Nederlanders geven jarige koning Willem-Alexander slechts 6,5 op 10
De populariteit van de Nederlandse koning Willem-Alexander blijft laag. Dat blijkt uit een peiling van de Nederlandse openbare omroep NOS naar aanleiding van Koningsdag, de tiende sinds Willem-Alexander in 2013 de troon besteeg. De Nederlandse bevolking geeft hem een 6,5 op 10 – een lichte daling tegenover 6,7 vorig jaar. Het lijkt er dus op dat hij het vertrouwen van de Nederlanders na een woelige coronaperiode nog niet heeft weten te herstellen.
Nederland, monarchie en tradities: decennialang gingen ze hand in hand, maar daar lijkt verandering in te komen. Vonden in 2020 nog zo’n 7 op de 10 noorderburen dat de monarchie in hun land moest blijven bestaan, geldt dat vandaag voor nog maar 5,5 op de 10.
Ook de puntenkaart van koning Willem-Alexander, die vandaag 56 jaar wordt, blijft dalen. In 2020 kreeg hij nog een 7,7 op 10 van zijn onderdanen, drie jaar later moet hij het met 1,2 punt minder doen. De populariteit van koningin Máxima zakt van 8 op 10 pre-corona naar 7,3 vandaag.
Verschuiving
“De eerste jaren na zijn troonsbestijging slaagde Willem-Alexander erin de weinige twijfels die over hem bestonden weg te werken, maar dat gewonnen vertrouwen kreeg in coronatijden een sterke knauw”, duidt Nederlandexpert Jeroen Reygaert. “Onder meer een ongelukkige reis naar Griekenland werd hem zwaar aangerekend.” Die trip viel strikt genomen binnen de geldende coronamaatregelen van dat moment, maar tegelijkertijd werden Nederlanders wel opgeroepen om liever niet naar het buitenland te reizen.
Niet alleen groeit het draagvlak voor de monarchie niet naar het oude niveau, er is ook een verschuiving waarneembaar: de steun voor de tradities omtrent het koningshuis neemt af en staan meer ter discussie.
Zo raken Nederlanders meer verdeeld over de rol van de koning bij de regeringsverklaring en de kabinetsformatie. Ook de automatische troonopvolging door het oudste kind verliest aan steun: voor het eerst is het aandeel Nederlanders dat dat niet meer van deze tijd vindt, even groot als het aandeel dat vindt dat deze traditie moet blijven bestaan. De steun voor een ceremoniële rol van het koningschap lijkt toe te nemen.
BEKIJK - Oranjegekte op Koningsdag in Nederland:
Veiligheid
Al is het niet alleen maar kommer en kwel. Als Nederlanders gevraagd wordt waar ze aan denken bij 10 jaar koningschap, zijn ze overwegend positief over Willem-Alexander: hij is "sympathiek", "staat dicht bij de mens" en "groeit nog steeds in zijn functie". Hij heeft zichzelf destijds als doel gesteld om het volk samen te brengen, en daarin lijkt hij redelijk geslaagd: 4 op 10 Nederlanders vinden dat hij Nederlanders (zeer) goed met elkaar verbindt, terwijl één op de zes vindt dat hij dat (zeer) slecht doet.
De helft van de Nederlanders maakt zich overigens zorgen over de veiligheid van prinsessen Amalia, Alexia en Ariane. Daarbij zou driekwart het begrijpen als Amalia besluit geen koningin te willen worden door de aanhoudende bedreigingen.