Belangrijke gevangenenruil in Jemen tussen Houthi-rebellen en Saudi-Arabië gestart, optimisme over vrede na 9 jaar oorlog
De geplande gevangenenruil tussen Houthi-rebellen in Jemen en Saudi-Arabië is gestart. Drie dagen lang zullen meer dan 800 oorlogsgevangenen worden uitgewisseld. De gevangenenruil betekent niet het einde van de jarenlange oorlog in Jemen, maar is wel een teken dat de vredesonderhandelingen vooruitgang boeken.
De gevangenenruil werd vorige maand overeenkomen tijdens onderhandelingen tussen de Houthi-rebellen en Saudi-Arabië. Het is de belangrijkste uitwisseling van gevangenen sinds 2020, toen werden aan beide kanten een duizendtal gevangenen geruild.
Deze keer zijn het er iets minder: tussen de 800 en de 900. De Houthi's zullen zo'n 180 gevangenen vrijlaten, waaronder Saudische militairen en vier journalisten uit Jemen, die eerder door een Houthi-rechtbank ter dood veroordeeld werden. Ook een voormalige Jemenitische Defensieminister en de broer van een oud-president van Jemen worden vrijgelaten. In ruil laten de Saudi's 700 gevangenen van de Houthi's gaan.
Oorlog in Jemen?
In 2014 hebben de Houthi's, een sjiitische rebellengroep gesteund door Iran, de Jemenitische hoofdstad Sanaa ingenomen. Ook het noorden van Jemen staat nu onder controle van de Houthi-rebellen. De internationaal erkende regering vluchtte naar het zuiden van het land, en ging daarna in ballingschap in Saudi-Arabië. Enkele maanden later, in 2015, is een oorlog gestart tussen de Houthi's en een internationale coalitie geleid door Saudi-Arabië. Het conflict wordt gezien als een indirecte oorlog tussen rivalen Iran en Saudi-Arabië.
De oorlog in Jemen is volgens de VN de grootste humanitaire crisis in de wereld: er zijn honderdduizenden doden gevallen en miljoenen interne ontheemden, mensen die op de vlucht zijn in eigen land. Miljoenen mensen lijden ook honger, en 80 procent van de bevolking is afhankelijk van internationale hulp.
De ruil zal gebeuren via vluchten tussen Saudi-Arabië en Sanaa, de hoofdstad van Jemen, die in handen is van de Houthi-rebellen. Aan de andere kant zullen gevangenen met vliegtuigen van Sanaa naar andere steden in Jemen gebracht worden, die onder controle zijn van de internationaal erkende regering. Het Internationale Rode Kruis coördineert de operatie.
BEKIJK - Familieleden wachten gespannen op aankomst gevangenen in Sanaa, Jemen:
Naar vrede in Jemen?
De gevangenenruil komt er nadat vorige maand Saudi-Arabië en Iran besloten om hun diplomatieke banden te herstellen. Die waren volledig doorgeknipt sinds 2016. Het akkoord gaf meteen ook hoop dat er een oplossing voor het conflict in Jemen zou komen.
De voorbije week zijn er nog vredesonderhandelingen geweest in Jemen, tussen delegaties van de Houthi's, Saudi-Arabië en bemiddelaar Oman. Het onderwerp van die onderhandelingen is onder andere dat de Saudische coalitie zee- en luchtblokkades van Houthi-gebied stopt, dat de havens in het Houthi-gebied weer operationeel worden, en dat buitenlandse strijdmachten wegtrekken uit Jemen.
De onderhandelaars klonken na afloop van de gesprekken optimistisch over vooruitgang naar een oplossing. Ook de gevangenenruil die nu bezig is, lijkt een positief signaal.
Tegelijkertijd is een oplossing minder eenvoudig dan gewoon vrede tussen Saudi-Arabië en de Houthi-rebellen. Internationale experten vrezen dat wanneer de Saudische legers wegtrekken, het tot een intern conflict kan komen in Jemen tussen rivaliserende groepen, waaronder de Houthi's en de erkende regering in ballingschap.