Amerikaanse rechter verbiedt abortuspil in hele land, lot mogelijk in handen van Hooggerechtshof

Het debat over abortus in de Verenigde Staten bereikt opnieuw een hoogtepunt. Op 24 juni 2022 maakte het Amerikaanse Hooggerechtshof het historische arrest "Roe versus Wade" uit 1973 over het recht op abortus ongedaan. Daarmee kregen alle Amerikaanse staten de volledige vrijheid om zelf hun abortuswetgeving op te stellen. 

Nu tien maanden later, heeft de federale rechter in Texas Matthew Kacsmaryk een vonnis uitgesproken dat de 23 jaar oude vergunning voor de abortuspil mifepriston intrekt. Die pil wordt jaarlijks door een half miljoen Amerikaanse vrouwen gebruikt. Het besluit geldt in het hele land, ook in de staten die het recht op abortus beschermen. 

In de uitspraak van 67 pagina's lang, gaat Matthew Kacsmaryk akkoord met zowat alle argumenten uit de aanklacht die anti-abortusartsen en organisaties in november indienden tegen de Amerikaanse medicijnenwaakhond FDA (Food and Drug Administration). Onder meer de christelijke beweging Alliance Defending Freedom is daarbij betrokken. Die beweging speelde ook een belangrijke rol bij het tenietdoen van de "Roe v. Wade"-uitspraak.

Net als zij verwijst de rechter naar studies over de risico’s die worden toegeschreven aan de abortuspil, hoewel die door de meerderheid van de wetenschappelijke gemeenschap als verwaarloosbaar worden beschouwd. Ze beschuldigen de FDA er van niet de gebruikelijke procedures te hebben gevolgd toen de pil in 2000 werd beoordeeld. De FDA zou toen onder flinke politieke druk hebben gestaan om zo'n "chemische abortus" toe te laten.

Een uur na de uitspraak van Kacsmaryk, oordeelde de federale rechter in Washington Thomas O. Rice, na een proces aangespannen door 17 Democratische staten, dat de verkoopvergunning van de abortuspil niet kan worden ingetrokken. Er wordt verwacht dat deze juridische impasse door het Hooggerechtshof uitgeklaard zal moeten worden. Dat is de hoogste rechtbank in de VS die onder meer over de grondwettelijkheid van wetten in afzonderlijke staten oordeelt.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie kondigde meteen aan in beroep te gaan tegen de schorsing van Kacsmaryk. "De regering is het sterk oneens met de beslissing", reageerde minister van Justitie Merrick Garland. "We zullen in beroep gaan en in de tussentijd een opschorting aanvragen." President Joe Biden noemt het "opnieuw een ongekende stap die de fundamentele vrijheden en de gezondheid van vrouwen in gevaar brengt."

De toekomst van de abortuspil in de VS blijft dus onzeker na de tegenstrijdige uitspraken van de twee federale rechters. Het zal dus waarschijnlijk aan het Hooggerechtshof zijn, dat door de voormalige Republikeinse president Donald Trump is voorzien van meer conservatieve rechters, om duidelijkheid te scheppen.