Finland is nu officieel het 31e lid van de NAVO: "Historisch moment"
Finland is nu officieel lid van de NAVO, de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie. De toetredingsdocumenten werden ondertekend door de Finse president en minister van Buitenlandse Zaken in Brussel. Exact 74 jaar na de oprichting van de NAVO wordt Finland daarmee het 31e lid. Het land wilde lang zijn neutraliteit behouden, maar dat veranderde snel na de Russische invasie van Oekraïne. Als Rusland of een ander land Finland zou binnenvallen, kan Finland rekenen op de steun van de andere 30 NAVO-landen.
Finland is nu officieel lid van de NAVO. De Finse president Sauli Niinistö en minister van Buitenlandse Zaken Pekka Haavisto hebben zonet het Noord-Atlantische Verdrag, ofwel het Verdrag van Washington, ondertekend. Dat gebeurde in het hoofdkwartier van de NAVO in Brussel. De historische documenten werden meegebracht door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken.
Eén van de belangrijkste artikels van het verdrag is artikel 5: "De partijen komen overeen dat een gewapende aanval tegen een of meer van hen als een aanval tegen hen allen zal worden beschouwd". Lidmaatschap van de NAVO betekent dus dat Finland militaire hulp krijgt van de andere leden, als Rusland of een ander land het land binnenvalt. Alle andere 30 landen zullen zo'n aanval beschouwen als een aanval tegen zichzelf.
NAVO?
De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie werd opgericht in 1949 door 12 stichtende leden, waaronder de Verenigde Staten. Ook België was er vanaf het begin bij.
Daarna volgden verschillende uitbreidingsrondes. Bij de eerste, in 1952, werd onder meer Turkije lid. Na de val van de Sovjet-Unie in 1991 traden ook veel voormalige communistische landen toe tot de alliantie. In 1999 Polen, Hongarije en Tsjechië. In 2004 volgden ook Bulgarije, de Baltische Staten, Roemenië, Slovakije en Slovenië. De recentste aangroei gebeurde in 2017 met Montenegro en in 2020 Noord-Macedonië.
Op dit moment wachten Bosnië en Herzegovina, Georgië, Oekraïne en Zweden op een lidmaatschap. Oekraïne, Zweden en Finland besloten dat ze lid wilden worden na de inval van Rusland in Oekraïne in februari 2022.
De NAVO zelf nodigt nooit landen uit om lid te worden, maar de alliantie voert wel een "open deur" politiek, waarbij het openstaat voor nieuwe leden.
Nu Finland officieel lid is van de NAVO, telt de alliantie 31 landen.
74 jaar na oprichting van de NAVO
Finland is het 31e lid geworden van de alliantie, exact 74 jaar nadat de NAVO is opgericht. "De toetreding van Finland tot de NAVO is een historisch moment", zegt Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO.
Op 18 mei 2022 diende Finland, samen met buurland Zweden, officieel de aanvraag in om toe te kunnen treden tot de NAVO. Finland en Zweden weigerden lang om het lidmaatschap aan te vragen, omdat ze hun militaire neutraliteit niet wilden verliezen.
Na de Russische inval van Oekraïne veranderde dat. In maart stemde het Finse parlement met een grote meerderheid voor het lidmaatschap. 80% van de Finnen is nu voor de toetreding tot de NAVO. Stoltenberg zegt dat de toetreding van Finland een direct gevolg is van de Russische invasie van Oekraïne. "Dit is misschien het enige waarvoor we Poetin kunnen bedanken", zegt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken, "hij versterkte iets wat hij wilde voorkomen".
Voor een land mag toetreden tot de NAVO, moet het de goedkeuring krijgen van alle andere NAVO-landen. 28 landen keurden het Finse lidmaatschap al goed vóór het Finse parlement zelf de toetreding had goedgekeurd. Bij Turkije en Hongarije duurde dat iets langer. Turkije zette vorige week als laatste land het licht op groen voor Finland. Hongarije deed dat een paar dagen eerder.
BEKIJK - Vanaf vandaag wappert de Finse vlag naast de andere NAVO-vlaggen:
Aan het stadhuis van Brussel werd de Finse vlag gehesen om Finland in de NAVO te verwelkomen.
Belang van Finland
Finland deelt een grens van 1.300 kilometer met Rusland. "Nu Finland lid is van de alliantie deelt de NAVO zelf ook een langere grens met Rusland, en dat is van groot belang", zegt Jens Franssen, expert defensie bij VRT NWS.
De NAVO kan nu radarposten opstellen aan de grens met Rusland. Tot nu toe was de dichtste plaats waar dat kon Polen. De NAVO kan ook militaire oefeningen doen in Finland, een afschrikkingsmechanisme voor vijanden.
De totale pot aan NAVO-fondsen wordt ook groter. Finland kocht de voorbije jaren ook westers militair materieel, wat de integratie van de Finse strijdkrachten vrij eenvoudig maakt.
