EU nog niet consequent genoeg in het beschermen van persvrijheid

CPJ stelt dat de meest recente Europese verkiezingen van 2019 een belangrijk moment vormden voor de persvrijheid in de EU. In landen als Polen en Hongarije kwamen liberale vrijheden onder druk te staan en er waren ook de moorden op de Maltese journaliste Daphne Caruana Galizia (in 2017) en op de Slovaakse journalist Jan Kuciak (2018).

Sindsdien hebben EU-instellingen verschillende initiatieven opgestart om de persvrijheid te verbeteren. Het rapport verwijst onder meer naar maatregelen die de zogenaamde SLAPPs - intimiderende rechtszaken tegen journalisten - moeten tegengaan. Ook de 'European Media Freedom Act', die waarborgen biedt voor de bescherming van het bronnengeheim en journalisten beschermt tegen de inzet van spyware, wordt als een grote stap vooruit bestempeld.

Tegelijkertijd hekelt CPJ dat er op Europees niveau ook beslissingen worden genomen die deze vooruitgang net ondergraven. Nieuwe wetgeving beperkt de mogelijkheden van journalisten om gebruik te maken van encryptie. Bovendien zijn de EU-instellingen niet volledig transparant. Het rapport vermeldt onder meer de weigering van de Europese Commissie om inzage te geven in sms-verkeer tussen commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Pfizer-topman Albert Bourla over de aankoop van coronavaccins.

"Zolang de inconsistenties in de praktijk niet zijn weggewerkt, zal Europa een moeizame relatie hebben met voorvechters van de media", staat in de conclusie van het rapport. "Aan de ene kant neemt het Europees Parlement maatregelen om toezicht aan te pakken, aan de andere kant bedreigt de Europese Commissie de bescherming die door encryptie wordt geboden. Terwijl Europa onderzoeksjournalisten financiert, bemoeilijkt het de toegang tot officiële documenten.”

CPJ roept de EU-instellingen op om de maatregelen te schrappen die de persvrijheid bedreigen en die het werk van journalisten bemoeilijken.