transgender vrouwen aangescherpt tot een verbod. Al is daar in praktijk weinig van te merken, omdat er momenteel geen transgender vrouwen actief zijn bij internationale atletiekwedstrijden.

Oneerlijk voordeel

Eerder dit jaar leek World Athletics de deur voor transgender atletes op een kier te willen houden. In januari was het plan nog dat transgender vrouwen die met medicijnen hun testosteronniveau omlaag zouden brengen, wel welkom zouden zijn. Testosteron is een hormoon dat een belangrijke rol speelt bij spierontwikkeling en dat bij mannen in grotere mate aanwezig is dan bij vrouwen.

Op het eerdere plan kwam kritiek vanuit de sport. Atleten en nationale atletiekbonden hadden hier bezwaar tegen. Transgender vrouwen zouden uit de periode van vóór hun geslachtsverandering, waarin zij als man veel testosteron aanmaakten, een oneerlijk voordeel ontlenen. Ze zouden er een andere bouw aan over hebben gehouden. Dat verschil blijft ook bestaan als later met medicatie het testosteronniveau wordt onderdrukt, stelden critici. De atletiekbond gaat daarin mee en trekt de grens nu bij de puberteit, net als bijvoorbeeld de internationale zwembond Fina.

“Eerlijkheid voor vrouwen gaat boven alle andere overwegingen”, zegt voorzitter Sebastian Coe op de website van World Athletics. De maatregel is echter niet in steen gebeiteld. Het komend jaar zal een commissie zich nog verder buigen over “de kwestie van transgenderinclusie”.

Testosteronniveau terugdringen

De praktische implicaties van de nieuwe regels zijn vooralsnog beperkt. Er zijn momenteel geen transgender vrouwen actief bij internationale atletiekwedstrijden.

Anders is dat met intersekse atleten. Die zijn er wel. Vrouwen als de Zuid-Afrikaanse Caster Semenya, tweevoudig olympisch kampioen op de 800 meter (2012 en 2016) en de Namibische sprinter Christine Mboma, die in 2021 in Tokio zilver veroverde op de 200 meter. Zij zijn lang niet de enigen. Van tien atleten is bekend dat ze intersekse zijn, van zeventien wordt dat nog onderzocht.

Ook voor de deelname van intersekse atleten zijn de regels aangescherpt. Zij mogen nog wel deelnemen, maar alleen wanneer ze gedurende minimaal een jaar hun testosteronniveau drastisch terugdringen. Eerder gold een vergelijkbare regel alleen voor de middellange afstanden, nu geldt deze voor alle onderdelen. De kans is groot dat daarmee de rol voor Semenya en ook de pas 19-jarige Mboma definitief is uitgespeeld.