‘De vrouwen in de familie zijn bovenmenselijk sterk’: actrice Violet Braeckman en broer Tobias

Violet

“We zijn opgegroeid in Wetteren, op een groot domein dat tijdens hete zomers veel weg had van een Zuid-Franse scène. Onze vader runde er zijn boomkwekerij. Mama woont er nog steeds. Een kasseiweg leidt naar groepjes wuivende bomen en naar een grote vijver die we op warme dagen gebruikten als zwembad. Dat hij stonk naar drek namen we er graag bij. We waren buitenkinderen die laveerden tussen potgrond en kostuums. Mama is film- en theaterstylist. Ons verkleden was altijd een feest. Op school waren we de gekke buitenbeentjes. Er gold een onuitgesproken code waaraan we ons nooit hebben geconformeerd: de jongens voetbalden en de meisjes waren gek van Justin Bieber. Tobias was een breakdancer. Ik danste, vooral ballet, en speelde vanaf m’n zevende bij jeugdtheater Kopergietery.

“We houden allebei van avontuur. Ik hou meer van de zoektocht in mezelf, van de onzekerheid en de kwetsbaarheid die gepaard gaan met een job als acteur. Tobias zoekt de spanning vooral buiten zichzelf. Hij is altijd al een avonturier ­geweest. Extreme sporten zijn zijn ding. Hij heeft diploma’s skydiven, diepzeeduiken en kitesurfen aan de muur hangen. Hij houdt van de kick, ik van de kickjes.

“Toen we kinderen waren, toonde hij me altijd de weg. Uit mezelf durfde ik niet van die klif boven de Middellandse Zee te springen, maar als Tobias het eerst deed, volgde ik altijd. Onlangs was ik met mijn vriend in het zwembad van Deurne. Je hebt er van die glijbanen met lichtjes waar je boven hangt. Je moet de buis zelf loslaten zodat je verdwijnt in een slingerende kuip. Een half uur heb ik daar gehangen. Haha. Heel de tijd dacht ik: Tobias zou het al lang gedaan hebben. Maar alleen durfde ik het niet.

“Tobias en ik hebben nooit gepuberd. Iemand was ons al voor. Tien jaar geleden werd de situatie met onze vader helemaal onhoudbaar. Er moest iets gebeuren. Uiteindelijk besloot hij om weg te gaan. Sindsdien bestaat hij alleen nog maar in mijn herinneringen. En toch zweef ik nog steeds tussen absolute gelatenheid en kwaadheid. Maar de tijd doet zijn ding. Ik kan het steeds beter los­laten. In het middelbaar had ik constant het gevoel dat ik iets moest verbergen. Ik ging naar school met een nietszeggende glimlach op mijn gezicht geplakt. Pas in Maastricht prikte een van mijn mentors door de ballon. Op een keer heb ik alles verteld. Dat was een verademing.

“Ik vind het frappant dat ik al in zoveel vader-­dochter­relaties heb gespeeld. Komt het zomaar op mijn pad? Het scenario van Over water kwam belachelijk dichtbij. Op een bepaald moment vroeg ik aan Tom Lenaerts of hij bij ons thuis inspiratie was komen halen. Ik las het script en dacht: die zinnen komen me zo bekend voor. Waarschijnlijk van een van die keren dat we met drie rond de keukentafel zaten, lachend met onze ­eigen miserie.

“Ik kan er ondertussen goed over praten, maar soms lijkt het alsof mijn lichaam meer weet of onthoudt dan mijn hoofd. Als ik verkramp, weet ik dat er dieperliggende gevoelens opborrelen. Tijdens ruzies zat ik vaak bovenaan op de trap, klaar om in te grijpen. Tobias is bijna twee jaar jonger, hij heeft die dingen anders beleefd. Daarom is hij milder. Maar we moeten allebei verder met het besef dat onze vader al bijna de helft van ons leven heeft gemist, en heel veel cruciale jaren. Lang geleden plakte mama een krantenknipsel tegen de muur met als titel: everyone can be a father, but not everyone has what it takes to be a dad. De nagel op de kop.

