Onderschepte VS communicatie tussen Syrische leger en Russische chemici?
Rusland blokkeert een VN-resolutie die een snel onderzoek naar de gifgasaanval eist. Voor de VS daarentegen staat het vast dat Assad schuldig is. En het haalt daar nieuwe bewijzen voor aan. Wat weten we ondertussen echt over de aanval?
Waarheid is het eerste slachtoffer in een oorlog. De uitspraak dateert van voor de eerste wereldoorlog, maar geldt even goed voor het Syrische conflict. En dus circuleren er ook meerdere versies van de gifgasaanval op 4 april in Khan Sheikhoun, een plaats in de provincie Idlib.
Wat gebeurde er die ochtend zeker?
Wat we zeker weten is dat er die ochtend minstens 70 doden vallen. Ooggetuigen maken al 's ochtends vroeg melding van een luchtaanval en rond 8 uur post de lokale reporter Mohammed Sallum al-Abd een YouTube-video waarop rookpluimen te zien zijn.
In ziekenhuizen in rebellengebied berichten dokters van symptomen die in de richting van saringas wijzen. Omwille van eerdere aanvallen in het verleden ontstaat snel het idee dat het Syrische regime hen met gifgas heeft omgebracht. De VS wacht niet op onderzoek, maar bestookt twee dagen later al een luchtmachtbasis van het regime.
Omwille van eerdere aanvallen in het verleden ontstaat snel het idee dat het Syrische regime hen met gifgas heeft omgebracht
Lees ook: Deze bewijzen hebben de VS tegen Syrië: van afgeluisterde gesprekken tot een drone
Houdt de versie van de Russen steek?
Rusland daarentegen slooft zich van in het begin uit om haar Syrische partner in bescherming te nemen. Het Kremlin geeft rebellen de schuld van het hoge dodental: na een bombardement zou gifgas zijn ontsnapt uit een door hen gecontroleerd depot. Volgens Igor Konaschenkov, woordvoerder van het Russisch ministerie van Defensie, bombardeerde de Syrische luchtmacht tussen 11.30 uur en 12.30 uur een depot van de rebellen in de oostrand van de stad.
Claims van de Russen komen niet overeen met YouTube-beelden
Een claim die niet overeenkomt met de YouTube-beelden die al om 8 uur online stonden en gefilmd zijn bij zonsopgang. De zon kwam die dag op rond kwart over 6 in Idlib.
Ook de plaats van het bombardement lijkt niet te kloppen. De slachtoffers vielen niet in het oosten van Khan Sheikhoun, maar in het noorden.
Guardian-journalist Kareem Shaheen was als eerste Westerse journalist ter plaatse. Hij trof in het Noordelijke deel een krater tussen onbeschadigde, verlaten huizen. De bewoners waren vermoedelijk een voor een omgekomen.
Welke nieuwe info hebben de VS?
Om de Syrische en Russische claims te weerleggen, ontsluit de Amerikaanse inlichtingendienst steeds meer informatie. Volgens nieuwszender CNN konden de VS vlak voor het incident communicatie onderscheppen tussen het Syrische leger en chemie-experten.
Omwille van een akkoord uit 2013 mag Syrië niet over saringas beschikken. Bovendien zou het moeilijker samen te stellen zijn dan bijvoorbeeld chloorgas. Omdat het instabiel is, wordt het uit twee componenten gemengd, vlak voor het gebruik ervan.
Dat de VS de communicatie konden onderscheppen wil niet per definitie zeggen dat het land op voorhand van de aanval wist
Dat de VS de communicatie konden onderscheppen wil niet per definitie zeggen dat het land op voorhand van de aanval wist. Het duurt vaak even vooral de grote hoeveelheid onderschepte communicatie in Irak en Syrië verwerkt is. Maar het moet aantonen dat de VS zeker van haar zaak was voor ze de Syrische legerbasis bombardeerde.
Tegelijkertijd drijft het ook de spanningen met Rusland op, want de chemie-experten zouden volgens de VS wel eens Russisch kunnen zijn. Op een achtergrondbriefing in het Pentagon vorige vrijdag zou een Amerikaanse legerchef verteld hebben: "We weten dat de Russen chemie-expertise in Syrië hebben en we onderzoeken nauwgezet elke informatie die zou bewijzen dat de Russen van deze aanval wisten of erbij geholpen hebben."
'We weten dat de Russen chemie-expertise in Syrië hebben en we onderzoeken nauwgezet elke informatie die zou bewijzen dat de Russen van deze aanval wisten of erbij geholpen hebben'