‘s Ochtends te gehaast, nog niet meteen honger of enkel wakke cornflakes in huis: iedereen slaat het ontbijt weleens over. “Toch heeft dit impact op hoe warm je het overdag zal hebben”, legt diëtist Michaël Sels uit. En waarom heb je het dan toch soms nog koud na de lunch of het diner als je wél hebt ontbeten? Hij zet alles op een rijtje.
Lisa Van De Velde
“Eten heeft een thermisch effect op ons lichaam”, legt Sels uit. “Eigelijk warmen we ervan op. Sla jij het ontbijt over, dan kan het weleens gebeuren dat je later die dag last krijgt van koude vingertoppen en tenen. Het ontbijt overslaan is nooit een goed idee”, vervolgt hij.
“Eerst en vooral zal het ervoor zorgen dat je metabolisme of verbranding een stuk trager op gang komt. Maar wie ‘s ochtends niet eet, krijgt ook geen calorieën binnen. En laat een ‘calorie’ nu net de eenheid zijn voor warmte of energie. Eén calorie is de hoeveelheid energie die nodig is om één gram zuiver water 1°C te verwarmen. Hoe meer calorieën je opneemt, hoe warmer je het dus zal hebben.”
Benzine voor je lichaam
Je lichaam verbruikt heel wat energie, zelfs wanneer je slaapt. Het is dus belangrijk om het van voldoende ‘brandstof’ te voorzien. Dat begint bij het ontbijt, maar is de hele dag door noodzakelijk. “Voeding is de brandstof voor je lichaam. Ik vergelijk het zelf graag met een auto. Die komt ook niet vooruit zonder benzine. En jij komt niet vooruit én wordt bijgevolg ook niet warm gehouden zonder eten.”
“Ons totale energieverbruik per dag bestaat uit drie pijlers”, verduidelijkt Sels. “Zo is er het ‘basaalmetabolisme’. Dat is de stofwisseling die nodig is om de minimale hoeveelheid energie te leveren voor bijvoorbeeld het kloppen van je hart of om in- en uit te ademen. Dat zijn allemaal processen die ongemerkt plaatsvinden en waar je zelf weinig invloed op hebt, maar waar je lichaam wél brandstof voor nodig heeft. Daarbovenop heb je brandstof nodig wanneer je een inspanning levert. Of dat nu de trap oplopen is, douchen, aankleden of een uurtje sporten in de fitness.”
Voeding wordt dan wel omgezet in energie, maar bij de vertering verbruikt je lichaam er ook.
Diëtist Michaël Sels
“Tot slot is er de energie die je lichaam nodig heeft om voeding te kunnen verteren, want voeding wordt dan wel omgezet in energie, maar bij de vertering verbruikt je lichaam er zelf ook. Deze drie pijlers samen vormen je totale energiebehoefte. Hoeveel ‘brandstof’ je lichaam nodig heeft en hoeveel energie het verbruikt, hangt af van je leeftijd, geslacht en gewicht én van persoon tot persoon. Wie fysiek actiever is, verbruikt uiteraard meer.”
Wél ontbeten en toch koud na een maaltijd?
Objectief en wetenschappelijk gezien krijg je het na het eten dus warmer. Al is dat niet bij iedereen zo. Wanneer je gegeten hebt, stuurt je lichaam namelijk extra energie en bloed naar je spijsverteringsstelsel. Want dat verteringsorgaan is op dat moment hard aan het werk. Er stroomt dus ietwat minder bloed naar andere lichaamsdelen, zoals je ledematen. In extremis krijgen sommige mensen dan last van koude handen en voeten net na de maaltijd.
Ook wie een ijzertekort heeft, heeft sneller last van verkleumde tenen. Gelukkig kan je je ijzerinname makkelijk zelf verhogen, door bijvoorbeeld graanproducten als volkorenbrood of volkorenpasta te eten. Ook rund- en lamsvlees bevat veel ijzer, net als bruine bonen en linzen. “Krijg je het - ondanks een dikke trui en warme sokken - nog steeds niet warm? Dan ga je best even langs de dokter”, tipt Sels nog.