“Nadat hij was vertrokken, bleven we met drie over. Of eigenlijk met vier. Onze oma is altijd zo belangrijk geweest. Ze is 85, maar ze is nog steeds zo sterk, grappig en levenslustig. Terwijl zij, net als mama, échte shit heeft meegemaakt. Ze had een kind van één jaar en was zwanger van haar tweede toen opa stierf. Ze kroop niet in een hoekje, maar gaf het leven een tweede kans. Mama is ook zo. Ik kan naar die twee kijken en denken: zo wil ik ook zijn! Ze belichamen een ongebreidelde hoeveelheid joie de vivre en het talent om het leven alle kansen van de wereld te geven. Ik wil zo tekenen voor een leven als oma, op m’n 85ste. Ze is voorzitter van een wijnclub, gaat met vrienden naar de opera, rijdt met de auto... En ze is een ­fenomeen bij de vrienden van Tobias en die van mij. We kunnen ons oprecht kapot amuseren met haar. En haar zus, tante Ria, is al even badass.

“Ik denk, of ik hoop, dat Tobias en ik dezelfde soort mentale energie hebben geërfd. Misschien niet in dezelfde hoeveelheid als mama en oma. Zwartgalligheid kan ons overvallen. Anderzijds, als het dan eens minder gaat, blijven we ons een weg beitelen in plaats van te verzanden in apathie. Maar die vrouwen zijn echt wel bovenmenselijk sterk. Misschien komt dat met de jaren? Als je jong bent, maak je je druk om alles wat komt. Als je al wat hebt meegemaakt, weet je beter hoe je moet relativeren en in welke dingen je je energie moet steken. We komen er wel. Soms horen we elkaar lange tijd niet, maar we hebben een sterke basis waarop we kunnen terugvallen. Toen het even niet goed ging en hij me belde, was ik trots dat hij net mij opzocht.”

Tobias

“Ooit kregen we een Nintendo, maar het was ons ding niet. We bouwden liever kampen langs de vijver of saboteerden de vallen van jagers. Ruzie hebben we vrijwel nooit gemaakt. Behalve dan die ene keer dat ik in haar bil beet op de trampoline.

“Ik heb altijd beseft dat Violet zeer intelligent is. Ondanks de atypische weg die ze insloeg, van ­Latijn-Grieks naar de theaterschool, ben ik er altijd gerust op geweest dat ze op haar pootjes zou terechtkomen. Ze weet heel duidelijk wat ze wil. Er ligt maar één route open en die exploreert ze zonder compromis. Dat komt met afwijzingen, twijfel en frustraties. Maar ook met een immense liefde voor een retemoeilijk vak. Daarin verschillen we. Violet heeft al gekozen, ik nog niet. Ik zou een vaste job kunnen aangaan, een lening vastleggen en een huis kopen met mijn vriendin. Het zou zo mooi en veilig kunnen zijn. Maar dat uitgestippelde leven is niets voor mij. Ik ben een ondernemer en zie me net als mijn zus een eerder atypisch, maar zo succesvol mogelijk leven leiden.

“Die zin voor avontuur heb ik van onze vader, besef ik nu. Als kind vond ik hem fantastisch. Soms zonderden we ons af op familiefeesten om samen een boomhut te bouwen. Wat is hij tof, dacht ik toen. Ik ben er pas tijdens de lockdown achtergekomen welk gewicht hij op mama heeft gelegd. Die periode voor zijn vertrek was zo donker voor haar. En toch deed ze het zo licht voelen. Voor ons. Na alles wat we de laatste jaren met hem hadden meegemaakt, was zijn vertrek net zo zeer een opluchting als een litteken. Maar het heeft de rest van het gezin wel dichter bij elkaar gebracht.

“Soms ben ik mijn eigen gezaag over die quarterlifecrisis beu. Ik voel twijfels en frustraties die gepaard gaan met de onzekerheid van een pas afgestudeerde twintiger die al veel heeft gedaan, maar nog niet heeft gevonden wat het dan echt wordt in het leven. En dan kijk ik naar mama, die altijd megapositief blijft. Ze woont alleen, maar we bezoeken haar vaak. Zij, Violet en ik: we zijn een goed team. Een nieuwe liefde wensen we onze mama uiteraard heel hard toe. Maar er is tijd. Ik zie haar op haar 75ste nog een vis aan de haak slaan.

“Ik ben opgegroeid in een vrouwenfamilie. Volgens mijn zus een van de redenen waarom ik ‘best een cool persoon ben’. (lacht) Sterke mannelijke voorbeelden heb ik nooit gehad. Maar net zoals mijn zus in vader-dochterrollen terechtkomt, ga ik onbewust op zoek naar mannen die een surrogaat-vaderrol zouden kunnen opnemen. Op feestjes van vrienden raak ik bijvoorbeeld altijd aan de praat met hun vaders. Het gesprek dat ik met mijn eigen vader niet kan voeren, zoek ik elders.”

Assisen (slotaflevering), woensdag 29/3, om 21 uur op Play4.