In het eerste trimester van 2023 waren er 7,1 procent minder vastgoedtransacties in ons land in vergelijking met dezelfde periode in 2022. En die daling is vooral voelbaar in Vlaanderen, met een daling van 9,2 procent. In Wallonië en Brussel bleef de daling eerder beperkt met respectievelijk 3,5 procent en 5 procent minder activiteit.

Vooral in januari en februari viel de vastgoedactiviteit in Vlaanderen terug met 15,3 en 12,9 procent. “Dat is een bijzonder scherpe daling. Maar we komen ook van een enorme piek. Die ligt naar mijn gevoel nu definitief achter ons. We gaan naar een normalere markt die in evenwicht is”, voorspelt notaris Bart van Opstal, woordvoerder van Notaris.be. “In maart was er in Vlaanderen wel een kleine heropleving. Er waren ongeveer evenveel transacties als in maart 2022. Of dit een tijdelijke opflakkering is of niet, zal in de komende maanden moeten blijken.”

De daling wordt trouwens gezien in quasi alle provincies. In West-Vlaanderen is er zelfs een daling in het aantal transacties van 12,3 procent, in Antwerpen gaat het om 11,2 procent minder. Enkel Limburg lijkt redelijk stand te houden, daar wordt een daling van amper 2 procent genoteerd.

Renovatieplicht

En die daling heeft verschillende oorzaken, maar de grootste boosdoener is ongetwijfeld de stijgende rente en beperktere leencapaciteit. “Daarnaast zien we ook opvallend minder jonge (30 jaar of jonger) kopers. Zij hebben er vorig jaar nog van geprofiteerd om snel nog een gunstige lening vast te krijgen, en ze krijgen daar nu gelijk in”, zegt Van Opstal.

Daarbij plaatst de notaris wel nog één kanttekening. Alhoewel het gaat om een scherpe daling, worden er vandaag de dag nog steeds meer woningen verkocht dan vóór corona. “Als we de cijfers vergelijken met die van het eerste trimester 2019 waren er in Vlaanderen 5,5 procent meer transacties.”

En minder transacties betekent ook een rem op de fel gestegen vastgoedprijzen. De gemiddelde prijs van een huis in Vlaanderen steeg wel nog licht met 3 procent, voor een appartement gaat het om een stijging van 2 procent. “En toch verbergen die cijfers een onderliggend verschil”, merkt Van Opstal op. “We gaan steeds meer naar een vastgoedmarkt op twee snelheden. Woningen met een E- of F-label die verplicht gerenoveerd moeten worden, blijven nu merkelijk langer te koop staan. En daar kan meer onderhandeld worden over de prijs, die prijzen zakken zelfs. Het tegenovergestelde gebeurt nu met woningen met een A- of B-label. Die blijven in trek en blijven dus duurder worden. Door die twee elementen samen daalt de gemiddelde prijs voor een woning niet.”