Yars-raketsystemen. U heeft er waarschijnlijk nog nooit van gehoord, maar het is wapentuig van de gevaarlijkste plank. “Yars-raketten zijn intercontintentale missiles die behoren tot de zwaarste categorie van kernwapens”, aldus Tom Simoens van de Koninklijke Militaire School. “Als die ooit ingezet worden, is het einde van de wereld nabij.”

“Waarom ze zo krachtig zijn? Omwille van drie redenen”, zegt Simoens. “Ten eerste hebben ze een enorm bereik van meer dan 10.000 kilometer. In theorie kan je daarmee de halve wereldbol bestrijken. Als ze opgesteld staan in het westen van Rusland, zijn ze in staat om het hele Europese continent te bereiken. Worden ze in het oosten van het land gelanceerd, kunnen ze ook heel de Verenigde Staten treffen.”

“Daarnaast zijn ze erg moeilijk te onderscheppen. Het gaat om ballistische missiles die hoog in de lucht worden geschoten om dan met hoge snelheid weer naar beneden te vallen. Je hebt dus amper tijd om te reageren.”

“Ten derde heeft dit systeem het vermogen om meerdere kernbommen tegelijk in de kop van de raket te steken. Die kunnen zich na lancering verspreiden naar meerdere doelwitten. Je zou in principe New York, Washington en een aantal andere Amerikaanse steden met één missile kunnen treffen.”

Het klinkt allemaal heel apocalyptisch, maar Simoens stelt ons gerust. Dat Rusland oefeningen uitvoert met het systeem, betekent niet dat ze het ook effectief willen gebruiken. “Op dit moment hoeven we ons absoluut geen zorgen te maken. Kernwapens blijven een afschrikmiddel. Dat Rusland aankondigt dat ze oefeningen aan het uitvoeren zijn, is dus vooral een diplomatieke boodschap. Ze willen aan de vijand tonen dat de kernwapens operationeel zijn en dat ze klaar zijn om ze te gebruiken indien nodig. Het zou veel angstaanjagender zijn als Rusland niets zou zeggen over hun oefeningen.”

Positief signaal

Simoens ziet er zelfs een “positief” signaal in: “Als Rusland in het verleden teruggreep naar een nucleaire retoriek, was dat vaak een teken dat het op het slagveld niet goed ging. Met een beetje goede wil zou je deze boodschap dus als positief kunnen interpreteren: de Russen beseffen misschien dat hun beste pijlen stilaan verschoten zijn en het winteroffensief maar weinig heeft opgeleverd.”

Bij de oefeningen zelf hoeven we ons trouwens geen spectaculaire zaken voor te stellen. De Russische pers spreekt over het “uitvoeren van manoeuvres”. Simoens: “Intercontinentale ballistische missiles kunnen vanop een aantal lanceringstoestellen afgevuurd worden. Het kan vanop vaste lanceringsplaatsen, maar ook vanop een vrachtwagen of een onderzeeër. Bij de oefeningen zal waarschijnlijk op basis van een verzonnen scenario de procedure overlopen worden. Daarbij zullen ze bijvoorbeeld de voertuigen eens laten rijden en een aantal communicatieketens testen. Maar dat wil niet per definitie zeggen dat er ook iets wordt afgevuurd. En als dat toch gebeurt, is dat uiteraard zonder nucleaire kop.”