Op bezoek bij bekerheld Ratko Svilar: “Als Antwerp zondag de beker wint, verwacht ik dat Butez net als ik de scheidsrechter zoent”

KV Mechelen - Antwerp roept herinneringen op aan de finale uit 1992. Het was de finale van ‘Papa’ Ratko Svilar, die op zijn 42ste met drie gestopte penalty’s én een omgezette strafschop Antwerp de beker schonk. “Videoanalyses bestonden toen nog niet, maar ik had wel veel beelden bekeken. Ik wist naar welke hoek ik moest ­duiken.”

Diederik Geypen

Ter gelegenheid van de vorige beker­finale, drie jaar geleden, zocht jouw krant de familie Svilar op in Lissabon, net voor de eerste lockdown. Mile voetbalde toen bij de tweede ploeg van Benfica. Papa Ratko en mama Marjana brachten het grootste deel van het jaar onder de ­Portugese zon door. Na vijf jaar ruilde ­Mile Benfica in voor AS Roma, waardoor Ratko en Marjana weer wat vaker in ­Wilrijk vertoeven. “Hey Ratko”, roept de chauffeur van de vuilniswagen die ons kruist. De oud-doelman blijft ontzettend graag gezien. “Onopgemerkt over straat lopen, kan ik niet”, glimlacht het ­Antwerp-icoon.

© Robin Fasseur

Winnetou

Hoe kan het ook anders na zestien ­seizoenen op de Bosuil, aangevuld met enkele jaren als trainer-assistent. Nochtans had het niet veel gescheeld of Svilar was niet in Wilrijk maar in een Amsterdamse buitenwijk blijven plakken. “Ik ging in 1979 normaal naar Ajax. Ik had er voor twee seizoenen getekend. Alles leek geregeld, behalve de werkvergunning. Kreeg ik niet als speler uit het Oostblok.”

Zo verzeilde Svilar een jaar later in Deurne-Noord, op voorzet van zijn ­landgenoot en toenmalig coach Dimitri Davidovic. Vanwege zijn lange manen kreeg hij onmiddellijk de bijnaam ­‘Winnetou’. Het sluitstuk uit het voor­malige Joegoslavië keepte in totaal 294 officiële wedstrijden voor het Stam­nummer 1. Met voorsprong de belang­rijkste match uit dat riante aantal: de ­bekerfinale van 1992 tegen Malinwa, op z’n... 42ste. Een leeftijd waarop het ­voetballichaam al eens tegenspartelt. “Ik warmde op met een ontstoken knie en een probleem aan de achillespees. De ­medische staf heeft er nooit iets van ­geweten. Ik stond gewoon in doel, maar een uur na de match geraakte ik geen poot meer vooruit.”

22 strafschoppen

Het verhaal van de finale in het Brugse Olympiastadion is bekend: 1-1 na de ­reguliere speeltijd, 2-2 na verlengingen en vervolgens die zinderende straf­schoppenreeks met 22 penalty’s. Svilar stopte de pogingen van René Eijkelkamp en Marc Emmers, nam succesvol de ­laatste Antwerpse elfmeter voor zijn ­rekening én pareerde de ­penalty van ­wijlen Lei Clijsters. “Puur geluk”, blijft Svilar bescheiden. “Videoanalyses ­bestonden in die tijd nog niet, maar ik had wel veel beelden bekeken. Ik wist, ­afhankelijk van het type speler, naar ­welke hoek ik moest ­duiken.”

Svilar kon na het laatste fluitsignaal zijn geluk niet op. Uit pure blijdschap vloog hij in de armen van scheidsrechter ­Alphonse Constantin, die een ferme smakkerd op de wang kreeg. “‘Why me, Ratko?’, vroeg Constantin. ‘Omdat jij de eerste bent die ik tegenkom’, zei ik. Een ingeving van het moment. Indien ­Antwerp zondag aan het langste eind trekt, verwacht ik dat Jean Butez ­hetzelfde doet (schiet in de lach).”

