Wie bekende koppen wil spotten, moet vandaag in Oostende zijn. De koningin der badsteden vormt het toneel voor een Europese energietop. Honderden politiemensen moeten de veiligheid garanderen van de leiders van negen Europese landen, waaronder Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Zij blazen verzamelen aan onze kust voor een Noordzeetop die volledig in het teken staat van windenergie op zee.

Voor premier Alexander De Croo (Open VLD) en energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) moet het overleg het uithangbord worden voor het Belgische energiebeleid. “Deze top is een zeer grote erkenning van ons leiderschap op het gebied van energie”, zegt premier De Croo. “Geografisch zijn we misschien de dwerg. Op technologisch vlak zijn we een grote speler. Het zijn Belgische bedrijven die overal ter wereld energie-eilanden zullen bouwen.”

Belgisch eiland

De Europese leiders willen een tandje bijsteken op het vlak van hernieuwbare energie. Vorig jaar werd al een eerste grote stap gezet. Toen sloegen in het Deense Esbjerg België, Duitsland, Denemarken en Nederland de handen in elkaar. De ‘Noordzeecoalitie’ formuleerde als doel om tegen 2050 in totaal 150 gigawatt (GW) aan energie te produceren op de Noordzee. Vandaag sluiten ook Frankrijk, Ierland, Noorwegen, Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk zich aan bij de coalitie. Vooral de aanwezigheid van het VK is van groot belang. Doordat meer landen meedoen, wordt de ambitie opgetrokken tot 120 GW tegen 2030, en 300 GW tegen 2050. De Noordzee zou op die manier goed zijn voor de energievoorziening van 300 miljoen Europese huishoudens.

Hoe ons land zijn steentje zal bijdragen, ligt al grotendeels vast. Tegen eind 2027 komt er 45 kilometer ver in de Noordzee een energie-eiland, genoemd naar prinses Elisabeth. Het eiland wordt gebouwd door de Belgische bedrijven DEME en Jan De Nul, en moet 3,6 GW aan elektriciteit opwekken. Samen met de huidige capaciteit van 2,2 GW brengt dat ons totaal tegen 2030 op 5,86 GW.

Heikel punt is wel dat die energie aan land gebracht moet worden via de Ventilusverbinding, waarover binnen de Vlaamse regering lang onenigheid is geweest. Daarnaast heeft het energie-eiland ook nog andere functies. Het wordt een centraal punt waar grote elektriciteitsverbindingen met bijvoorbeeld Denemarken en het Verenigd Koninkrijk samenkomen. Zo kunnen de deelnemende landen makkelijk energie delen met elkaar.

Cruciale schakel

Volgens energie-expert Bram Claeys is de top daarom erg belangrijk. “Het is een grote stap vooruit dat de groep landen uitgebreid wordt. Daarnaast is het ook goed dat er over de infrastructuur gepraat wordt. Hoe de verschillende energie-eilanden op termijn geconnecteerd worden, is een belangrijke oefening. Vooral voor het doorstromen van energie vanuit het Verenigd Koninkrijk naar de rest van Europa is ons land een cruciale schakel.”

Volgens Claeys is het belangrijk dat de landen ook afspraken maken over het vergunningskader. En over de veiligheidsmaatregelen rond het energienet. Niemand wil dat er plots een Russisch schip voorbij zo’n energie-eiland vaart. Ook op dat vlak willen de Europese leiders vandaag met een oplossing komen. “Wij zullen binnen de NAVO en de Europese Unie samenwerken om de veiligheid van offshore- en onderwaterinfrastructuur te verhogen en onze inspanningen opvoeren om doeltreffend te reageren op de toenemende traditionele en hybride dreigingen”, schreven de regeringsleiders gisteren al in een opiniestuk op Politico.

De top van vandaag draait volledig rond hernieuwbare energie. Maar De Croo en Van der Straeten zullen niet veel tijd hebben om te blijven keuvelen achteraf. De onderhandelingen met Engie over de verlenging van twee kerncentrales zouden immers de finish naderen. Ergens deze week wordt een finale deal verwacht, ook over de berging van het nucleaire afval.