LEES OOK. Azië kreunt onder ongeziene hittegolf, en volgens klimatologen is dit nog maar het begin

El Niño is een natuurverschijnsel dat doorgaans wordt geassocieerd met stijgende temperaturen, toenemende droogte in bepaalde delen van de wereld en hevige regenval in andere. De laatste keer dat het weerfenomeen toesloeg, was in 2018-2019, waarna El Niño plaats maakte voor een opmerkelijk lange periode van La Nina, dat eerder het tegenovergestelde doet en een afkoelende werking heeft. 

Ondanks dat matigende effect gelden de voorbije acht jaar als de warmste ooit gemeten, maar zonder La Nina was het wellicht nog erger gesteld geweest. Het weerfenomeen “heeft gewerkt als een tijdelijke rem op de stijging van de temperatuur wereldwijd”, stelde Petteri Taalas, secretaris-generaal van de WMO, in een communiqué. Nu we opnieuw met El Niño te maken krijgen, mogen we ons wellicht verwachten aan een nieuwe piek in de opwarming van de aarde en aan een reeks nieuwe hitterecords, waarschuwde hij.

Het is in dit stadium niet mogelijk om de intensiteit of de duur van El Niño te voorspellen. De vorige episode van het fenomeen werd als eerder zwak beschouwd, maar die daarvoor - tussen 2014 en 2016 - was bijzonder krachtig en had rampzalige gevolgen. Zo was 2016 “het warmste jaar ooit geregistreerd als gevolg van ‘het dubbele effect’ van een zeer sterke El Nino en een opwarming die werd veroorzaakt door broeikasgassen, gelieerd aan menselijke activiteit”, benadrukte de WMO.

De impact van El Niño op het kwik laat zich doorgaans pas voelen in het jaar dat volgt op het ontstaan van het fenomeen, in dit geval dus 2024. “De wereld moet zich voorbereiden op de komst van El Niño”, riep Taalas op. Hoewel het natuurverschijnsel mogelijk de droogte in de Hoorn van Afrika en andere gevolgen van tegenhanger La Niña kan verlichten, is de kans groot dat er zich meer extreme klimaat- en weersverschijnselen zullen ontwikkelen, aldus de WMO-topman. Hij wees tot slot op de noodzaak om vroege waarschuwingssystemen te ontwikkelen en implementeren - een van de prioriteiten van de organisatie - om de meest bedreigde bevolkingsgroepen te beschermen.

El Niño is verantwoordelijk voor een periodieke opwarming van het oceaanwater, waardoor de aarde opwarmt, en doet zich gemiddeld om de twee à zeven jaar voor, voor een gemiddelde periode van negen à twaalf maanden. Het fenomeen zorgt doorgaans in bepaalde delen van Zuid-Amerika, het zuiden van de Verenigde Staten, de Hoorn van Afrika en in Centraal-Azië voor meer regen, en in Australië, Indonesië en bepaalde delen van Zuid-Azië voor extreme droogte.