“Mijn wereld stortte in”: spermadonor met meer dan 500 nakomelingen verwekte ook kinderen in ons land

De rechtbank in het Nederlandse Den Haag moet erover oordelen of spermadonor Jonathan M. moet stoppen met het verstrekken van zijn zaad. Hij zegt dat hij al zeker 550 kinderen heeft verwekt en dat is volgens de Stichting Donorkind gevaarlijk voor het mentale welzijn en de gezondheid van zijn donorkinderen.

In Nederland ligt het maximum aantal kinderen van één spermadonor op 25 (in maximaal 12 gezinnen). In België mag een donor bij maximum 6 gezinnen kinderen verwekken. Dat is wettelijk geregeld sinds 2007.

Het VRT NWS-programma ‘Terzake’ sprak een Vlaamse wensmoeder die via internet in contact kwam met Jonathan M. In België werken spermabanken alleen met anonieme donoren, maar de vrouw ging zelf op zoek omdat ze wilde dat haar kind zijn afkomst zou kennen. Op de vraag of de man al eerder had gedoneerd, antwoordde Jonathan dat hij een tiental kinderen had verwekt. De man overhandigde haar een spermastaal dat via ‘zelfinseminatie’ werd ingebracht. Een aantal pogingen later bleek de vrouw zwanger.

Dat ‘tiental kinderen’, bleek een grote leugen. Drie jaar later - ze had intussen een gezonde dochter - las de Vlaamse online een bericht over het schandaal in Nederland rond massadonor Jonathan M. “Toen stortte mijn wereld in”, getuigt de vrouw in ‘Terzake’. “Ik vond het verschrikkelijk dat hij loog, en vooral dat het toekomstbeeld voor mijn dochter over haar verwekking helemaal niet zo’n mooi verhaal is.”

De man verwekte mogelijk kinderen in landen over de hele wereld: in Europa, Afrika, Zuid-Amerika, Azië,... Al zijn kinderen kunnen hem benaderen en hij biedt een soort “privédonorsfeer”. Ze kunnen hem ook allemaal vinden en, met name via internet, ook elkaar. Hij zou met veel kinderen goed contact hebben en die zouden elkaar ook ontmoeten.

In het Nederlandse Den Haag was donderdag het kort geding van de Stichting Donorkind tegen Jonathan. De stichting wil dat hij stopt met het verstrekken van zijn sperma. De raadsvrouw van de stichting zei de pijn onder de moeders te hebben gevoeld bij de opmerking over het concept. Die zitten volgens haar in “een raar sociaal experiment”, waar nu meteen een einde aan moet komen.

De stichting zegt dat de donor zijn zaad tegen de regels in via zeker dertien klinieken in binnen- en buitenland heeft verspreid en het ook via ontmoetingsplatforms en sociale media aan andere wensouders aanbiedt.

Volgens de organisatie zijn er richtlijnen voor een maximaal aan donorkinderen om inteelt, incest en psychische problemen voor donorkinderen te voorkomen. Ze stelt dat er geen specifiek rechtsartikel is dat het handelen van Jonathan verbiedt, maar “je hoort niet nodeloos kinderen in gevaar te brengen”.

Behalve het risico op incest is de vraag hoe de kinderen moeten omgaan met al die zusjes en broertjes, stelde ook de rechter. De advocaat van de stichting haalde onder meer het “complexe rouwproces” voor zusjes en broertjes aan dat er was toen een van de kinderen overleed.

Jonathan zegt dat hij zich al sinds 2019 niet meer actief aanbiedt, maar dat hij nog wel beschikbaar is voor een gezin waar al een zoon of dochter van hem is. De raadsman van de stichting meldde van vrouwen te weten die nu nog in verwachting zijn van Jonathan.

Volgens diens advocaat heeft een mens zelf de beschikking over zijn lichaam. De mens heeft het recht om leven te creëren, zo klonk het in de rechtszaal. Een verbod eisen kan dus niet.

Spermadonor Jonathan komt zelf uit een groot gezin. Hij gunt dat anderen ook, zegt hij. Hij wil zelf ook een gezin, maar een relatie die hij had is stukgelopen, ook door het doneren. “Ik was veel weg”. Jonathan M. vindt dat hij ten onrechte wordt aangehaald als “een dolle stier met voortplantingsdrang”. Hij repte ook nog van een tv-serie die een aanbieder van films zou willen maken over hem, maar daar gaat hij niet aan meewerken.

Vicepremier en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) zei donderdag in ‘Terzake’ dat België tegen het einde van het jaar over een register van spermadonoren moet beschikken. Volgens Steph Raeymaekers van de Belgische vzw Donorkinderen bestaan er sterke vermoedens dat ziekenhuizen in ons land het sperma van M. gebruikt hebben en dat de overheid “naliet een onderzoek te starten toen in 2017 al bleek dat in binnen- en buitenland het maximumaantal donorkinderen van deze donor ruimschoots overschreden was”.

Tijdens een debat met Raeymaekers zei Vandenbroucke dat alle Belgische fertiliteitscentra zullen worden bevraagd over eventuele donaties door de man. “We gaan ook contact opnemen met Nederland, en met private donorbanken zoals (het Deense) Cryos.” Hij zei dat het voor wensouders en hun kinderen “heel zwaar” moet zijn om te achterhalen dat ze door hun donor bedrogen zijn. Vandenbroucke waarschuwt vanwege het grote aantal kinderen van dezelfde vader ook voor het gevaar op inteelt.

Er wordt in België al jaren gesproken over een databank voor spermadonoren, die ervoor moet zorgen dat één donor niet te veel kinderen verwekt. “Het is onaanvaardbaar dat dat register er nog niet is, maar mijn wetsontwerp daarover wordt binnenkort in het parlement besproken”, zei Vandenbroucke. Hij belooft dat de hele zaak tegen het einde van het jaar rond is.

Met het register, aldus Vandenbroucke, zullen de fertiliteitscentra op voorhand kunnen controleren of een donor niet bij meer dan zes verschillende vrouwen kinderen aan het verwekken is. Ook van Cryos en andere private donorbanken wil hij de “waterdichte garantie” dat ze zich in België aan de “zesvrouwenregel” houden. Vandenbroucke wees er nog op dat het aan het parlement is om te beslissen over de anonimiteit van donoren.

KIJK. Een man die in het verleden spermadonor was, beweert in twee Belgische fertiliteitsklinieken tot 500 keer een spermastaal gegeven te hebben

KIJK. Spermadonor Kyle (30) gaat op ‘donortour’ door Europa