"Begin van nieuw tijdperk": vanaf dit jaar daalt wereldwijde uitstoot van broeikasgassen door elektriciteitsproductie
Nooit zal de elektriciteitssector wereldwijd meer broeikasgassen uitstoten dan in 2022. De volgende jaren zal de uitstoot bovendien steeds sterker dalen. Dat heeft de onafhankelijke energie- en klimaatdenktank Ember becijferd in zijn jaarrapport voor 2022. Ember waarschuwt ook Europa, dat zijn wereldwijde voortrekkersrol in groene energie dreigt te verliezen.
In 2022 is er wereldwijd genoeg nieuwe zonne-energie geïnstalleerd om heel Zuid-Afrika van elektriciteit te voorzien. Er kwam maar liefst 24 procent capaciteit bij. En ook windenergie blijft de wind in de zeilen hebben: in die sector werd er vorig jaar 17 procent extra capaciteit geïnstalleerd, bijna genoeg om het verbruik van heel Groot-Brittannië te dekken. Â
Dat heeft de onafhankelijke klimaat- en energiedenktank Ember becijferd in zijn jaarrapport van 2022. De denktank kon daarvoor putten uit de cijfers van 78 landen, samen goed voor 93 procent van alle elektriciteit die wereldwijd wordt verbruikt.
Volgens Ember wordt er nu wereldwijd genoeg groene energie geproduceerd om de groei van het elektriciteitsverbruik volledig op te vangen. Anders gezegd: vanaf dit jaar zal de uitstoot van broeikasgassen door de elektriciteitssector beginnen te dalen. Er zal immers nog nieuwe zonne- en windenergie bij geïnstalleerd worden, terwijl er minder kool en gas gebruikt zal worden.Â
Dat ligt in de lijn van wat het Internationaal Energie-agentschap IEA in februari aankondigde. Maar terwijl het IEA denkt dat de uitstoot door de elektriciteitssector nog een aantal jaren gelijk blijft, verwacht Ember dat de uitstoot dit jaar al begint te dalen, zij het heel licht met 0,3 procent. Daarna zal de daling versnellen.
Dat is goed nieuws voor de strijd tegen de klimaatverandering. 40 procent van de broeikasgassen die de mens uitstoot, worden immers veroorzaakt bij de productie van elektriciteit. De sector valt ook veel gemakkelijker te vergroenen dan bijvoorbeeld de metaal- of de cementindustrie die ook veel CO2 uitstoten.
Małgorzata Wiatros-Motyka van Ember noemt het "het begin van het einde van het fossiele tijdperk in dit beslissende decennium voor het klimaat. We beginnen aan het tijdperk van schone elektriciteit."
Groei Europese windenergie stokt
Europa blijft wereldwijd de koploper in groene energie. 22 procent van alle elektriciteit komt van de wind of de zon, terwijl dat wereldwijd nog maar 12 procent is.Â
Maar Ember waarschuwt wel dat die Europese groei dreigt te stokken. Vooral de installatie van windenergie vertraagt. Vorig jaar kwam er maar 9 procent bij, terwijl dat wereldwijd 17 procent was. Ember heeft het over een "stop-startbeleid", vooral wat windenergie op land betreft. Het geeft het voorbeeld van Duitsland, dat in de periode 2017-2021 slechts een derde van de capaciteit installeerde die het in de vier jaren voordien haalde.
Europa kan zich geen zelfgenoegzaamheid permitteren, zegt Ember. "Europa heeft de race om hernieuwbare energie vroeg ingezet, maar de rest van de wereld versnelt nu."
"Klimaatleider" Europa toont twee gezichten. Want ondanks die mooie groene adelbrieven heeft de Europese elektriciteitssector wel nog altijd de vierde grootste klimaatafdruk ter wereld. Bovendien steeg de uitstoot van de Europese elektriciteitssector vorig jaar dubbel zo snel als in de rest van de wereld, goed voor een extra uitstoot van 21 megaton CO2. Dat komt vooral doordat waterkracht minder opleverde (door de droge zomer) en problemen met de Franse kernreactoren. Die dip werd deels opgevangen met kool en gas.
Die stijging in Europa is echter wellicht van korte duur. Ember verwacht voor dit jaar een "dramatische daling" van de elektriciteit die geproduceerd wordt met fossiele brandstoffen.