België moet tegen 2026 minstens 12 miljard euro besparen, PS wil enkel onderhandelen over extra belastingen

De regering-De Croo heeft nog maar net een akkoord bereikt over de begroting, maar de alarmbellen over onze overheidsfinanciën blijven afgaan. Volgens het Federaal Planbureau stevent ons land in 2023 af op een tekort van 5,7 %, tegenover 4 % in 2022. Het Monitoringcomité is optimistischer, maar ook dat orgaan gaat uit van een tekort van 4,8 % in 2023 en 5,4 % in 2028. Het Planbureau raamt de schuldgraad tegen 2026 op meer dan 113 % van het bbp, het Monitoringcomité verwacht een toename tot iets meer dan 111 %.

Volgens de Hoge Raad voor Financiën moet ons land - de huidige Vivaldi-regering - dringend saneren. Afhankelijk van welk scenario de overheden verkiezen - dat van het Planbureau, of dat van het Monitoringcomité - betekent dat een bijkomende structurele inspanning van minstens 0,7 procent tot 0,9 van het bbp per jaar tot 2026, berekende de Hoge Raad. Met het huidige bbp is dat een sanering van minstens 12 miljard euro, blijkt uit een rapport van de begrotingsexperts van de Hoge Raad van Financiën.

Maar dat sluit PS nu al uit. “Als sommigen nog extra inspanningen willen, zal het van belastingen moeten komen”, reageert PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne in een interview bij ‘De Tijd’. De Franstalige socialisten hebben het dan over een effectentaks, belastingen op aandelen en de liquidatiebonus bij het ontbinden van een vennootschap. “Ik wil het nog eens herhalen: ik ben niet doof en blind voor onze budgettaire situatie”, zegt Dermagne nog, “maar laten we erkennen dat we er beter voorstaan dan toen we over deze regering onderhandelden.” Volgens de PS’er zoeken we het geld “te vaak bij de middenklasse en niet bij de allerrijksten”.

Volgens de Hoge Raad zou het gros van een sanering op het niveau van de federale overheid en de sociale zekerheid moeten gebeuren. De federale regering legde in oktober een netto-inspanning van 0,6 procent van het bbp vast voor 2023 en 2024 samen. Tijdens de begrotingscontrole van maart kwam daar nog een bijkomende, en felbevochten, inspanning van 0,3 procent bovenop. De Hoge Raad voor Financiën waarschuwt bovendien dat het om “minimale trajecten” gaat, waar geen buffers in zitten voor onvoorziene omstandigheden zoals we die de voorbije jaren hebben gekend. Met de vergrijzing van de bevolking, de aanhoudende oorlog in Oekraïne of verdere renteverhogingen is met andere woorden nog geen rekening gehouden.

In een veiliger scenario saneren de overheden 2,9 procent van het bbp tussen 2023 en 2026 met het zwaartepunt in 2024, wanneer er een inspanning van 1,6 procent zou moeten gebeuren. Dat traject is volgens de HRF “het minst risicovol” in het licht van de beoordeling van de Europese Commissie, omdat de schuldgraad daar al vanaf het eerste jaar gestabiliseerd wordt.

N-VA reageert kritisch op het begrotingstraject van de huidige regering. “Vivaldi zou eindelijk eens moeten stoppen met die grote woorden over haar miniakkoorden en eindelijk moeten kiezen voor een begroting op orde”, reageert N-VA-Kamerlid Sander Loones op Twitter. “Anders zal premier De Croo volgend jaar voor een primeur zorgen: dan zal hij wanneer België voorzitter van de Europese Raad wordt, zichzelf op de vingers moeten tikken”, klinkt het nog cynisch.