Wereldwijde operatie tegen cybercriminaliteit: meer dan 100 mensen opgepakt in 13 landen
Bij een grootschalige politieactie tegen cybercriminaliteit zijn 200 huiszoekingen uitgevoerd in 13 landen en meer dan 100 verdachten opgepakt. De verdachten maakten gebruik van de website Genesis Market. Daarop werden de digitale gegevens van internetgebruikers te koop aangeboden. De website is intussen offline gehaald.
Gisteren en vandaag vielen politie en gerecht op 200 plaatsen in 13 landen binnen om een netwerk van gebruikers van Genesis Market op te rollen, en infrastructuur in beslag te nemen. Daarvoor werd een samenwerking opgezet tussen Australië, Canada, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Polen, Spanje, Zweden, Nederland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Ons land was niet betrokken in het onderzoek.
Genesis Market was een enorme catalogus van digitale gegevens van internetgebruikers van over de hele wereld. Wàs, want als je vandaag probeert in te loggen op Genesis Market, krijg je alleen de boodschap dat de website offline gehaald is. Tot twee dagen geleden was de website echter een goudmijn voor cybercriminelen.
Het Europese justitienetwerk Eurojust schat dat er gegevens te koop waren die gestolen waren vanop 460.000 verschillende toestellen, goed voor zo'n 2 miljoen slachtoffers.
Die gegevens werden er te koop aangeboden in gepersonaliseerde pakketjes. Die bevatten een hele reeks info van één specifiek slachtoffer, zeg maar zijn of haar digitale vingerafdruk. Dat gaat van wachtwoorden en e-mailadressen over IP-adressen en cookies tot zelfs de favoriete browsers. Afhankelijk van hoeveel gegevens er voorhanden waren over één individu, varieerden de prijzen van minder dan 1 euro tot enkele tientallen euro's.
Met al die info konden de cybercriminelen zich dan de identiteit van hun slachtoffers aanmeten.
Bekijk: Ruben van Well, teamleider cybercriminaliteit in Rotterdam, legt uit hoe de operatie in zijn werk ging.
Nog niet duidelijk hoeveel Belgische slachtoffers
Waar dat toe kan leiden, blijkt uit het verhaal van een slachtoffer uit Almere. De Nederlandse openbare omroep NOS beschrijft hoe de man 67.000 euro lichter werd gemaakt, nadien ook nog bleef opgebeld worden door oplichters, zijn identiteitsbewijs werd misbruikt en zelfs zijn post werd omgeleid naar een ander adres. Op die manier zouden de gegevens van maar liefst 50.000 Nederlanders te koop zijn aangeboden.
Hoeveel Belgen er getroffen zijn, is voorlopig nog niet bekend, maar waarschijnlijk gaat het om een veel kleiner aantal.
Wil je nakijken of jouw gegevens aangeboden werden op Genesis Market?
- Dat kan. De Nederlandse politie maakte een handige webpagina waar je je e-mailadres kan ingeven. Als je gegevens in de database van Genesis Market zaten, word je verwittigd.
- Je kan ook altijd een kijkje nemen op haveibeenpwned.com. Die website houdt bij welke e-mailadressen ooit gehackt zijn.
- Ben jij het slachtoffer geworden van Genesis Market? Laat dan eerst je computer scannen door een virusscanner. Die zal je computer kunnen opkuisen. Verander daarna je wachtwoorden. (Doe dat zeker niet voordat je je computer gescand hebt, want anders is ook je nieuwe wachtwoord niet veilig.) Neem zeker ook contact op met je bank en je verzekeraar, en laat hen weten dat je gehackt bent.
"Genesis Market gebruikte dezelfde principes als een streamingdienst als Netflix", zegt Kristof Vander Stadt, hoofdredacteur van het IT-magazine Data News. "Je neemt een abonnement op de gegevens van iemand. Zelfs als je als slachtoffer iets begint te vermoeden en je verandert je wachtwoord, dan wordt die wijziging doorgegeven aan de koper van die gegevens. Zo perfide zat het in elkaar."
Volgens Vander Stadt heeft de politie een belangrijke slag toegebracht aan de cybercriminelen. "Genesis Market werd in 2017 opgericht, en al sinds 2019 zaten de politiediensten er met een vergrootglas op toe te kijken om te kijken hoe ze die konden oprollen. Het gaat echt wel om de grote criminaliteit."