Gevonden dankzij een keukentafel en een tegel: wat weten we over Jack Teixeira, de bron achter het Amerikaanse overheidslek?

Wie is Jack Teixeira?

Volgens Amerikaanse media is Jack Douglas Teixeira een 21-jarige militair van de Nationale Garde van Massachusetts. Hij Hij ging in 2019 het leger in en werkte sinds oktober 2021 als IT- en communicatiespecialist, officieel met de titel ‘Cyber Transport Systems Journeyman’, op de luchtmachtbasis Otis Air National Guard, onderdeel van de militaire basis van Cape Cod. De Air National Guard is de reservecomponent van de Amerikaanse luchtmacht.

Teixeira stapte als militair in de voetsporen van meerdere familieleden en diende als ‘Airman first class’, de op twee na laagste rang binnen de luchtmacht. Hij was actief in de ‘102nd Intelligence Wing’, de inlichtingentak van de basis. Die verzamelt onder andere via spionagevliegtuigen en -drones belangrijke informatie om militairen op missie in het buitenland te kunnen ondersteunen. Zijn job was om de communicatienetwerken draaiende te houden.

Voormalige klasgenoten omschrijven Teixeira bij CNN als een eenzaat die al in zijn tienerjaren een fascinatie had voor wapens en oorlog. Op school had hij soms “een vuistdik boek over wapens bij”, herinnert een van hen zich. Soms kwam hij in camouflagekledij naar de les; in 2017 droeg hij op de dag na een schietpartij in Las Vegas een T-shirt met daarop een AR-15-aanvalswapen, wat sommige klasgenoten ongemakkelijk maakte.

Anderen noemen Teixeira dan weer net een rustig en beleefd iemand die soms wel gepest werd en weinig vrienden had. Zijn passie voor het leger was wel duidelijk, zegt John Powell, een van zijn klasgenoten. “Hij was als kind al vastberaden om op een dag toe te treden tot een of andere tak van het leger.”

Waar lekte hij de documenten?

Tot gisterenavond stond Teixeira nog enkel als ‘OG' bekend, zijn alter ego in het chatprogramma Discord, waar hij de leider was van het besloten kanaal met de naam ‘Thug Shakers Central’. Samen met een twintig tot dertig andere jongeren, voornamelijk mannelijke tieners, chatte hij daar al enkele jaren over games, memes, maar ook wapens en militaire uitrustingen. Ook racistische praat passeerde de revue.

Al eind vorig jaar begon OG in de groep geheime militaire documenten die hij voor zijn job moest analyseren over te tikken, en later te fotograferen. OG leek daarmee vooral indruk te willen maken op zijn vrienden en hen te willen waarschuwen voor de volgens hem te grote macht van de overheid. Begin maart werden de eerste foto’s zonder zijn medeweten naar andere Discord-groepen verspreid, waarna ze ook hun weg naar 4Chan, Telegram, Twitter en uiteindelijk de reguliere media vonden.

Hoe kwam de media hem op het spoor?

Zijn online vrienden verklaarden gisteren in de Amerikaanse pers nog OG’s ware identiteit nooit te zullen onthullen. Het was The New York Times dat gisteren na een samenwerking met het in Nederland gevestigde onderzoekscollectief Bellingcat dan toch als eerste een naam op OG kon plakken: Jack Teixeira.

De krant sprak gisterennamiddag al met zijn moeder bij haar huis in Massachusetts, die bevestigde dat haar zoon bij de Nationale Garde werkte. Terwijl reporters voor het huis stonden, reed een rode pick-uptruck met daarin iemand die op Teixeira leek de oprit op en wandelde het huis binnen. Gevraagd of de man Teixeira was en of hij iets wou zeggen, antwoordde een andere man die bij zijn moeder stond dat “hij een advocaat nodig zal hebben als dit zo voortgaat” en dat “de FBI hier waarschijnlijk wel snel zal staan”.

De krant kon Teixeira volgens Bellingcat-oprichter Eliot Higgins onder andere identificeren door schijnbaar onbeduidende details die in de achtergrond van enkele gefotografeerde documenten te zien waren.

