Vlaamse Vivaldi-partijen, laat de PS de schouders van mijn generatie niet breken

Ik probeer het zo veel als mogelijk te mijden: op personen of partijen schieten. Ik vind het niet mijn rol. Voorstellen met een link naar werk en arbeidsmarkt kritisch benaderen, dat wel. De bal spelen, niet de man.

Toch moet ik het vandaag over een partij hebben. En bij uitbreiding over de partijen die haar laten begaan. Omdat het (laten) blokkeren door die partij de rode draad is doorheen de belabberde status van dossiers die cruciaal zijn voor onze welvaart.

De PS. In feite vatte Rik Torfs het in "De afspraak op vrijdag" treffend samen. “Wanneer Vlaams Belang en PVDA als te weinig fatsoenlijk worden gezien om mee te regeren, moeten we ons dan niet stilaan afvragen of met de PS na 2024 nog een regering willen vormen ook niet onfatsoenlijk is?”

Laat ons hopen dat de komende weken het tegendeel nog wordt bewezen. Dat er federaal wel nog serieuze akkoorden kunnen gesloten worden. Dat de andere partijen niet meegaan in wat de PS rond de hangende dossiers voorstelt. Namelijk de kop in het zand steken. Het schuldig verzuim tot kunst verheffen. En zo de schouders van de werkende twintigers, dertigers en veertigers, die nu al zwaar belast zijn compleet breken.

PS-minister van Pensioenen Lalieux bezwoer ons een week geleden dat de oplossing in haar portefeuille ligt in geen “angst te zaaien, maar (…) de werkzaamheidsgraad te verhogen”. Met andere woorden: de pensioennota’s die ze produceert en die de pensioenuitgaven telkens blijken te verhogen in plaats van ze onder controle te krijgen, zullen vanzelf betaalbaar worden, door de ambitie van 80% werkzaamheidsgraad van de federale regering.

Dat is natuurlijk wanbeleid. Want de wereld compleet op z’n kop. Immers, als we één ding nodig hebben om tot een hogere werkzaamheidsgraad te komen, is het wel net minder Belgen die voor hun 65 de arbeidsmarkt verlaten. Onder de 55- tot 64-jarigen bedraagt de werkzaamheidsgraad in ons land slechts 57,5%, tegenover 62,9% gemiddeld in Europa en 73,9% in Nederland.

Door niet wezenlijk te hervormen, stromen de komende jaren ook weer duizenden mensen onze arbeidsmarkt uit met profielen die in andere landen wel nog aan de slag zijn. Door het repartitiesysteem van onze pensioenen – dat wil zeggen: de pensioenen van wie niet meer werkt worden betaald door wie dat wel doet – wordt zo de verhouding tussen het aantal sterke schouders en het aantal gepensioneerden die op hen rusten onhoudbaar.

Stel nu dat we er toch voor kiezen om onze feitelijke uittrede uit de arbeidsmarkt rond dezelfde leeftijd te houden. En dus de betaalbaarheid van de pensioenen willen realiseren door mensen tussen de 25 en 54 jaar te activeren. Dan komen we natuurlijk een andere PS’er tegen: minister van Werk Pierre-Yves Dermagne.

Wanneer het gaat om verdere hervormingen van onze arbeidsmarkt werkt ook die resoluut… tegen. Tout va très bien, madame la marquise. Want: de werkzaamheidsgraad was, met dank aan de genomen maatregelen van de federale regering, nooit hoger dan nu, zo liet de minister vorige week optekenen. En hij toonde zich op die manier mogelijk nog een grotere beoefenaar van de struisvogelpolitiek dan zijn collega Lalieux.

Effectief, onze werkzaamheidsgraad onder de 20- tot 64-jarigen steeg effectief onder Vivaldi. Maar dat… trager dan het Europese gemiddelde! Ondanks onze grote achterstand, de wet van de remmende voorsprong en de grote ambities in het federale regeerakkoord, werd het gat sinds de start van Vivaldi  groter in plaats van kleiner.

De verhoging van onze werkzaamheidsgraad lijkt er dus eerder door conjunctuur en demografie te komen. Ik daag de minister, mocht hij het niet eens zijn met deze lezing, uit. Noem één hervorming die u nam waarvan u gelooft dat ze een serieus aantal mensen aan het werk zette, minister Dermagne. En als het even kan, laat het Planbureau uw hypothese dan ook verifiëren.

Zowat alle partijen, ook de PS, beloofden in de verkiezingscampagne van 2019 dat ze werkenden beter zouden soigneren, om zo inactieven richting werk te verleiden. Om nadien, eens in de regering, wie werkt nog wat zwaarder te belasten. Concreet: in 2019 ging van elke 100 euro die een baas betaalt voor een alleenstaande werknemer 52 euro meteen naar de schatkist. Ondanks alle beloften, bedraagt het laatste jaarcijfer, dat voor 2021… 53 euro!

En wie komt minister Van Peteghem (CD&V) tegen wanneer hij dat met zijn fiscale hervorming wil keren? De MR en, jawel, de PS. Die de grondvesten van zijn voorstel, hoezeer ook bejubeld door experten, meteen wegslaan door de verschuiving van lasten van arbeid naar consumptie af te wijzen. Nochtans, de meest zuivere manier om het verschil tussen werken en niet werken te vergroten.

Ten slotte is er de begrotingscontrole waar de federale regering momenteel op werkt. Daar is de stelling van Europa, de Nationale Bank en het gros van de onafhankelijke beleidsexperten unisono. Namelijk: we moeten iets doen aan de ontsporende begroting. En wel nu.

Waarop Pierre-Yves Dermagne, ditmaal in zijn rol van PS-vicepremier, afgelopen weekend in Het Laatste Nieuws doodleuk allerlei meevallers citeert en laat optekenen dat hij niet ziet waar zou kunnen bespaard worden. Bovendien vraagt zijn partij nog eens 80 miljoen extra om de gemeenten hun niet-vastbenoemde ambtenaren meer pensioen te geven. Alweer: de kop in het zand.

Het gat in onze begroting wordt nu jaar na jaar groter. Als een sneeuwbal die aan een rotvaart een ravijn inrolt. Elke dag wordt het pijnlijker om hem nog tegen te houden. Maar de PS maant aan de andere kant op te kijken.

Tot Europa ons zal verplichten dat te doen. En we veel zwaardere maatregelen zullen moeten nemen om tot de club te mogen blijven behoren. Alleszins zullen de twintigers, dertigers en veertigers die werken nog een tandje mogen bijsteken. Niet om meer welvaart en welzijn voor henzelf en hun kinderen, maar wel om geld dat nu met een brutaal gemak wordt uitgegeven terug te verdienen.

De Vlaamse Vivaldi-partijen moeten dan ook dringend een lijn trekken. Tot hier en niet verder. De schouders van de werkende twintigers, dertigers en veertigers compleet overladen om maar niet aan verworven rechten van een deel van het PS-electoraat te moeten raken, daar moet een einde aan komen.

Indien dat niet gebeurt, zou de prijs bij de verkiezingen van 2024 wel eens hoog kunnen zijn. Immers, met welke geloofwaardigheid zal men de extremen nog onfatsoenlijk kunnen noemen als men zich zelf neerlegt bij compleet onfatsoenlijk beleid.