Ethan Crumbley schoot als vijftienjarige op 30 november 2021 vier leerlingen dood en verwondde zes leerlingen en een leerkracht in Oxford High School in de Amerikaanse staat Michigan. Hijzelf heeft schuldig gepleit voor viervoudige moord en terrorisme. Maar kort na de schietpartij werden ook zijn ouders opgepakt. Jennifer en James Crumbley moeten terechtstaan voor onvrijwillige doodslag, heeft het hof van beroep van Michigan donderdag geoordeeld.

In een schriftelijke uiteenzetting verklaart het hof dat het voldoende bewijs heeft dat de ouders op de hoogte waren van “unieke verontrustende feiten” waarop ze hadden kunnen reageren om de dood van de leerlingen te voorkomen.

De ouders “waren er actief bij betrokken dat de geestelijke toestand van hun zoon onbehandeld bleef”, volgens rechter Christopher Murray. Ze “voorzagen hem ook van het wapen dat hij gebruikte om de slachtoffers te doden” en “weigerden hem te verwijderen uit de situatie die direct leidde tot de schietpartijen”, aldus Murray. Hun zoon was “buitengewoon getroebleerd”, maar ze gaven hem toch een wapen, verklaarde rechter Michael Riordon. “Hoewel zij verontrustende aanwijzingen hadden dat hij overwoog anderen kwaad te doen, hebben ze daar niets mee gedaan.”

Mentale problemen weggelachen

Uit telefonieonderzoek blijkt dat Ethan Crumbley in 2021 herhaaldelijk klaagde over hallucinaties en paranoia wanneer hij alleen thuis was, maar dat zijn ouders niet op zijn berichtjes antwoordden of hem belden. Dat schrijft het hof van beroep in de motivering.

Aan zijn beste vriend zei de tiener dat hij zijn ouders vroeg om met hem naar de dokter te gaan voor wat hij dacht dat een zenuwinzinking was, maar ze weigerden. Zijn vader gaf hem pillen en zei dat hij de gevoelens moest onderdrukken. Zijn moeder lachte hem uit en zei dat ze dacht dat hij aan de drugs zat. Ethan vertelde zijn vriend dat hij de hulpdiensten wilde bellen om geholpen te worden in het ziekenhuis, maar dat niet deed uit vrees dat zijn ouders kwaad zouden worden. Hij grapte tegenover zijn vriend ook over een schietpartij op school.

In een dagboek verwees Ethan Crumbley op elke pagina naar plannen voor zo’n schietpartij. “Ik ben helemaal gek geworden na jaren vechten tegen mijn duistere kant. Mijn ouders luisteren niet naar mij over hulp of een therapeut”, schreef hij. “Ik heb nul hulp voor mijn mentale problemen waardoor ik de fucking school overhoop ga schieten.”

Wapen als kerstcadeau

Vier dagen voor de schietpartij kocht zijn vader een handvuurwapen voor de jongen, hoewel dat verboden is. De volgende dag nam zijn moeder hem voor een “moeder-zoondag” mee naar een schietclub om te oefenen met het wapen, dat ze op Instagram zijn “kerstcadeau” noemde.

De dag voor de schietpartij werd Ethan Crumbley in de klas betrapt toen hij op zijn gsm munitie opzocht. Zijn moeder zei in een sms aan hem: “LOL. Ik ben niet kwaad. Je moet gewoon leren niet betrapt te worden.”

De ochtend van de bewuste 30 november zag een leerkracht Engels dat hij naar een schietvideo zat te kijken. Zijn leerkracht wiskunde zag even later dat hij op zijn takenblad een geweer en een neergeschoten persoon had getekend, naast de woorden “De gedachten stoppen niet. Help me”, “Overal bloed”, “Mijn leven is nutteloos” en “De wereld is dood”. Aan een leerlingenbegeleider vertelde Ethan dat hij zich verdrietig voelde omdat zijn vriend verhuisd was, een grootouder en zijn hond overleden waren, hij het moeilijk had met de coronabeperkingen, en ruzie had gehad met zijn ouders over zijn schoolresultaten. De begeleider was bezorgd dat hij zelfmoordgedachten had.

Zijn ouders werden opgebeld en kwamen naar de school. Een begroeting of knuffel voor Ethan zat er niet in, wat de begeleider later “bizar” zou noemen. James en Jennifer Crumbley werden gevraagd om hun zoon meteen naar een dokter of therapeut te brengen, maar zeiden dat dat niet zou lukken omdat ze moesten werken. Ethan mocht op school blijven omdat de begeleider dacht dat het gezien zijn suïcidale gedachten beter zou zijn dat hij niet alleen was. Niemand keek in zijn rugzak, waarin hij die ochtend zijn dagboek en het nieuwe vuurwapen had gestopt.

Zijn moeder stuurde hem nog een paar berichtjes om te vragen of hij oké was en om te zeggen dat hij met hen kon praten. Ethan antwoordde: “Ik weet het, dank u. Het spijt me. Ik hou van jou.” Nog geen tien minuten later ging hij met zijn rugzak naar het toilet, stapte hij buiten met het wapen en richtte hij een bloedbad aan.

“Redelijkerwijs voorzienbaar”

Ethan Crumbley verklaarde dat het wapen niet in een kluis opgesloten zat, zoals verplicht is. Toen kort na de schietpartij bekend werd dat zijn ouders zich zouden moeten verantwoorden, sloegen ze op de vlucht, voor ze uiteindelijk opgepakt konden worden. Aanklager Karen McDonald noemde wat de ouders hadden gedaan – of liever niet gedaan – “gewetenloos en crimineel”. Haar aanklacht was “een gloednieuwe manier om schietpartijen op scholen te benaderen”, waarvan ze hoopte dat het zou helpen om zulke moorden te voorkomen.

Het is zeldzaam dat ouders in de Verenigde Staten vervolgd worden als hun kind een schietpartij aanricht. Maar de rechters van het hof van beroep van Michigan wijzen erop dat dit een unieke situatie is. Ouders” gaan er normaal niet van uit dat hun kinderen gewelddadige misdaden zullen plegen”, maar in dit geval waren de acties van de schoolschutter wel “redelijkerwijs voorzienbaar”, klinkt het.

Advocaten van de ouders hebben aangegeven dat James en Jennifer Crumbley willen dat hun zoon zal getuigen in hun verdediging, eens de rechtszaak van start gaat.