‘Kijk eens hoe mooi!’ Annelien De Boever van restauratie-atelier Profiel kan haar opwinding niet verbergen terwijl ze een grauwgrijze verflaag wegschraapt en centimeter na centimeter een felgekleurd art nouveau tafereeltje opdoemt van een jonge vrouw met golvende goudbruine haren en hemelsblauwe sjaal, wapperend in de wind.

De restauratrice weet dat als ze nog een dagje geduldig voortwerkt het volledige geglazuurde tegelpaneel van wel drie bij twee meter zal tevoorschijn komen. En dat er rondom haar dan nog twaalf andere tegelwanden hangen te popelen om zich te tonen.

Terwijl buiten het drukke verkeer passeert langs de Hundelgemsesteenweg en de Botermarkt, wordt hier in het hart van Ledeberg stukje bij beetje een onbekende kunstschat blootgelegd die tientallen jaren weggestopt bleef achter een dikke laag verf. En dat in een verwaarloosd pand zonder licht en stroom dat al tien jaar lang leegstaat en na het verjagen van de laatste krakers nu nog door enkele verdwaalde duiven wordt bewoond.

Danszaal

‘Je kan je bijna niet voorstellen dat dit honderd jaar geleden een pareltje van een danszaal was’, zegt Luc Sienaert terwijl hij met een zaklamp nog enkele fragmenten van de unieke tegelwand belicht. Hij is CEO van projectontwikkelaar Brummo en heeft grootse plannen voor dit en enkele aanpalende panden die vorig jaar werden verworven.

Brummo wil een hele hoek van de Weldadigheidstraat en de Hundelgemsesteenweg slopen voor een nieuw project. ‘Veel panden staan al een tijd leeg, zoals kledingwinkel ’t Kapoentje, een car wash en café Bristol’, zegt Sienaert. ‘Bedoeling is om er een nieuw complex op te trekken met zeventig studentenkoten dat we graag in 2027 zouden willen openen.’

Uniek in Vlaanderen

Belangrijk daarbij is dat Brummo het unieke interieur moet bewaren van een danszaal die in 1926 opende. De opvallend versierde muren van het feestpaleis noemt Onroerend Erfgoed ‘een voor Vlaanderen uniek geheel’ en ‘voor zover bekend het grootste bewaarde tegelensemble van Helman’.

‘Het bedrijf Helman uit Sint-Agatha-Berchem vervaardigde in die jaren misschien wel de mooiste geglazuurde tegels van het hele land’, zegt De Boever. ‘Maar vreemd genoeg lijkt niemand te weten hoe de tegelwanden in de Ledebergse danszaal er precies uitzagen. Blijkbaar zijn er nog geen foto’s gevonden.’

Het was het echtpaar Désiré De Backer-De Groote, handelaars uit de Molenaarsstraat, die in 1925 een danszaal lieten bouwen aan een drukke invalsweg naar Gent. De chique afwerking met tegelwanden van een Brussels topbedrijf en daartussen spiegels om jezelf te zien dansen, maakten er een heus danspaleis van, dat bij de opening de naam ‘Bristol’ kreeg.

Zes jaar later al, in 1932, was de rage van de danszalen voorbij en verkocht het koppel het pand. Het werd een wijkcinema, met de nieuwe naam ‘Agora Palace’, die overigens nog altijd hoog op de gevel prijkt. In die tijd al zouden de tegels overschilderd zijn.

In 1969 sloot de bioscoop zijn deuren en werd de meer dan vierhonderd vierkante meter grote oppervlakte verdeeld in een woonhuis en buurtwarenhuis Discount Profi. Nog later werd het café Bristol, de thuishaven voor shows van carnavalvereniging De Boterlekkers. In 2017 sloot ook de herberg definitief, waarna het verlaten danspaleis verder verkommerde tot een kraakpand.

Gelukkig beseften erfgoedspecialisten in 2017 op basis van een vluchtige blik op enkele zichtbare tegels dat het hele interieur waardevol genoeg was om te bestempelen tot beschermd monument.

Nieuwe horecazaak

‘Hoe we de tegelwanden kunnen integreren in het huisvestingsproject moeten we nog uitzoeken’, zegt Sienaert. ‘Maar het staat vast dat we dit kunstwerk permanent willen zichtbaar maken voor iedereen. Dit zou bijvoorbeeld het prachtige interieur kunnen zijn van een nieuwe horecazaak.’

Maar eerst moet nog heel wat verf weggeschraapt worden, met behulp van een stoommachine en met solventen voor de lastige stukken. ‘Het is heel spannend’, zegt Sienaert. ‘We zijn nieuwsgierig naar wat we nog zullen ontdekken.’

Mensen die meer weten over de geschiedenis van danszaal Bristol of foto’s hebben van de tegelwanden kunnen ons contacteren op gent@gentenaar.be