Chef-kok ontdekt dat het helemaal geen uien zijn op 136 jaar oud schilderij van Van Gogh ‘Rode Kolen en uien’
De Nederlandse chef-kok Ernst de Witte hoefde geen twee keer te kijken. Op Van Goghs wereldberoemde schilderij Rode Kolen en uien is geen ui te bekennen. Het Van Gogh Museum heeft De Witte inmiddels gelijk gegeven. De nieuwe titel van het schilderij is nu Rode kolen en knoflook.
“Het is echt te gek dat het wordt aangepast”, zegt De Witte. “Ik had niet verwacht dat het nog zou gebeuren. Ik was toevallig net in de keuken met knoflook en ui in de weer toen ik een e-mail kreeg van het museum.”
Dat de chef-kok al meer dan twintig jaar in de keuken staat en zelf ook eten schildert, zorgt ervoor dat hij een extra scherpe blik heeft. “Ik heb al zo veel knoflook in mijn handen gehad al die jaren. Op een dag ging ik met mijn schoonbroer gezellig naar het Van Gogh museum. Toen ik op het bordje ‘ui’ zag, zei ik tegen hem: dit klopt niet hoor. Ik zag het meteen. Ik belde met het museum en mocht het onderbouwen.”
Met een powerpoint-presentatie liet de chef-kok aan het museum met foto’s het verschil tussen uien en knoflook zien. De manier waarop Van Gogh uien en knoflook schildert is anders volgens hem. “Op een ander schilderij heeft Van Gogh een keer uien geschilderd, dat ziet er echt anders uit. Ik keek ook naar hoe de lijnen lopen en kleuren.”
Van Gogh brieven
Ook het museum was inmiddels overtuigd. “We hebben gezamenlijk de nieuwe argumenten bekeken en er ook met een bioloog naar gekeken, en konden ons er uiteindelijk wel in vinden”, zegt Oscar Bouwhuis van het Van Gogh Museum. “Voor zover bekend is het nooit eerder door iemand anders geopperd.”
Van Gogh heeft het werk nooit in zijn brieven genoemd. “In 1928 is het werk voor het eerst gepubliceerd als Stilleven met rode kool en uien”, zegt Bouwhuis. “Die titel is altijd gehandhaafd. Het is wel eens vaker voorgekomen bij andere schilderijen dat een titel na onderzoek werd veranderd omdat er iets anders stond afgebeeld dan gedacht. Dus andere schilderijen worden ook in de gaten gehouden.”
Dat het Van Gogh Museum zijn opmerking zo serieus nam, stelt De Witte op prijs. “Ik vind de vergissing niet gek. Het schilderij is 136 jaar oud. Van Gogh heeft dit waarschijnlijk in één of twee dagen geschilderd en daarna weggezet. Dat doe ik ook vaak met mijn schilderijen.”
Extra interessant
De Witte ziet er zelf wel de humor van in, maar denkt dat als Van Gogh zelf vanuit boven mee kon kijken, het iets minder grappig had gevonden. “Hij was toen hij nog leefde vaak gefrustreerd. Hij zou er misschien wel van balen dat mensen niet zagen dat het knoflook was. Voor kunstenaars is dat vervelend, als je iets probeert af te beelden en anderen het niet snappen.”
Dat er wat nieuws te ontdekken is, vindt De Witte juist heel leuk. “Als er foutjes rondom een kunstwerk worden gemaakt, maakt het dat juist extra interessant. Het laat zien dat we allemaal niet perfect zijn.”
Wie geen tijd heeft om het schilderij met eigen ogen te bekijken, kan ook bij chef-kok De Witte zelf terecht. Hij maakt het gerecht van het schilderij zelf na in zijn restaurant Feu in Utrecht. Met rode kool, knoflook, absint en vooruit: toch ook ui. “Het researchteam komt binnenkort een keer eten in mijn restaurant om het gerecht te proeven.”
