Krijgt dieselgate een staartje? Rapport meldt miljoenen wagens met ‘verdachte’ en ‘extreem verdachte’ emissies

In 2015 bleek dat dieselwagens die bij tests in het lab aan de uitstootnormen voldeden, in werkelijkheid veel meer schadelijke stikstofoxiden uitstootten. Onderzoek leerde dat autofabrikanten ‘sjoemelsoftware’ gebruikten waardoor auto’s schoner leken dan ze in werkelijkheid waren. Dat ‘dieselgate’-schandaal lijkt nu een vervolg te krijgen.

In een nieuw rapport onderzoekt The International Council on Clean Transportation (ICCT) – de organisatie die destijds de bal aan het rollen bracht – in welke mate Europese dieselwagens vandaag nog steeds gebruikmaken van software die de technologie om de uitstoot te beperken tijdelijk uitschakelt. Het gaat om personenwagens die voldoen aan de Euro 5- en Euro 6-emissienorm, en waarvan er tussen 2009 en 2019 zo’n 53 miljoen zijn verkocht.

De onderzoekers baseerden zich onder meer op tests in het lab en op de weg, zowel door officiële instanties als onafhankelijke organisaties. Ze keken naar de verhouding tussen beide om het gebruik van mogelijk verboden software op te sporen.

Extreme verschillen

In ruim driekwart van officiële tests is er volgens de onderzoekers sprake van ‘verdachte’ uitstoot van stikstofoxiden, en ‘waarschijnlijk’ gebruik van mogelijk verboden software. In ruim 40 procent van de tests gaat het om ‘extreme’ verschillen in NOx-emissies (stikstofoxiden), waarbij ‘vrijwel zeker’ mogelijk verboden software in het spel is.

Ruim 200 automodellen stootten ‘verdacht’ veel uit bij minstens één test, 150 modellen ‘extreem’ veel. Tot de populairste modellen met verdachte uitstoot behoren de Volkswagen Passat 2l, de Renault Clio 1,5l, de Volkswagen Tiguan 2l en de Ford Focus 1,6l.

Van de 53 miljoen tussen 2009 en 2019 verkochte wagens, rijden er volgens ICCT nog 19 miljoen met verdachte uitstoot rond, waarvan 13 miljoen met extreme uitstoot. “Het probleem van te hoge NOx-uitstoot komt bij verschillende fabrikanten voor”, aldus ICCT.

Achterpoortjes

In sommige gevallen is het tijdelijk uitschakelen van de mechanismen om de uitstoot te beperken toegestaan. Het Europese Hof van Justitie (HvJ-EU) heeft in recente uitspraken verduidelijkt wat er precies verboden is, en wat niet. “Zo zijn achterpoortjes in de wetgeving gesloten”, zegt autojournalist Tony Verhelle. “Zo was er bijvoorbeeld een ruime marge om de technologie die de uitstoot beperkt, uit te schakelen wanneer het te warm of te koud is, waardoor die in de praktijk ongeveer de helft van de tijd niet werkt.”

Volgens ICCT wijzen hun bevindingen erop dat er tot dusver te weinig doortastend is opgetreden om de NOx-uitstoot aan te pakken, en de organisatie roept overheden op om dat nu eindelijk wel te doen. “Een grote hoeveelheid data wijst in dezelfde richting”, zegt Peter Mock van ICCT. “Na de uitspraken van het Europees Hof is het aan overheden om de gezondheidsrisico’s die dieselwagens met zich meebrengen te onderzoeken en aan te pakken.”

Tegenover de Britse krant The Guardian zegt Volkswagen dat er geen vuiltje aan de lucht is: “Onze wagens voldoen aan de wettelijke eisen die van toepassing waren toen ze op de markt kwamen.”