EK meeuwenschreeuwen is een ode aan de zeevogel: ‘Geen kust zonder meeuwen, die twee horen gewoon bij elkaar’

In een afgeladen café De Verloren Gernoare in De Panne bestijgt elke paar minuten een nieuwe kandidaat het podium. De ceremoniemeester introduceert de deelnemers kort: normale mensen die werken in de verkoop, als neurowetenschapper of nog studeren, maar in één opzicht een beetje afwijken: ze kunnen krijsen als een meeuw. Sterker nog: ze doen het graag en onverholen.

Allemaal kwamen ze op het EK meeuwenschreeuwen af. Een wedstrijd voor Europa’s beste imitatie van, jawel, een meeuw. De vijfkoppige jury beoordeelt het geluid, maar kijkt ook naar de acteerprestatie. Vandaar dat sommige deelnemers hun performance benaderen als een heus gesamtkunstwerk: gehuld in een meeuwenpak, compleet met dons en vleugels, huppelen ze over het podium terwijl ze vol overgave krijsen in de microfoon. Rijst de vraag: waarom?

“In feite is het een grote pr-campagne voor de meeuw”, zegt Claude Willaert, de drijvende kracht achter het kampioenschap. “Meeuwen krijgen flink wat kritiek te verduren en worden ook wel de ratten van de kust genoemd. Ze halen vuilniszakken open en pikken je friet. Maar dat is óók de schuld van de mensen, want zij zetten hun vuilnis te vroeg buiten of voeren de meeuwen en werken op die manier brutaal gedrag in de hand.”

Hoog tijd dus voor een ludieke tegenactie, vond Willaert. “Meeuwen horen nu eenmaal bij onze kust. Door daar iets positiefs mee te doen, hoop ik dat het imago van de vogel verbetert.”

Intelligent dier

Meeuwenschreeuwers uit België, Nederland, Frankrijk en zelfs Canada zijn voor het EK naar De Verloren Gernoare gekomen. Al moest de jury streng zijn voor de Canadese deelnemer, een professor die momenteel doceert in Gent, want het is en blijft een EK, géén WK. Hij mocht zijn imitatie ten gehore brengen, maar dong niet mee naar de prijzen.

“Dit kampioenschap is een van de meest treffende vormen van wetenschapscommunicatie die ik ken”, zegt Jan Seys, juryvoorzitter en bioloog bij het Vlaams Instituut voor de Zee. “Op een leuke en laagdrempelige manier genereren we aandacht voor een onderwerp waar veel mensen affiniteit mee hebben. Immers: geen kust zonder meeuwen, die twee horen gewoon bij elkaar.”

Wat Seys betreft is het dus zonde dat de vogel zo’n slecht imago heeft. “Het zijn heel menselijke en intelligente dieren. Hoewel er eigenlijk nog maar weinig onderzoek is gedaan naar hun taal, weten we dat ze uitgebreid communiceren en ook informatie uitwisselen, bijvoorbeeld over plekken waar veel voedsel te vinden is. Er zijn veel soorten meeuwen, maar de bekendste is de zilvermeeuw. Die zien – en horen – we het meest in onze omgeving. Daarom doen bijna alle kandidaten dit type meeuw na.”

Al geldt dat niet voor Anne Waterlot, als meeuw herkenbaar door een oranje maillot en dito snavel. Zij won in 2018 de eerste editie van wat toen nog het Belgisch kampioenschap was. Ditmaal kiest ze voor een extra uitdaging. “De zilvermeeuw heeft een agressieve krijs, maar de kokmeeuw klinkt veel liever. Dat is moeilijker te imiteren, maar ik doe graag iets anders dan de rest”, legt ze uit. “Of ik er ook dit keer het podium mee haal, betwijfel ik. Maar vandaag is mijn motto: meedoen is belangrijker dan winnen. Ik vind het namelijk heel leuk om te doen. Al mijn hele leven woon ik aan de kust, dus ik ben verknocht aan de zee én aan de meeuwen.”

Spectaculaire uitdossing

In anderhalf uur tijd spraken 42 kandidaten een voor een hun innerlijke vogel aan. Dan maakt de jury, die alle vormen van gekrijs aandachtig tot zich nam, de balans op.

De Nederlanders hebben aanleg voor de sport, zo blijkt, want voor het tweede jaar op rij gaan onze noorderburen er met de winst vandoor. Jarmo Slutter (21) uit Eindhoven schreef zich in voor de grap, maar zette desondanks een overtuigende meeuw neer. De Vlaamse trots is Maren Van Cauwenberge uit Wichelen. De 18-jarige imponeerde door haar spectaculaire uitdossing en kroonde zich met een eervolle tweede plaats tot Belgisch kampioen.