Ineos Aromatics is de naam van de chemische installaties tussen de E313 en het Albertkanaal, vlak bij de grens van Geel met Meerhout en Eindhout (Laakdal). Bij de Kempenaren staat het enorme productiebedrijf van parxyleen (een basisgrondstof voor teraftaalzuur) nog bekend onder de naam BP of zelfs het oudere Amoco. Nadat het Britse Ineos in 2005 al de polypropyleeninstallaties van BP op de Amocolaan had overgenomen en de twee bedrijven zo rechtstreekse buren werden, kwam in 2020 de volledige petrochemische site van BP in handen van Ineos. Het vroegere BP is sindsdien omgedoopt tot Ineos Aromatics.

Het bedrijf kreeg voor die plant in april vorig jaar van de deputatie van de provincie Antwerpen een nieuwe omgevingsvergunning, maar met strenge milieuvoorwaarden. Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu tekenden er vanwege problematische kobaltlozingen en hoge stikstof- en benzeenuitstoot beroep tegen aan. Maar Vlaanderen kende in februari in beroep alsnog de vergunning toe. De overheid stelde wel een limiet in voor het lozen van kobalt tot 2027.

Waterkwaliteit

De twee natuurorganisaties starten nu een procedure op bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen om de vernietiging van de vergunning te vragen. Hun voornaamste argument is dat de toegelaten lozingsnormen regelrecht indruisen tegen de doelstellingen die Vlaanderen zichzelf in het licht van de Europese Kaderrichtlijn Water heeft gesteld. Ineos Aromatics loost zijn afvalstoffen in de Grote Nete, die op zowat vierhonderd meter van de plant voorbij kronkelt.

“De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) gaf bij de vergunningsaanvraag een gunstig advies, maar baseert haar argumentatie alleen op het feit dat de Grote Nete al een slechte waterkwaliteit heeft. Een bijkomende lozing zou dus geen zogenaamde ‘klasseverslechtering’ met zich mee brengen. Deze redenering gaat lijnrecht in tegen de uitspraak van het Europees Hof voor Justitie (die stelt dat iedere vergunning geweigerd moet worden als een project de waterkwaliteit in de omgeving verslechtert of ervoor zorgt dat het einddoel in 2027 in het gedrang komt, red.)”, zegt Tycho Van Hauwaert van Bond Beter Leefmilieu. “We vragen aan de Raad voor Vergunningsbetwisting om kritisch te bekijken of de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water kunnen worden gehaald binnen deze lozingsvergunning van verkorte duur. Met een vergunning die toelaat om in de lozing van kobalt duizend maal de gezondheidsnorm te overschrijden, lijkt ons dat alleszins niet het geval.”

Afvoerputje

Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu wijzen er op dat de Grote Nete en haar valleigebied volgens Europese richtlijnen beschermd natuurgebied zijn. Bovendien speelt de rivier een rol in het Vlaamse Sigmaplan, dat maatregelen inhoudt om overstromingen op kritieke plaatsen te vermijden.

“De Grote Nete blijft nog te vaak het afvoerputje van bedrijven die van hun vervuilende reststoffen af willen. Net hier nog vervuiling toelaten, hypothekeert de mogelijkheid om tijdens overstromingen het water te bergen in de vallei, waardoor de kans op wateroverlast benedenstrooms in steden als Lier en Antwerpen groot blijft. Met dit beroep willen we duidelijk maken dat bedrijven en vergunningverleners alles uit de kast moeten halen om in het belang van onze gezondheid, het leefmilieu en de economie de acute situatie in onze waterlopen om te keren”, zegt Robin Verachtert van Natuurpunt.

Ineos Belgium laat weten dat het bedrijf eerst de tijd wil nemen om het dossier te bestuderen alvorens te reageren.