Waarom aanklacht in Trumps voordeel kan spelen: “Als je op een leeuw schiet, schiet je hem maar beter in één keer dood”

Als allereerste (ex-)president ooit zal Trump één van de komende dagen formeel worden aangeklaagd. De Republikeinse presidentskandidaat zal zich volgende week moeten melden in New York om te horen wat de precieze aanklachten zijn. Hij zal er ook vingerafdrukken moeten afstaan en een mugshot moeten laten maken. In de aanloop naar de Republikeinse voorverkiezingen valt zo’n rechtszaak te missen als kiespijn zou je denken, maar is dat wel zo?

“Het is niet dat hij naar de gevangenis moet of meteen een straf riskeert, dus organisatorisch zal dit weinig effect hebben op zijn campagne”, zegt Amerika-kenner Bart Kerremans (KU Leuven). “Maar de inbeschuldigingstelling kan wel een effect hebben op zijn achterban. Positief of negatief? Dat valt op lange termijn nog af te wachten, maar zelf ziet hij er volgens mij een voordeel in.”

LEES OOK. Wat gaat er nu gebeuren met Donald Trump? Wordt hij in de boeien geslagen? Zal hij zich verzetten?

En dat is misschien wel terecht, want ook Kerremans denkt dat de rechtszaak hem op dit moment niet slecht uitkomt. “Alle aandacht gaat momenteel naar hem. Andere potentiële kandidaten worden zo gedwongen een positie ten opzichte van Trump in te nemen, iets dat in het verleden al in zijn voordeel heeft gewerkt. Er was bijvoorbeeld al kritiek op Ron DeSantis (de gedoodverfde Republikeinse concurrent van Trump, red.) dat hij te lang stil bleef over de zaak. Dat soort dynamiek ziet Trump zelf als een groot voordeel.”

Politiek geïnspireerd

Professor geopolitiek en internationale betrekkingen David Criekemans (UAntwerpen) bevestigt: “Trump zal dit sowieso instrumentaliseren in zijn race naar het presidentschap. Dat ze juist voor de start van zijn campagne een rechtszaak tegen hem aanspannen, zal hij uitspelen als een teken dat de zaak politiek geïnspireerd is.” Of de aanklacht hem ook voordeel gaat opleveren, durft Criekemans niet te voorspellen, maar het zal hem alleszins niet uit de race slagen. “Trump maakt sowieso kans. Alleen is het voorlopig nog onduidelijk hoe zijn tegenstanders het zullen aanpakken. Andere potentiële Republikeinse kandidaten keken voorlopig een beetje de kat uit de boom, maar ik verwacht wel dat deze zaak voor een stroomversnelling zal zorgen. De komende weken en maanden zal duidelijk worden welke dynamieken er ontstaan.”

Wat hem precies ten laste wordt gelegd, is momenteel nog niet duidelijk, maar er wordt toch al duchtig gediscussieerd of Trump ook daadwerkelijk veroordeeld zal worden. Eén ding is zeker: het wordt een heel technische zaak. Kerremans: “Concreet gaat het om vervalsing van bedrijfspapieren. In de staat New York is dat evenwel een niet zo’n zwaar vergrijp, maar de openbare aanklager op staatsniveau hoopt de feiten naar een hoger niveau te tillen door aan te halen dat de vervalsing is gebeurd om een ander misdrijf te verhullen, namelijk een overtreding op de wet rond campagnefinanciering. Die overtreding van de kieswet valt echter onder federaal niveau, dus dat wordt een moeilijk punt.”

LEES OOK. Wie is Stormy Daniels, de pornoactrice die Donald Trump doet zweten?

Kritiek

De kans bestaat dus dat Trump hiermee wegkomt? “Ja”, denkt Kerremans. “Er lopen ook onderzoeken naar hem in andere zaken, onder meer in het kader van de bestorming van het Capitool en het meenemen van gevoelige overheidsdocumenten naar zijn privéverblijf, en van alle cases die in de pijplijn zitten is dit de zwakste. Daarom is er ook uit linkse hoek wel wat kritiek op deze beslissing. Als hij uiteindelijk toch onschuldig zou worden bevonden door een rechter, is dat een extreem goede zaak voor Trump. Dan is dat een bevestiging van wat hij al maanden verkondigt. Een Amerikaanse analist verwoordde het heel goed: Als je op een leeuw schiet, schiet je hem maar beter in één keer dood.”

Een eventuele veroordeling zal alleszins nog meerdere jaren op zich laten wachten, zegt Criekemans. “Het proces zal waarschijnlijk nog extra vertraagd worden eens Trump zijn campagne echt is begonnen. Zo lang hij in de race naar het presidentschap zit, gaat er volgens mij weinig fundamenteels gebeuren. Anders zou Trump kunnen zeggen dat de juridische macht de potentiële wetgevende macht probeert te beïnvloeden.”

Wordt dus ongetwijfeld nog vervolgd.