Europese Commissie noemt Pools en Hongaars invoerverbod op Oekraïens graan "onaanvaardbaar"
De Europese Commissie vindt de beslissing van Polen en Hongarije om de invoer van Oekraïens graan te verbieden "onaanvaardbaar". Dat liet een woordvoerster van de Commissie weten. Polen en Hongarije willen met de beslissing hun eigen landbouwsector beschermen. Slovakije volgt, ook al zijn dergelijke beslissingen niet aan de lidstaten om te maken. De Europese Commissie benadrukt dat handel een exclusieve bevoegdheid is van de EU.
Dit weekend beslisten Hongarije en Polen om de invoer van Oekraïens graan te verbieden. De buurlanden van Oekraïne vinden dat het graan uit Oekraïne hun markt overspoelt. Nu heeft ook Slovakije aangekondigd dat het de invoer van Oekraïens graan zal verbieden. De landen willen hiermee hun eigen landbouwsector beschermen. Anders "zou het leiden tot een ernstige crisis in de landbouwsector in Polen", zei de Poolse regeringspartijleider Jaroslaw Kaczynski.
Waarom willen Polen, Hongarije en Slovakije de invoer van Oekraïens graan verbieden?
De beslissing van de landen komt voort uit ontevredenheid over een EU-initiatief. Sinds mei 2022 zijn alle invoerrechten en quota op Oekraïense graanexport naar de 27 lidstaten opgeheven voor een jaar. Zo wil de EU onder meer de doorvoer van het product over de hele wereld vergemakkelijken. Maar er is te weinig transportcapaciteit om al het graan door te voeren naar de rest van Europa of de rest van de wereld. Het graan wordt dus verzameld in de buurlanden van Oekraïne en het komt op lokale markten terecht. De landbouwers van deze landen moeten daardoor hun prijzen verlagen.
De maatregelen gelden tot juni 2023, maar er wordt verwacht dat de EU ze zal verlengen.
Het verbod is van toepassing op goederen die in Polen blijven én op goederen die onderweg zijn naar andere landen. "Oekraïens graan moet op zijn minst via Polen kunnen worden vervoerd", zei de Oekraïense minister van Landbouw. De export naar en via Polen is namelijk een belangrijke inkomstenbron voor Oekraïne.
Het verbod zou zich bovendien niet alleen beperken tot graan. Polen zou de invoer van zuivelproducten, suiker, fruit, groenten en vlees verbieden tot eind juni. Het Hongaarse verbod geldt op graan, oliezaden en diverse andere landbouwproducten, blijkt uit een verklaring van het Hongaarse ministerie van Landbouw.
Om "de ogen van de EU te openen"
"Het uiteindelijke doel is niet dat het importverbod voor onbepaalde tijd van kracht zal zijn, maar om ervoor te zorgen dat graan uit Oekraïne dat geëxporteerd moet worden, gaat waar het naartoe moet gaan", zegt de Poolse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, Pawel Jablonski.
De landbouwminister van Polen zei dat het verbod nodig was om "de ogen van de EU te openen voor het feit dat er verdere beslissingen nodig zijn om te voorkomen dat het graan in Polen blijft". De Hongaarse minister van Landbouw benadrukte dat die beslissing genomen werd door "het gebrek aan zinvolle EU-maatregelen".
Europese Commissie gaat niet akkoord
De Europese Commissie vindt deze beslissing "onaanvaardbaar". De landen mogen niet op eigen houtje deze beslissingen nemen, zei woordvoerster Miriam Garcia Ferrer. Handel is namelijk de bevoegdheid van de Europese Unie en niet van de lidstaten. "Het is belangrijk om te benadrukken dat het handelsbeleid een exclusieve EU-bevoegdheid is en dat unilaterale initiatieven niet aanvaardbaar zijn", zei de woordvoerster.
In deze uitdagende tijden is het cruciaal om alle beslissingen binnen de EU te coördineren en op elkaar af te stemmen
De Commissie maakte duidelijk dat ze deze beslissing niet tolereert, maar het is nog niet duidelijk welke maatregelen er zullen worden genomen tegen Polen en Hongarije. Om de genomen initiatieven beter te kunnen evalueren, heeft de Europese Commissie aan Warschau en Boedapest extra informatie gevraagd.
"We hebben te maken met een oorlog, toch? En deze oorlog heeft uiteraard gevolgen voor de boeren en meer in het algemeen voor de bevolking in Oekraïne en de Europese Unie en haar lidstaten", zei Eric Mamer, woordvoerder van de Europese Commissie. Hij erkende dat Polen en andere landen "hun uiterste best hebben gedaan om Oekraïne te helpen". "Het gaat dus niet om sancties. Het gaat om oplossingen vinden, op basis van het EU-recht en in het belang van zowel de Oekraïners als de EU."
Op 20 maart stelde de Commissie reeds voor om 56,3 miljoen euro crisishulp uit te trekken voor de getroffen landbouwers in Polen, Roemenië en Bulgarije. Een korte tijd later vroegen Polen, Slovakije, Hongarije, Roemenië en Bulgarije om meer middelen "om de producenten te steunen die verliezen lijden". De Europese Commissie werkt momenteel aan een tweede pakket crisishulp voor de getroffen landbouwers van de buurlanden van Oekraïne. De opheffing van de invoerrechten en quota wordt hierbij mee in rekening gebracht.