‘Gashub’ Zeebrugge ligt onder vuur: ‘Ondergraaft het sanctiebeleid tegen Rusland’

Het afgelopen jaar bleek Zeebrugge de draaischijf van de Europese import van Russisch vloeibaar gas, maar nieuwe data tonen vooral de cruciale rol in de doorvoer van lng naar de rest van de wereld. De lng-tracker van het Amerikaanse Institute for Energy Economics and Financial Analysis toont dat bijna driekwart van alle Russische lng-overslag in de EU vorig jaar in Zeebrugge gebeurde.

Die overslag of doorvoer van Russisch lng ging voor 93 procent naar landen buiten de EU. Nochtans wil de Europese Commissie af van het gas uit Rusland, zeker als dat niet nodig is voor onze Europese bevoorradingszekerheid, zo benadrukte eurocommissaris voor Energie Kadri Simson nog eerder deze maand.

Bij de overslag in Zeebrugge draait het om gas dat Rusland aan China en andere Aziatische landen verkoopt. Het komt van de Noordpool op dure ijsbrekers en het is dan efficiënter om het in Europa over te laden op grote tankers. Zeebrugge verzette vorig jaar 35 procent meer overslag van Russisch gas dan in 2021.

“De overslag via Zeebrugge van Russisch lng ondergraaft zo het sanctiebeleid tegen Rusland en helpt dit land om aan voldoende middelen te komen om de oorlog voort te zetten”, zegt Angelos Koutsis van de Bond Beter Leefmilieu.

Het belang van Zeebrugge in de wereldwijde lng-handel van Rusland komt voort uit het contract van Fluxys met Yamal LNG. Dat is afgesloten in 2015, amper een jaar na de invasie van de Krim, en verzekert Fluxys nog tot 2040 van 50 miljoen euro inkomsten per jaar.

Oligarchen

Yamal LNG is voor iets meer dan de helft in handen van Novatek, de grootste private Russische aardgasproducent. De eigenaars van Novatek zijn de oligarchen Leonid Michelson en Gennady Timtsjenko, die tot de tien rijkste Russen behoren én tot de onmiddellijke entourage van Russisch president Poetin.

Fluxys, waarvan de Belgische gemeenten hoofdaandeelhouder zijn, zegt dat zijn terminal in Zeebrugge wettelijk iedereen moet toelaten om capaciteit te reserveren. “De wet laat tegen geen enkele klant discriminatie toe”, laat Fluxys weten in een mededeling. “Fluxys heeft verschillende contracten lopen met klanten uit diverse hoeken van de wereld, ook met Rusland. Het is niet aan Fluxys om zich uit te spreken over de oorsprong noch de eindbestemming van het gas dat op de lng-terminal toekomt.”

Vredesactie, Bond Beter Leefmilieu en Greenpeace willen vrijdag net dat aankaarten tijdens een vergadering op het kabinet van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). Ze vragen van de minister dat ze in de gaswet een zogenaamde zorgplicht opneemt. Dan is er geen sprake meer van discriminatie bij een weigering van gas of lng omwille van bijvoorbeeld mensenrechtenschendingen. En dan komt de bal weer in het kamp van Fluxys. De minister wil het gesprek met de organisaties afwachten alvorens te reageren.

De ngo’s vragen ook dat België Europees ijvert voor een verbod op de doorvoer van gas naar buiten de EU, vergelijkbaar met de sancties op olie. Sancties zijn een bevoegdheid voor de regeringsleiders. Bij premier De Croo (Open Vld) valt te horen dat een verbod op overslag van lng niet op tafel ligt, omdat het “de hele wereldeconomie ontwricht”.