VS en Rusland heropenen militaire communicatie in Syrië
Minister Tillerson heeft in Moskou vanmiddag meer dan twee uur lang gepraat met zijn Russische collega Sergej Lavrov. Na afloop is Tillerson dan ook nog ontvangen door de Russische president Vladimir Poetin, al stond dat niet echt op de agenda.
Het bezoek was bedoeld om de alsmaar groeiende spanningen tussen de VS en Rusland, vooral dan over Syrië, in te perken. Voor het begin van de ontmoetingen schoten de Russen nog met scherp. Zo waarschuwde minister Lavrov dat Rusland geen nieuwe Amerikaanse aanval op het regime van Assad in Syrië zou dulden. Poetin zei dan weer dat de relaties tussen de VS en Rusland onder president Donald Trump nog slechter waren dan onder diens voorganger Barack Obama.
Op een gezamenlijke persconferentie na de top bleken weliswaar niet alle plooien gladgestreken, maar beide kampen sloegen toch een meer diplomatische toon aan.
Het belangrijkste concrete gevolg van de top is dat de luchtmachten van de VS en Rusland hun militaire communicatie in Syrië gaan herstellen. Die waren door Rusland verbroken na de Amerikaanse raketaanval op de luchtmachtbasis Shayrat die in handen is van Assad. Dat was een vergelding voor de chemische aanval op Khan Shaykhun waarbij eerder 89 mensen zijn gedood.
Die militaire communicatie is erg belangrijk, want zowel de VS als Rusland bombarderen in Syrië andere doelwitten en die communicatie moet verhinderen dat vliegtuigen van de beide landen elkaar onder vuur nemen. Het is overigens drummen in het Syrische luchtruim, want behalve de VS en Rusland, zijn daar ook toestellen van Assad zelf, Turkije, Groot-Brittannië, Frankrijk, Turkije, Arabische bondgenoten en andere landen zoals België actief. Ook Israël bombardeert af en toe doelwitten in Syrië.
"Grote kernmachten mogen zo'n slechte relatie niet hebben"
Nog belangrijk was de uitlating van VS-minister Tillerson over de huidige relatie tussen zijn land en Rusland. "De twee grootste kernmachten kunnen het zich niet veroorloven om een dergelijke relatie met elkaar te hebben", klonk het.
Echt veel concrete verbeteringen zijn er vandaag niet bekendgemaakt. Wel beloofden zowel Tillerson als Lavrov om samen te werken om de wederzijdse relaties te verbeteren. Beiden benadrukken ze het belang van een diplomatieke oplossing voor de Syrische burgeroorlog, beiden willen ze IS en andere terreurgroepen in het Midden-Oosten verslaan (een gemeenschappelijke vijand). Ook wil Rusland een onafhankelijk onderzoek naar wie de chemische aanval in Syrië heeft uitgevoerd.
"Geen rol meer voor Assad en familie"
Tillerson zei echter wel dat er geen rol meer weggelegd is voor de huidige Syrische president Bashar al-Assad of zijn familie in een definitieve oplossing voor de burgeroorlog. Daarover zei Lavrov dan weer niets. De VS willen dat Rusland Assad laat vallen, maar dat is tot nu toe niet het geval. Volgens Lavrov zou de val van Assad echter in de kaart spelen van de terreurgroep IS.
Voor Poetin ligt dat erg moeilijk omdat het Syrië van de Assads naast Iran de enige bondgenoot is van Moskou in het Midden-Oosten. De Russische marine heeft beperkte faciliteiten in Syrische havens aan de Middellandse Zee en nu zijn ook Russische vliegtuigen gelegerd in Syrië.
Anderzijds is Assad voor Moskou een belangrijk struikelblok voor betere relaties met de VS, ook onder president Trump. Poetin had net veel verwacht van Trump, onder meer dat die de westerse sancties tegen Rusland zou intrekken of afzwakken.