Europa mist zijn doel in China: imposant staatsbezoek voor Macron; Von der Leyen onzichtbaar

Frans president Emmanuel Macron wou samen met Europees Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen een verenigd Europa laten zien, maar dat liep in Beijing niet zo gesmeerd.

Waarom is dit belangrijk?

De wortel of de stok. Europa heeft lange tijd niet geweten welke het zou hanteren om met China om te gaan. Het staatsbezoek van de Franse president en de Europese Commissievoorzitter geeft mooi weer hoe dit blijft voortduren. Beijing zaaide verdeeldheid en gaf beiden een andere welkomst.

In het nieuws: Von der Leyen was haast onzichtbaar in China. Zij werd verwelkomd door de Chinese Minister van Ecologie en daarna alleen gelaten. Het contrast met haar Franse reispartner kon niet groter zijn.

  • Voor Macron werd er een heus staatsbezoek georganiseerd met een rode loper, een militaire parade en banketten. Hij werd verwelkomd door de Chinese Minister van Buitenlandse Zaken en zat al op de eerste dag samen met premier Li Qiang.
    • De South China Morning Post stak meteen vol lof af hoe belangrijk de Sino-Franse relaties waren. De premier wees erop dat Macron de eerste westerse leider is dat China bezoekt sinds de Chinese president Xi Jinping voor zijn derde termijn werd verkozen.
  • Terwijl Macron op donderdagavond samen met Chinees president Xi Jinping mocht deelnemen aan een uitbundig banket, gaf Von der Leyen een persconferentie in het hoofdkwartier van de EU-delegatie.
    • Haar team had aangegeven niet mee te willen doen aan het staatsbezoek, maar zo werd het beeld van een verdeeld Europa in de hand gewerkt.

Verdeel en heers

Wortel en stok: Macron geldt als de wortel die proactief China wil benaderen.

  • Terwijl Von der Leyen dienstdoet als de stok die waarschuwt dat als China wapens zou leveren aan Rusland, dit de relatie tussen China en de EU zou schaden.
  • China wou dus verdelen en slaagde in die opzet: Von der Leyen was volledig afwezig in de Chinese staatsmedia, terwijl de sociale media van haar een karikatuur maakten als een Amerikaanse marionet. Zo schrijft Politico.
    • Een aan het Ministerie van Defensie gelieerde nieuwskanaal illustreerde het als volgt: “Macrons reis naar China gaat gepaard met de hoop dat China aan Frankrijk een boost zal geven… maar met Von der Leyen op sleeptouw, mist Macron schijnbaar wat oprechtheid.”
    • Verder: “Von der Leyen, een bekende pro-Amerikaanse persoonlijkheid, verkoopt Europa ten voordele van de Verenigde Staten en stelt alles in het werk om Europa ertoe aan te zetten de confrontatie met Rusland aan te gaan. Ze raakte enkel naar China door zich vast te klampen aan Macron.”
  • Von der Leyen had het in haar onderonsje met Xi Jinping ook over de situatie met Taiwan. De president, altijd gevoelig voor dit onderwerp, wees haar erop dat dit een interne aangelegenheid belangt. Hij zei dat het slechts ‘wensdenken’ is om te verwachten dat China hier een compromis op zal maken.
    • Kwam ook aan bod: het investeringsakkoord ‘Comprehensive Agreement on Investment (CAI) tussen China en de EU dat twee jaar geleden werden afgeklopt. Sindsdien raakte dit niet geratificeerd, terwijl China hier liever vooruitgang in ziet.
    • Von der Leyen repliceerde dat er onvoldoende garanties zijn voor Europese bedrijven dat ze toegang hebben tot een ‘open’ Chinese markt. Dit blijft een struikelblok.

Magere vangst

Het resultaat: Wat levert dit Macron op?

  • Von der Leyen gaf vorige week nog een harde, kritische toespraak over China. Xi reageerde hierop met: “China en de EU moeten meer inzetten op communicatie om een juist, wederzijds begrip tot stand te brengen en om interpretatie- en beoordelingsfouten te voorkomen.”
  • Macron ging voor de zachte aanpak en legde uit dat China het enige land ter wereld was met voldoende invloed op Rusland en zodoende het conflict in Oekraïne.
    • Hij haalde maar een magere buit binnen: Xi maakte het zich gemakkelijk door te zeggen dat hij de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zou bellen op een niet nader bepaalde datum “wanneer de condities en de omstandigheden daarvoor goed zijn”.
    • Nochtans heeft Macron een diplomatiek succes nodig nu Frankrijk zo geplaagd wordt door pensioenprotesten. Met een succes kan hij bewijzen dat hij de juiste man is om een Europese leidersrol op zich te nemen.
  • Tijdens een gezamenlijke persconferentie herhaalde de Chinese leider het riedeltje dat hij al afsteekt sinds het begin van het conflict: De internationale gemeenschap moet ‘rationeel en kalm blijven’ en ‘geen Koude Oorlog-mentaliteit aannemen’. Daarmee doelde hij op de Verenigde Staten.
    • Ook viel op dat Xi zich enerveerde aan de Franse president die twee keer zo lang tussenbeide kwam als zijn gastheer.
  • Op economisch vlak kon Macron wel enkele resultaten voorleggen. Hij verzilverde een handelsdeal van 36 miljard dollar door de Chinese aankoop van 150 Airbus A320 Neo en 10 A350.
    • Er zouden ook ruim twintig zakendeals afgesloten zijn.

Verder charmeoffensief

Laatste dag: Vandaag wacht Macron nog een laatste dag van het Chinese charmeoffensief bij Frankrijk. Gewoonlijk blijven verwelkomde staatsleiders in de hoofdstad, maar Xi Jinping zal uitzonderlijk met Macron de grootstad Ghuangzhou bezoeken.

  • Ghuanghzou is de hoofdstad van de rijke regio Guangdong en staat sterk op vlak van export. Hier zal Macron meerdere ondernemers ontmoeten. Daarna bezoekt hij de Sun Yat-sen-universiteit om er vragen te beantwoorden van 1.000 studenten.
  • De regio staat ook garant voor een vijfde van de totale handel tussen China en Frankrijk. Macron zal daarom zelf kunnen zien hoe Franse investeringen er tot hun bloei komen. Dat moet ervoor zorgen dat Parijs verdere handel met China vertrouwt.
    • Zover werden er al ruim twintig zakendeals afgesloten in Macrons entourage. Naar verwachting zullen er in Ghuanghzou nog meer akkoorden worden onderhandeld.

(fjc)

Meer