Deze week al bijna 40 graden in Zuid-Spanje: "Op termijn komen ze bij ons overzomeren, zoals wij daar overwinteren"

In het zuiden van Spanje zijn ze wel wat hitte gewoon, maar dat de temperaturen zo vroeg op het jaar al zo hoog oplopen, is uitzonderlijk. Vandaag werd in de regio Andalusië al 35 graden gehaald. De verwachting is dat daar woensdag en vooral donderdag nog wat bij komt. In de steden Sevilla en Córdoba kan het tot 39 graden worden. 's Nachts dalen de temperaturen er wellicht niet onder de 20 graden.

Vanaf vrijdag zou het wat afkoelen, al blijft het wellicht bijzonder warm in delen van het land. Een hittegolf wordt het officieel niet, AEMET heeft het wel over "een zeer warme periode, die zeer intens is en zeer ongewoon". De komende dagen kunnen dan ook heel wat records sneuvelen. Op sommige plaatsen zullen de maxima 15 tot 20 graden hoger liggen dan normaal voor eind april. Het lijkt er meer op midden of eind juni.

De onmiddellijke aanleiding voor de hitte is zeer warme en droge lucht die aangevoerd wordt vanuit Afrika. Maar volgens het meteorologische instituut moeten we het bredere plaatje bekijken. "Deze periode van zomerse temperaturen kan niet verklaard worden zonder door de mens veroorzaakte klimaatopwarming", zegt woordvoerder Ruben Del Campo aan El País. "In de laatste decennia zien we heel duidelijk dat de warme periodes domineren boven de koudere, en dat ze vroeger en vaker komen."

"In Spanje, en zeker in het zuiden, heeft het in de voorbije maanden nauwelijks geregend. Als er veel water in de bodem zit, zal een deel van de warmte gebruikt worden om water te verdampen en gaat de lucht minder opwarmen. Dat het in Spanje helemaal droog is diep in de bodem, is dus een groot probleem", vult David Dehenauw van het KMI aan in "Terzake". Hij verwacht dat het opnieuw een hete en droge zomer zal worden in het land, "tenzij er zich zeer atypische weerpatronen zouden voordoen". 

Het voorjaar was al bijzonder warm en droog tot nog toe. Vooral Catalonië is daardoor getroffen. De autoriteiten hebben de bevolking gevraagd om het waterverbruik te beperken. Ook voor de landbouw, een belangrijke sector, zijn de droogte en de hitte al langer een groot probleem.

Volgens AEMET vergroot de hitte, in combinatie met hevige wind en lage luchtvochtigheid, het risico op bosbranden de komende dagen. Sinds eind maart waren er in het land al verschillende grote bosbranden.

Op langere termijn vormen de steeds warmere zomers ook een bedreiging voor het toerisme in de regio. Dat zegt Jan van der Borg, hoogleraar toerisme aan de KU Leuven, in "Terzake". "'Het is niet zo dat men deze zomer niet meer op vakantie kan gaan naar Spanje, Italië of Griekenland, maar we moeten wel rekening houden met extreme weerfenomenen." Het gaat dan over bosbranden of zeer felle onweersbuien. 

Volgens Van der Borg zijn er de komende decennia grote verschuivingen op komst. "Over 50 jaar wordt het gewoon te heet om in de zomermaanden op vakantie te gaan in de Middellandse Zee-regio", zegt hij. "De noordelijke landen worden aantrekkelijker in de zomermaanden. Je kan je voorstellen dat Italianen en Spanjaarden hier komen overzomeren, zoals wij gaan overwinteren in het zuiden."

David Dehenauw houdt zijn hart vast voor de komende zomer. Valt het tij überhaupt nog wel te keren of zal het alleen maar erger worden? "Het valt nog te keren, maar dat vergt enorme inspanningen. De beleidsmakers zijn zich bewust van het probleem, maar de vraag is: zijn we op tijd en hoe sterk zal het effect zijn van die maatregelen? Dat zal niet meteen zijn, de natuur reageert met vertraging. Maar toch is het de enige weg om verder te gaan met verscherpte klimaatmaatregelen."