Zo ligt een van de gefotografeerde documenten op een keukentafel met een marmeren patroon. Een keukentafel met exact hetzelfde patroon staat op een foto van Teixeira in zijn ouderlijk huis, op Instagram gepost door een van zijn naaste familieleden. Dat Instagram-account kwamen de onderzoekers dan weer op het spoor via een profiel op het gameplatform Steam dat aan Teixeira gelinkt kon worden.

Een andere foto toont dan weer hetzelfde tafelblad met daaronder een stukje van de vloertegels. Ook die komen overeen met de tegels op de foto die in het huis werd genomen.

Hoe verliep de arrestatie?

Nog geen uur nadat de NYT en Bellingcat Teixeiras identiteit onthulden, werd effectief duidelijk dat ook de veiligheidsdiensten die details allicht hadden opgemerkt, en een arrestatie nakend was. Meerdere televisiehelikopters cirkelden boven het huis van zijn moeder in North Dighton, een klein landelijk dorpje 80 kilometer ten zuiden van Boston, waar Teixeira op dat moment verbleef.

Op beelden was te zien hoe hij, in T-shirt en rode short schijnbaar onverstoord een boek zat te lezen op het terras, toen het huis door tientallen zwaarbewapende agenten in gepantserde wagens werd bestormd. Teixeira werd aangemaand zich over te geven en achterwaarts, met de handen op zijn hoofd, naar het arrestatieteam te wandelen. Hij werd zonder verdere incidenten opgepakt.

Minister van Justitie Merrick Garland bevestigde de identiteit van de verdachte.

Waar wordt Teixeira van verdacht en welke straf riskeert hij?

Teixeira verschijnt vandaag voor het eerst voor de rechter in Boston, in zijn thuisstaat Massachusetts. Volgens Garland werd hij gezocht in een onderzoek naar de vermeende ongeoorloofde verwijdering, bewaring en overdracht van geclassificeerde nationale defensie-informatie.”

De exacte beschuldigingen die tegen hem worden geuit zullen pas later vandaag bekend worden gemaakt in de rechtbank, maar nu al is duidelijk dat hem een lange gevangenisstraf en een forse geldboete boven het hoofd hangt. Specialisten gaan ervan uit dat hij minstens tien jaar cel riskeert. Pentagonwoordvoerder Patrick Ryder sprak bij een persconferentie van een “doelbewuste criminele daad”.

Wat zijn de gevolgen van de lekken?

Op het internet circuleren al weken documenten die worden toegeschreven aan Amerikaanse instanties en die geheime informatie over de Russische oorlog tegen Oekraïne zouden bevatten. De onthulling ervan vormt volgens het Pentagon “een zeer ernstig risico” voor de Amerikaanse nationale veiligheid en het Amerikaanse ministerie van Justitie startte een onderzoek op naar hoe de documenten online konden komen.

De lekken worden ook gezien als een blamage voor de Amerikaanse veiligheidsdiensten. Zo is het zeer de vraag hoe het kan dat een 21-jarig lid van de reservestrijdkrachten toegang had tot dit soort informatie, en waarom. Dat zal nu verder worden onderzocht.

Desondanks zei president Biden gisteren opnieuw “niet bezorgd” te zijn over de gevolgen.

Toch lijken nog niet alle details uit de documenten bekend te zijn. Terwijl er eerst nog sprake was van een vijftigtal gelekte documenten, zouden het er volgens de laatste berichten veel meer zijn. The Washington Post zegt zelf meer dan 300 gefotografeerde documenten te hebben kunnen inkijken, waarvan de meeste nog niet bekend zijn bij het grote publiek.

Bij de documenten die wel al gekend zijn, gaat het onder andere over Amerikaanse beoordelingen over de staat van de Oekraïense luchtmacht, kaarten en tijdlijnen over de frontsituatie, maar ook geheime informatie over Amerikaanse bondgenoten. Zo wordt er gewag gemaakt van discussies binnen de Zuid-Koreaanse overheid over wapenleveringen aan Oekraïne en blijkt dat de VS weet hebben van Egyptische plannen om Rusland van raketten te voorzien.