Finland wordt 31e lid van de NAVO: welk gewicht leggen ze in de schaal?
Nu ook het Turkse parlement eindelijk het licht op groen heeft gezet, is het een kwestie van dagen voor Finland officieel lid wordt van de NAVO. Hoe belangrijk is dat lidmaatschap voor de militaire alliantie?
Met Finland erbij zal de NAVO binnenkort 31 leden tellen. Om te beslissen of ze lid zouden worden, gingen de Finnen niet over een nacht ijs.
Tijdens de Koude Oorlog en ook na de val van de Sovjet-Unie heeft Finland er altijd voor gekozen om neutraal te blijven. NAVO-lidmaatschap was niet nodig, en het was beter om een onafhankelijk defensiebeleid te kunnen voeren, was de inschatting. Finland werd wel lid van het Partnership for Peace-programma van de NAVO, een soort integratieprogramma voor partnerlanden die weliswaar geen deel uitmaken van de alliantie. Begin jaren 2000 leverde Finland ook peacekeepers voor NAVO-missies in Kosovo en Afghanistan.
Ook na de kortstondige oorlog tussen Georgië en Rusland in 2008, maakte Finland geen aanstalten om deel te worden van de NAVO. Integendeel, de premier toen vond het zelfs een beter idee om nauwere banden met Rusland na te streven. De oorlog in Oekraïne heeft de balans wel in de andere richting doen keren.
NAVO?
De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie werd opgericht in 1949 door twaalf stichtende leden, waarvan de belangrijkste de Verenigde Staten. Maar ook ons land was er vanaf het begin bij.
Daarna volgden acht uitbreidingsrondes. Bij de eerste, in 1952, werd onder meer Turkije lid. Na de val van de Sovjet-Unie in 1991 traden ook veel voormalige communistische landen toe tot de alliantie. In 1999 als eerste Polen, Hongarije en Tsjechië. In 2004 volgden ook Bulgarije, de Baltische Staten, Roemenië, Slovakije en Slovenië. De meest recente aangroei gebeurde in 2017 met Montenegro en in 2020 Noord-Macedonië.
In de wachtkamer voor lidmaatschap zitten op dit moment nog Bosnië Herzegovina, Georgië, Oekraïne, Zweden en, nog heel even, Finland. Die laatste drie besloten allemaal dat ze lid wilden worden na de inval van Rusland in Oekraïne in februari 2022. Finland en Zweden, die allebei ook deel zijn van de EU en al goed geïntegreerd zijn met de NAVO, zitten in een versnelde procedure. Bosnië Herzegovina en Georgië wachten al veel langer. De NAVO zelf nodigt nooit landen uit om lid te worden, maar de alliantie voert wel een "open deur" politiek, waarbij het openstaat voor nieuwe leden.
Wat levert Fins lidmaatschap op voor de NAVO?
Doordat Finland nu deel wordt van de NAVO, wordt de meer dan 1.300 kilometer lange grens tussen Finland en Rusland een NAVO-grens. Dat is van enorm belang. De NAVO kan nu radarposten opstellen aan de grens met Rusland, tot nog toe was de dichtste plaats waar dat kon Polen. De NAVO kan ook militaire oefeningen doen in Finland, van oudsher een afschrikkingsmechanisme voor vijanden.
Het Finse leger brengt geen bijzondere capaciteiten binnen, maar over de hele lijn krijgt de NAVO er wel weer een betaler bij. De totale pot aan NAVO-fondsen wordt dus weer groter. Finland kocht de voorbije jaren ook steeds Westers militair materieel, wat de integratie van de Finse strijdkrachten vrij eenvoudig maakt. Zo bestelde Finland onder meer net als ons land Amerikaanse F-35A gevechtstoestellen.
Daarnaast is er natuurlijk nog het niet te onderschatten politieke belang. Het feit dat Finland, dat zo lang bewust gekozen heeft om neutraal te blijven, nu even bewust breekt met dat beleid, laat zien dat ze bang zijn. En dat de keuze voor veiligheid, gelijkstaat aan de keuze voor de NAVO. De alliantie breidt haar invloed uit, en laat zien dat ze "incontournable" is voor iedereen die bescherming wil tegen de dreiging van Rusland.
Zweden, grote buur van Finland, en ook kandidaat NAVO-lidstaat botst intussen nog steeds op een Turks veto. Volgens Turkije omdat Zweden Turkse opposanten te veel vrij spel zou geven. Zweden stapte mee met de aanvraag tot NAVO-lidmaatschap omdat Zweden en Finland een erg lange geschiedenis delen. Van de 11de eeuw tot en met 1809 behoorde Finland tot het Zweedse koninkrijk. Van 1809 tot en met de onafhankelijkheid in 1917 was Finland een autonoom hertogdom dat deel uitmaakte van... Rusland.
