Copyright LUCY LAMBRIEX, 2014

SWT'ers (vroegere brugpensioen) gaan amper terug aan het werk: "Schaf het systeem af"

Nog geen 1 procent van de mensen die in het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) zit, is een jaar later weer aan het werk. Dat blijkt uit cijfers van de Universiteit Gent. Nochtans heeft het SWT als doel om werknemers terug te laten keren naar de arbeidsmarkt. "Dit systeem mag naar een historisch museum van slecht Belgisch beleid", stelt professor arbeidseconomie Stijn Baert onomwonden. "De sleutel ligt bij de pensioenhervorming."

Het onderzoek van de universiteit Gent is kort samen te vatten: het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) werkt niet. Van de 6.287 mensen die op dit moment in het stelsel zitten, zijn er één jaar later slechts 39 opnieuw aan de slag. Dat is nog geen 1 procent, 0,62 om precies te zijn. 

SWT?

Het stelsel voor werkloosheid met bedrijfstoeslag is de opvolger van het brugpensioen. Een oudere werknemer die wordt ontslagen, kan in dit systeem terechtkomen. De werkgever vult dan de werkloosheidsuitkering aan met een toeslag. Zo krijgt de ontslagen werknemer een bedrag dat in de buurt komt van zijn of haar vroegere loon.

SWT is in principe mogelijk vanaf 62 jaar en voor mensen die 40 jaar gewerkt hebben (iets minder bij vrouwen). Bij herstructureringen of zware beroepen kan het al vanaf 60 jaar.

"Politici zeggen wel "noem het geen brugpensioen want mensen worden sinds 2012 geactiveerd", maar in de praktijk zie je dat het dit wel is: een brug naar het pensioen", stelt professor arbeidseconomie Stijn Baert in "De ochtend" op Radio 1. "Vaststellen dat dit niet werkt, doen we al een tijdje. De vraag is dan: hoe komt het?" 

Niet de werkgevers

Volgens Baert kan de verklaring niet gezocht worden bij de werkgevers. "We hebben een experiment gedaan waarbij we werkgevers fictieve kandidaten hebben voorgelegd die verschillen in leeftijd, duur van werkloosheid en in welk stelsel ze zaten. Over het algemeen zagen we geen grote verschillen tussen de SWT'ers aan de ene kant en werklozen in het klassieke stelsel aan de andere kant."

"Sterker nog: bij de langdurig niet-werkenden hadden de SWT'ers een voordeel. Dat is omdat zij gezien worden als flexibeler en minder afgewezen door andere werkgevers. Men is milder voor wie in SWT zit omdat zij ondanks die toeslag toch kiezen om te solliciteren. Als ze dat doen, worden ze minstens even goed behandeld als langdurig werkzoekenden in het klassieke systeem."

Niet de werknemer of matchmaker

Ook de werknemers kan je niet veel verwijten, stelt Baert. "Zij krijgen een toeslag en historisch gezien wordt er niet van hen verwacht dat ze terugkeren naar de arbeidsmarkt. Begin er dan maar eens aan op die leeftijd, wetende dat er leeftijdsdiscriminatie is bij sollicitaties."

Het is één van de koterijen op onze arbeidsmarkt waardoor mensen het idee hebben dat langer werken iets is voor de buurman

Stijn Baert - professor arbeidseconomie (UGent)

"Ook de VDAB mogen we niet zomaar beschuldigen. Het systeem is dubbelzinnig en de politiek hervormt het niet zodat de VDAB er goed mee aan de slag kan. Het is één van de koterijen op onze arbeidsmarkt waardoor mensen het idee hebben dat langer werken iets is voor de buurman, maar waaraan je zelf kan ontsnappen."

Wel de politiek

De enige schuldige is volgens Baert dan ook de politiek. Hij wil dat er een ander systeem wordt uitgewerkt. "Ik vind dat dit stelsel naar een historisch museum van slecht Belgisch beleid moet gaan. Historisch omdat de situatie nu totaal omgekeerd is aan toen het werd ingevoerd. Toen waren er veel werkzoekenden en weinig vacatures. Men dacht toen: we duwen iemand die ouder is eruit zodat er plaats is voor iemand die jonger is."

Ik vind dat dit stelsel naar een historisch museum van slecht Belgisch beleid moet gaan

Stijn Baert - professor arbeidseconomie (UGent)

Nu is de situatie omgekeerd: er zijn veel meer vacatures. "Dus als je het mij vraagt, moet dit uitgefaseerd worden. Er is al een systeem van vervroegd pensioen met heldere regels. Dit is de koterij te veel. Minimaal moet de politiek dit bespreken, maar nu zegt men "dit is reeds hervormd". Dat klopt gewoon niet, dit is het brugpensioen van vroeger."

"Ofwel zegt men "wij willen een brugpensioen" ofwel "dit is niet oké". Bij die laatste keuze moet men hervormen. Men moet politieke moed tonen en durven zeggen hoe men erover denkt in plaats van het ene te zeggen en het andere te doen."

BELUISTER - Het volledige gesprek met Stijn Baert in "De ochtend" op Radio 1:

Meest gelezen