Het plan dient als startpunt en moet de komende jaren in de praktijk worden omgezet. Hoe dat concreet gaat gebeuren, is niet voor alle punten even duidelijk, maar er is alleszins verandering op til. Zo zullen er een aantal extra restricties op alcoholverkoop worden ingevoerd en zal ook de reclame strenger worden gereguleerd.

Een nieuwe, strengere disclaimer moet reclameboodschappen op alle mogelijke kanalen vergezellen. Wat die disclaimer gaat zijn, is nog niet beslist, maar hij zal alleszins minder aan de verbeelding overlaten dan de huidige: “Ons vakmanschap drink je met verstand”. Dat valt te horen bij het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). “Het zal echt een gezondheidsboodschap zijn die focust op de schade die alcohol kan aanrichten. Je kan het een beetje vergelijken met wat vandaag de dag bij tabakproducten staat”, zegt woordvoerder Arne Brinckman.

“Nood aan nuance”

Een goed idee, vinden ze bij het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD). “De effectiviteit van zo’n disclaimer is sowieso beperkt, maar de huidige slogan was toch een beetje bizar”, zegt Tom Evenepoel van VAD. “Zolang je je verstand erbij houdt, is alcohol geen enkel probleem. Dat was de boodschap. Maar dat klopt natuurlijk niet. Alcohol drink je om te genieten en genot en verstand staan vaak haaks op elkaar.”

De nieuwe gezondheidsboodschap zal worden opgesteld door de FOD Volksgezondheid. De fabrikanten krijgen zelf dus geen zeg, iets wat bij de huidige slogan, die dateert van 2009, wel het geval was. En dat stoot de sector toch een beetje tegen de borst. “We begrijpen dat er in de huidige context nagedacht wordt over een nieuwe disclaimer, want er is inderdaad nog steeds alcoholmisbruik en daar mag op gewezen worden”, zegt Krishan Maudgal, directeur van de Vzw Belgische Brouwers. “Maar we willen niet dat de slinger helemaal doorslaat. We betreuren dan ook dat we niet betrokken worden bij de opstelling van de disclaimer.”

“Als ze effectief alcohol over dezelfde kam gaan scheren als tabak, dan is dat volgens mij niet correct. Er is nood aan nuance. Onderzoek toont aan dat er inderdaad een relatie bestaat tussen alcoholgebruik en het risico op kanker bijvoorbeeld. Maar dat gaat over een relatieve risicoverhoging en is helemaal niet hetzelfde als het effect van tabak.”

Het VAD daarentegen vindt het logisch dat de sector niet betrokken wordt in de beslissing. “Dat de huidige slogan geformuleerd is in samenspraak met de sector zelf, was een raar gegeven. Dan spelen er toch altijd commerciële belangen mee”, aldus Evenepoel. “De nieuwe boodschap moet concreter wijzen op de mogelijke gevolgen van alcohol.”

Gemiste kans

Over de rest van het nieuwe alcoholplan is Evenepoel minder enthousiast. “Er ontbreekt heel veel. Je merkt dat er goede intenties zijn, maar de keuzes die uiteindelijk zijn gemaakt, blijven halfslachtig. Er is bijvoorbeeld nog steeds geen algemeen verbod op alcohol onder de 18 jaar. Dat is een gigantische gemiste kans, want zo blijven we achterlopen op bijna alle andere Europese landen.”

Ook Martin de Duve, alcoholoog en directeur van medisch centrum Univers Santé, is geen voorstander van het zopas goedgekeurde interfederaal alcoholplan. Hij was nochtans geraadpleegd door de overheid tijdens de opstelling. “Het grootste deel van de aanbevelingen van experten komt er niet in voor”, reageert hij. “De genomen maatregelen zijn totaal ontoereikend.”