Ratko Svilar en Walter Meeuws met de beker in de hand.© REPORTERS

Wat vindt Svilar overigens van de ­Antwerp-goalie en zijn 25 clean sheets, ­alle competities meegeteld? “Hij heeft natuurlijk vaak geen bal moeten pakken (grijnst). Neen, Jean is een goeie keeper en heeft een sterke defensie. Mijn ­voorzitter, Eddy Wauters, zei altijd: ‘Met een goeie keeper hoeven we maar één keer te scoren.’ Daarin ­herken ik het ­huidige Antwerp. Het team hangt zo goed aan elkaar, zowel in balbezit als in balverlies. En dan die jonge gast op het middenveld, Arthur Vermeeren. ­Onwaarschijnlijk goed is die jongen.”

Speciale bril

Terug naar 1992, het jaar waarin Svilar zijn mooiste carrièremoment beleefde. “Al staat de promotie naar eerste klasse met FK Crvenka, de club uit mijn gelijk­namige geboortedorp, op gelijke hoogte. De beker met Antwerp was speciaal ­omdat ik al 42 was.”

Zijn bijnaam ‘Winnetou’ werd niet ­toevallig ingeruild voor ‘Papa Ratko’. “Daar had ik vrede mee, want ‘Opa Ratko’ had ook gekund (lacht). Ik maakte bij Antwerp drie generaties mee. Gisteren liep ik oud-ploegmaat Geert Emmerechts tegen het lijf. Hij is achttien jaar jonger dan ik. Hij zou mijn zoon kunnen zijn (grinnikt).”

Ondertussen is Svilar 73 en begint hij de tand des tijds te voelen. Hij opent een ­lade in de kast. “Suiker, cholesterol, bloeddruk,… Voor alles neem ik pilletjes. Vorig jaar ben ik geopereerd aan de ­meniscus van mijn linkerknie. Inmiddels speelt ook mijn rechterknie mij parten. De dokters raden mij aan te fietsen, maar ik ben meer een wandelaar. In Portugal ­legden Marjana en ik gemiddeld tien ­kilometer per dag af.”

Enkele maanden geleden werd iedereen ten huize Svilar plots opgeschrikt. “Ik draaide bij het opstaan van mijn sus en zag alles dubbel. Onderzoeken brachten gelukkig geen hart- of hersenaandoening aan het licht, wel een spierprobleem aan het oog. Dat zou mij een klein jaar achter­volgen. Ik moest een speciale bril dragen. (Protesterend) Welgeteld één dag heb ik dat gedaan. Na drie maanden was ik er ook vanaf.”

Svilar kan er zondag op de Heizel helaas niet bij zijn. Family first. Hij zit met het gezin bij Mile in Rome. “Die trip lag al langer vast. Maar ik ga Antwerp wel ­steunen met heel mijn hart.”

© Robin Fasseur

© Robin Fasseur

Bekerheld Svilar speelde finale tegen KV in shirt van… Rode Ster Belgrado

Ratko Svilar is eigenzinnig, maar naar eigen zeggen nooit uitbundig. Ook niet op het veld, behalve na de bekerwinst toen hij, op zijn onderbroek na, al zijn kleren kwijtspeelde. “Ik was geen verzamelaar. Zo heb ik mijn 44 shirts van de nationale ploeg allemaal weggeschonken. Ik had geen souvenirs meer, tot ik een tijdje ­geleden mijn zwart-gele shirt uit 1992 terugkreeg...”

Een bijzonder exemplaar. Svilar keepte dat seizoen, en dus ook de bekerfinale, in een tenue van… Rode Ster ­Belgrado. “Ik kreeg dat shirt na een vriendschappelijke match cadeau van Stevan Stojanovic, die later nog voor Antwerp keepte. Met een zwarte viltstift wiste ik het logo en de sponsor van Rode Ster uit, om er vervolgens onze eigen sponsor (Video Super Club Film, red.) over te plakken. Of dat dan zomaar mocht? Dat weet ik niet, maar ik heb het wel ­gedaan.”

Stel je voor, Butez die zondag op de Heizel keept in een geknutseld shirt van Omonia Nicosia... (dige)

MEER OVER Royal Antwerp FC