"Bovendien is het ook een politieke beslissing", zegt Jens Franssen. "Dat Finland na jarenlange militaire neutraliteit toch toetreedt, toont aan dat ze niet bang zijn. De veiligheid van het land staat voor hen gelijk met de toetreding tot de NAVO."
En Zweden?
Finland wou initieel samen met Zweden toetreden tot de alliantie, maar dat zal dus niet het geval zijn. Zweden treedt voorlopig nog niet toe. Het land neemt wel al deel aan alle vergaderingen en heeft ook veiligheidsgaranties gekregen van andere NAVO-landen. De alliantie wil Zweden ook volwaardig lid maken, zegt Stoltenberg. Alleen Hongarije en Turkije moeten de toetreding van Zweden tot de NAVO nog goedkeuren.
Hongarije keurt de toetreding van Zweden nog niet goed. Door de toetreding van Zweden te dwarsbomen, wil Orbán druk uitoefenen op de EU. De EU heeft miljarden euro's fondsen bevroren, omdat Hongarije Europese principes zoals de rechtsstaat en persvrijheid niet naleeft. Hongarije zelf zegt dat Zweden "van toon moet veranderen" en moet stoppen met het "denigrerende beleid" tegenover Hongarije, voordat het land kan toetreden tot de alliantie.
Ook de Turkse president Erdogan verkondigde meermaals dat Zweden niet op de steun van Turkije hoeft te rekenen. Mogelijk probeert hij met deze uitspraken Europese landen te overtuigen om harder op te treden tegen onder meer de PKK en de Gülen-beweging. Turkije wil een signaal geven aan Zweden en aan de andere NAVO-landen door het NAVO-lidmaatschap van Zweden niet goed te keuren. "Voor de verkiezingen zal er heel weinig beweging in dit dossier zitten", zegt Jens Franssen.
Turkije komt steeds met nieuwe eisen. Het is dus helemaal niet duidelijk wanneer Zweden zal toetreden
"De Zweden zijn heel blij voor Finland", zegt Jeroen Visser, correspondent in Zweden. "Het zijn twee landen die veel samenwerken, ook op defensiegebied. Maar er is natuurlijk ook teleurstelling. De Zweden hadden gewild dat de Zweedse vlag daar ook zou worden gehesen vandaag."
Reactie van Rusland
Rusland is tegen het NAVO-lidmaatschap van Finland en de aanvraag van Zweden om toe te treden tot de alliantie. De Russische ambassadeur in Zweden Viktor Tatarintsev sprak zich vorige week uit over de veiligheidssituatie van de twee landen als ze zouden toetreden tot de alliantie.
"Na de toetreding van Finland en Zweden zal de totale lengte van de grens van Rusland met de NAVO bijna verdubbelen", zegt Tatarintsev in een verklaring op de website van de ambassade. "Als iemand nog steeds denkt dat dit de veiligheid van Europa op een of andere manier zal verbeteren, wees er dan maar zeker van dat de nieuwe leden van het vijandige blok een legitiem doelwit zullen worden voor Russische vergeldingsmaatregelen, ook van militaire aard."
Vanmorgen reageerde het Kremlin op de Finse toetreding tot de NAVO. Rusland zegt dat het verplicht wordt om "tegenmaatregelen" te treffen om de nationale veiligheid te bewaren. De NAVO-uitbreiding schendt "onze veiligheid en onze nationale belangen", zegt woordvoerder Dmitry Peskov.
Reacties van president Zelenski en Biden
De Oekraïense president Zelenski wenst Finland alle geluk toe met de toetreding tot de NAVO. "Mijn oprechte gelukwensen aan Finland en president Sauli Niinistö, met de toetreding tot de NAVO op de 74e verjaardag van de oprichting", zegt Zelenski. "Te midden de Russische agressie, is de alliantie de enige effectieve garantie op veiligheid in de regio geworden." Zelenski verwacht dat de NAVO-top in Vilnius in juli "Oekraïne dichter zal brengen tot ons Euro-Atlantisch doel".
Ook de Amerikaanse president Biden is "trots" dat hij Finland mag verwelkomen in de NAVO. "Vandaag zijn we meer verenigd dan ooit. Gesterkt door onze nieuwste bondgenoot Finland, zullen we samen de trans-Atlantische veiligheid in stand houden, elke centimeter NAVO-grondgebied verdedigen en alle uitdagingen het hoofd bieden", zegt Biden in een mededeling. "Toen Poetin zijn brutale oorlogsagressie tegen het Oekraïense volk lanceerde, dacht hij Europa en de NAVO te kunnen verdelen. Hij had het mis."
De Amerikaanse president hoopt binnenkort ook Zweden te kunnen verwelkomen in de NAVO. Hij vraagt Turkije en Hongarije om "het ratificatieproces zonder uitstel af te ronden".