Vijf wetsvoorstellen liggen klaar in de Kamer. Allemaal met hetzelfde doel: de wet op de kernuitstap wijzigen en de weg plaveien voor de bouw van nieuwe kerncentrales. Dat zouden dan SMR’s moeten zijn, kleinere reactoren die makkelijk aan en uit te zetten zijn. Tot groot ongenoegen van de energie-experts van verschillende partijen – meerderheid én oppositie – is de bespreking van die wetsvoorstellen nog eens op de lange baan geschoven.

De reden? Federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) is zelf met een voorstel in de weer over klimaatneutrale energie voor de periode 2035-2040. En daarin laat zij de deur ook open voor die SMR’s. Onder een resem voorwaarden weliswaar. De installaties mogen geen zwaar radioactief afval produceren. Er mag geen risico zijn dat het afval gebruikt kan worden in kernwapens. Ze moeten flexibeler zijn dan de huidige kerncentrales en ze moeten economisch rendabel zijn voor de uitbaters.

Toekomstmuziek

Die SMR’s zijn vooralsnog vooral toekomstmuziek. Experts gaan er niet van uit dat die operationeel zullen zijn voor 2040. Maar, zo gaat de redenering van Van der Straeten, vijftien jaar geleden konden we ook niet inschatten wat voor revolutie de smartphone zou teweegbrengen in de technologiesector. En meteen kan ze ook haar criticasters van antwoord dienen die zeggen dat ze dogmatisch tegen kernenergie gekant is.

Wat niet wil zeggen dat Van der Straeten haar droom van honderd procent hernieuwbare energie opbergt. “Hernieuwbare energie is op alle vlakken onverslaanbaar en is de absolute topprioriteit, zeker voor de komende jaren”, zegt Van der Straeten. “Voor de lange termijn sluiten we geen enkele optie uit, al moet elke technologie wel voldoen aan voorwaarden.”

Wisselmeerderheden

Om de energietransitie op die langere termijn een turbo te geven, wil ze werken met ‘vlaggenschipprojecten’. Dat zijn onderzoeksprojecten die de federale overheid zichtbaarheid en steun geeft. En er moet een Hoge Raad voor Energietransitie komen, zoals dat bestaat voor Justitie en Financiën. Daarin moeten zestien experts zetelen die de Kamer en de regering met adviezen kunnen bijstaan.

Vrijdag trekt de minister met haar wetsontwerp naar de regeringstafel. Of het zal volstaan om de ongeduldige Kamerleden te kalmeren is maar de vraag. “Mijn geduld heeft grenzen”, waarschuwde MR-Kamerlid Marie-Christine Marghem, de voorgangster van Van der Straeten. Die dreigde al een keer of vijf met wisselmeerderheden om de wet op de kernuitstap aan te passen. Dat die zal wijzigen staat vast. Anders kan de verlenging van Doel 4 en Tihange 3 ook niet doorgaan.