Is Russische evacuatie van burgers uit Cherson voorbode voor langverwachte Oekraïense tegenoffensief?
Rusland zou gestart zijn met de evacuatie van burgers uit de gebieden onder Cherson, aan de overkant van de rivier Dnjepr. Of dat beweren bepaalde Oekraïense bronnen toch. De evacuatie komt er een dag nadat Oekraïense troepen de rivier hebben overgestoken. Voor het eerst lijkt er dus opnieuw wat beweging te komen in de frontlijn. Is dit het langverwachte Oekraïense tegenoffensief of is er wat anders aan de hand?
Het Russische leger zou gestart zijn met de verplichte evacuatie van burgers uit de gebieden ten zuiden van Cherson, een stad in het zuiden van Oekraïne, aan de overkant van de rivier Dnjepr. Russische troepen zijn al een tijdje geleden vertrokken en hebben zich aan de overkant van de rivier Dnjepr verschanst.
Nu het Oekraïense leger zich ook een weg over de rivier wist te banen, worden burgers massaal uit de omliggende regio's geëvacueerd. Is die evacuatie een voorteken voor een grootschalig Oekraïens tegenoffensief?
Geen strategische meerwaarde
Op 9 november 2022 heeft de Russische minister van Defensie Sergej Sjoigoe zijn leger het bevel gegeven om de stad Cherson, en bij uitbreiding de volledige westelijke oever van de rivier Dnjepr, te verlaten. Het Russische leger nam posities in aan de oostelijke oever van de rivier, maar ook nu dreigt het Oekraïense leger de Russische troepen verder terug te dringen.
Verschillende media meldden gisteren dat Oekraïense troepen de rivier, die de twee legers scheidde, overgestoken hebben. Ze zouden zich in de richting van de oostelijke rivieroever hebben begeven, die in Russische handen was. Rusland ontkent dat dit het geval is. Is er werkelijk sprake van een Oekraïens offensief?
"Een grootschalig Oekraïens offensief zou ik het niet noemen", vertelt Jan Balliauw, Ruslandkenner bij VRT NWS. "Het gebied dat de Oekraïense troepen nu in handen hebben, is moerasgebied. Dat heeft geen echte strategische waarde. Toch is het enigszins opvallend dat Rusland de plotse actie van Oekraïense troepen niet kon tegenhouden. De rivier vormt immers een natuurlijke barrière die elke vorm van een offensief bemoeilijkt."
Russische defensie onder de loep
Maar op een grootschalig offensief is het nog even wachten, meent Balliauw. "Het is meer een soort van test", denkt hij. "De aanvallen zijn niet bedoeld om door te breken. Het Oekraïense leger wil vooral weten waar de uitbouw van de Russische troepenmacht op dit moment het zwakst is." Het is dus niet toevallig dat het Oekraïense leger Cherson kiest om zo'n 'steekproef' te houden. De Russische troepenopbouw in de provincie is waarschijnlijk de meest ongeorganiseerde en onderbemande van het hele slagveld.
Voordat Rusland zich terugtrok uit de stad, waren verschillende divisies van het Russische leger actief in dat gebied. Na de herovering door Oekraïense troepen moesten deze regimenten zich noodgedwongen herpositioneren elders aan het front. Het vermoeden groeit dat de bezetting aan de oostelijke over van de rivier daardoor erg beperkt is. "Mogelijk wil het Oekraïense leger daar gebruik van maken om het gebied te heroveren."
Het belang van de Krim
Als het Oekraïense leger er inderdaad in zou slagen om de Russische troepenmacht te doorbreken en grote delen van het gebied te heroveren, zou dat een serieuze opsteker kunnen betekenen. "Mogelijk wil het Oekraïense leger zich een weg banen naar het schiereiland de Krim", zegt Balliauw. "Hoewel het door Rusland bezette gebied eigenlijk tot Oekraïne hoort, ziet het Kremlin het echt als Russisch grondgebied. Als Oekraïne daar voet aan land kan zetten, zou dat een belangrijke evolutie betekenen in het conflict."
Bovendien zou Oekraïne op die manier ook de landbrug tussen Rusland en het bezette gebied kunnen afsnijden. Het Russische leger gebruikt het schiereiland immers om zijn troepen te bevoorraden.
Op die manier zou Oekraïne de kansen voor de eigen troepen in de regio drastisch kunnen verbeteren. Het is vooral het gebrek aan munitie dat het Oekraïense leger tegenhoudt om die aanval nu al in te zetten. Het Westen belooft snel duidelijkheid wanneer die leveringen er zouden komen.
BEKIJK - Krim-Tataren in het Oekraïense leger maken zich op voor lente-offensief:
Is dit dus het langverwachte Oekraïense offensief?
Er is al lange tijd sprake van een tegenoffensief dat Oekraïne in de lente zou beginnen, maar voorlopig laat dat nog even op zich wachten. Toch kan de plotse terreinwinst op de oostelijke oever daar wel een voorbode van zijn. Het Oekraïense leger tast nu vooral de verdedigingscapaciteiten van de Russische troepenmacht af. Op basis daarvan zal de legertop dan met een definitief plan komen voor een tegenoffensief. Maar waarom evacueert Rusland dan alle inwoners uit de regio?
"Op die manier kunnen ze het gebied gemakkelijker verdedigen", concludeert Balliauw. "Als Oekraïne verder oprukt, kan het Russische leger de regio bombarderen, zonder voortdurend rekening te moeten houden met burgerdoden."