Externe doorlichting van de werking van het parlement? "Het management kan veel transparanter"

Even terugspoelen: vorige maand ontstond veel ophef over onwettige pensioenbonussen in het federaal parlement. Oud-Kamervoorzitters Siegfried Bracke en Herman De Croo en acht hoge ambtenaren bleken onwettige pensioenbonussen bovenop hun wettelijke pensioen te hebben ontvangen. Het ging in sommige gevallen om duizenden euro's per maand.

De Croo en Bracke lieten daarop weten dat ze niet op de hoogte waren van het feit dat de bonus onwettig was. Deze week besliste de Kamer dat ze de bonussen zou terugvorderen. De Croo had eerder al een bedrag van ruim 210.000 teruggestort.

Over de bonussen en bij uitbreiding over de lonen en vergoedingen van parlementsleden is al veel inkt gevloeid. "Wat ongezond is aan dit verhaal, is dat politici de enige zijn die zelf over hun loon en pensioen beslissen", zegt premier Alexander De Croo (Open VLD) daarover dit weekend in de krant De Tijd. "In elk groot bedrijf gaat daar een remuneratiecomité over. Het is niet aan mij om dat te lanceren, maar ik roep het parlement wel op zo snel mogelijk een extern orgaan te creëren dat de verloning doorlicht en met andere landen vergelijkt. Die discussie moet uit onze handen."

"Het is niet helemaal duidelijk wat premier De Croo hiermee bedoelt, maar op korte termijn is het wel goed om eens een externe doorlichting te hebben van het management van het parlement", zegt Bart Maddens, professor politicologie aan de K.U.Leuven. "Momenteel is dat een kluwen van bureaus, commissies, een college van quaestoren (dat instaat voor het materieel en financieel beheer, red), een college van voorzitters..."

"Niemand ziet daar klaarheid in, dat zou veel transparanter georganiseerd moeten worden. Zou het bijvoorbeeld niet logischer zijn om het statuut van de ambtenaren van het parlement gelijk te schakelen met dat van andere ambtenaren? Zou het bijvoorbeeld niet beter zijn om het beheer van de gebouwen toe te vertrouwen aan de Regie der Gebouwen?"

Volgens Maddens zijn de meeste parlementsleden wel gewonnen voor een externe doorlichting. "Velen zijn zelf geschrokken van het schandaal rond de pensioenen, ze keurden het zelf elk jaar goed zonder te beseffen dat het onwettig was. Ze willen zelf ook transparantie creëren."

Over de lonen en pensioenen van parlementsleden was er in 2012 al eens een studie in opdracht van toenmalig Vlaams Parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA). Daaruit bleek dat de lonen bij ons de vergelijking met andere landen en het bedrijfsleven niet overdreven hoog zijn. "De excessen zitten in uittredingsvergoedingen, pensioenen en extra's voor bijzondere functies", zegt Maddens.

"Die studie was de aanleiding om bepaalde zaken aan te pakken, zoals het verminderen van de uittredingsvergoeding en het verkorten van de periode om het volledige pensioen te krijgen. Dat was in 2012, intussen is al een en ander rechtgezet, maar dat neemt niet weg dat je die oefening intussen nog eens kan maken."

Maddens wijst er wel op dat het uiteindelijk wel een politieke beslissing is. "Een extern comité kan wel objectieve informatie en aanbevelingen geven, maar politici mogen een finale beslissing niet naar die experts doorschuiven. Dat is een beslissing die democratisch en in alle transparantie genomen moet worden. Politici moeten daarover tot verantwoording kunnen worden geroepen, en ze moeten daarover ook verantwoording kunnen afleggen ten aanzien van de kiezers."