Defensiespecialist raadt Westen aan "koel" te reageren op Russische kernwapens in Wit-Rusland: "Heftige reactie speelt Poetin in de kaart"

Zaterdag kondigde de Russische president aan dat hij nucleaire wapens wil plaatsen op het grondgebied van Wit-Rusland. Het gaat om tactische kernwapens die een kleiner bereik hebben dan de strategische varianten, maar ook die blijven uiteraard enorm gevaarlijk. 

"Een kernwapen blijft een kernwapen, tactisch of strategisch", duidt Sven Biscop, defensiespecialist bij het Egmontinstiuut en professor aan de universiteit van Gent. "Tactische kernwapens hebben een kleiner bereik, dus je kan er de VS niet mee bereiken, maar vanuit Wit-Rusland kan je wel buurlanden (zoals Oekraïne, red.) raken", zegt hij in "De ochtend" op Radio 1.

Poetin ziet zelf geen erg in het plaatsen van nucleaire wapens op Wit-Russische bodem. "De Verenigde Staten doen dit al decennia", aldus de Russische president. 

Biscop bevestigt dat: "Het Amerikaanse leger heeft onder meer kernwapens gestationeerd in België, Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Italie. En hoewel onze luchtmachten zijn opgeleid om die in te zetten, blijven ze onder controle van de Verenigde Staten."

In principe doet Poetin dus niks verkeerds, oordeelt men in het Kremlin: als de VS het mag, dan Rusland ook. "Juridisch kan je dat inderdaad argumenteren, maar strategisch is dit wel degelijk een dreigement", vindt Biscop. "Het is legaal, maar niet legitiem."

Een nucleair dreigement dus, en zo beschouwt het Westen dat ook. De Europese Unie heeft al met sancties gedreigd als Rusland effectief kernwapens in Wit-Rusland zou plaatsen. 

Biscop waarschuwt Oekraïne en zijn partners wel om zich niet te laten vangen en tot oorlogsretoriek over te gaan. "De bedoeling van deze actie is om het Westen ongerust te maken, dus eigenlijk reageren we daar best zo koel mogelijk op. Elke heftige reactie speelt Poetin in de kaart."

Ook de NAVO is blijkbaar van mening dat oorlogstaal voorlopig geen goed idee is. "Ruslands nucleaire retoriek is gevaarlijk en onverantwoordelijk", luidt de verklaring van persverantwoordelijke Oana Lungescu. "De NAVO is waakzaam en we volgen de situatie op de voet op. Voorlopig hebben we geen veranderingen in de Russische nucleaire houding gezien die ons ertoe zouden aanzetten onze eigen houding aan te passen."

"Een nulrisico is er niet, maar het blijft een enorm taboe", zegt Biscop. De weinige partners die Rusland nog heeft, zoals China en India, hebben al duidelijk gemaakt dat een nucleaire escalatie het conflict een stap te ver zou leiden. "Hun steun kan Poetin dus vergeten als hij kernwapens inzet."

Biscop vindt het ook vreemd dat Rusland de beslissing aankondigde een paar dagen na het bezoek van de Chinese president Xi Jinping aan Moskou. Tijdens dat bezoek had Poetin nog gezegd dat het zogenaamde Chinese vredesplan - dat nucleaire dreiging ten strengste veroordeelt - kon dienen als basis voor een mogelijke onderhandelde oplossing in Oekraïne. 

"In Peking zal men dus raar opgekeken hebben na de recente uitspraken van Poetin, die hiermee eigenlijk ook aantoont dat hij niet zomaar elke vingerwijzing van de Chinezen zal opvolgen", besluit Biscop.

Biscop denkt dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne stilaan een impasse heeft bereikt. "Dit soort acties toont aan dat Poetin of Rusland nog niet willen opgeven of een compromis zoeken. Ik vrees dat er dus nog minstens enkele maanden intens zal gevochten worden en dat er nog tienduizenden mensen zullen sterven en dat we dan nog steeds zullen staan waar we nu staan." 

"Het front zal misschien nog wel wat opschuiven naar het oosten of het westen, maar ik vrees dat we in een patstelling zullen zitten. Hopelijk volgt er dan een momentum om een diplomatieke oplossing te vinden, want de kans bestaat dat de Russen op een gegeven moment vaststellen dat ze niet verder raken en zich ingraven om Oekraïne te blijven destabiliseren. Wat als ze dan nog niet willen praten?"