De singer-songwriter in Ed Sheeran is helemaal terug: zo klinkt zijn nieuwe album "-" ("Subtract")

Hartzeer en tegenslagen: voor een artiest zijn ze behalve een vloek ook een zege, want ze bieden een gouden bron aan inspiratie. Na de uitbundigheid op zijn vorige plaat "=" (lees: "Equals") met singles als "Bad habits" en "Shivers" plooit Ed Sheeran zich weer terug op zichzelf. Back to basics als singer-songwriter, op wat hij zelf zijn eerlijkste album ooit vindt. De meeste nummers op "-" beginnen a capella, zonder intro: zo komt de eerlijke boodschap van Sheeran des te harder binnen.

De Britse popster heeft duidelijk veel te verwerken op “-“. Begin 2022 kreeg hij in één maand tijd drie keer slecht nieuws: de dood van zijn beste vriend Jamal, die betrokken was bij de start van zijn carrière, een plagiaatproces rond zijn hit “Shape of you” én de ontdekking van een hersentumor bij zijn zwangere echtgenote Cherry, die pas na de bevalling behandeld kon worden. Een mens zou voor minder worstelen met donkere gedachten. “Ik wilde het luik naar mijn ziel op dit album helemaal openzetten”, aldus Sheeran. 

Deze “-“ had Sheerans tweede album moeten worden, na debuut  “+” met daarop "The A Team" en "Lego House". Na een proces van tien jaar schrijven en bijschaven komen de nieuwe nummers pas door de dramatische gebeurtenissen in zijn leven in een stroomversnelling.

Met dank ook aan producer Aaron Dessner: muzikant bij The National én succesproducer van onder meer Taylor Swift, een vriendin van Sheeran.

Resultaat: weg met de dansbare popnummers en catchy beats, welkom terug akoestische gitaar. De bijrollen zijn voor de piano en strijkers, die als een dekentje van melancholie rond de donkere teksten hangen. Te beginnen met openingsnummer “Boat”: een pure gitaarballad, weg van alle bombast. In de videoclip staat Sheeran in de ondiepe zee. Opvallend: in veel van zijn liedjesteksten zitten verwijzingen naar woelig water, storm op zee en bootjes waarin hij de sterke stroming trotseert.

Sheeran schippert op “-“ continu tussen hoop en wanhoop, soms zelfs binnen hetzelfde nummer. Zijn twijfels en donkere gedachten worden vertolkt door meerstemmige stukjes, alsof hij de verschillende stemmen in zijn hoofd aan het woord wil laten. “Standing on the edge, going into hell”, klinkt het weinig optimistisch in “Salt water”. “Life goes on” is de hoopvolle boodschap in het gelijknamige nummer, een evenwichtsoefening tussen melancholie en optimisme.

Is er dan geen spatje vrolijkheid te bespeuren op “Subtract”? Toch wel, niet toevallig in de eerste single “Eyes closed” en de volgende single “Curtains”. Maar: de aanstekelijke ritmes en stevige vocale uithalen leiden nooit af van de teksten, waarin Sheeran zijn hart uitstort.

In “Eyes closed” zingt hij over het voorbije jaar, dat een heel andere wending heeft genomen dan hij had verwacht. In “Curtains” gaat het letterlijk over de gordijnen opengooien en het licht binnenlaten na een donkere periode: een vleugje muzikale hoop, waarin de hand van producer Aaron Dessner voelbaar is in de gitaarsolo en drums.

Het meest meeslepende nummer (met een vleugje bombast) is “End of youth”, waarin Sheeran voorzichtig de wegen van spoken word verkent, met dreigende strijkers als ondertoon. De weinig opbeurende boodschap: "alles gaat verkeerd en er lijkt geen einde aan te komen, is dat dan volwassen worden?"

Helemaal kwetsbaar klinkt “Borderline”, dat begint met het woord “sadness” (verdriet, red.). Sheeran beschrijft gedetailleerd hoe dat beklemmende gevoel in je lichaam sluipt. Hij maakt dat bijna tastbaar met zijn kopstem, ondersteund door piano en strijkers. “Ik probeer de pijn te verdoven, en te schuilen voor de blikken”, zingt hij. Nog meer breekbaarheid zit in het meeslepende “Vega”, waarin Sheeran - opnieuw met zijn kopstem - smeekt om “dit gevecht te doen stoppen”.

Cherry Seaborn- mevrouw Ed Sheeran - is het rechtstreekse onderwerp van twee nummers. In “Sycamore”, een klein en sober liedje, steekt Sheeran zijn bezorgdheid over zijn vrouw en ongeboren dochter niet onder stoelen of banken. De hoop overwint weer in “No strings”, een aandoenlijk liefdesliedje met piano en strijkers. “Als we hier doorheen geraken, dan kan niets ons kapotmaken, en dat moeten we vieren”.

Hoe donker, eerlijk en wanhopig Sheeran bij momenten ook klinkt op dit nieuwe album: helemaal deprimerend wordt “-” gelukkig nooit. In “Spark”, een nummer voor fans van de beginnende Ed Sheeran, zitten speelse vingerknipjes: als in een knetterend vuur dat wordt aangewakkerd. Pianonummer “Colourblind” klinkt als een riedeltje in een kinderliedje voor het slapengaan. In “Dusty” trekt Sheeran de vrolijke popkaart en de folkinvloeden in slotnummer “The hills of Aberfeldy” doen denken aan het uitgelaten “Galway Girl”, al is dit een kleiner liedje.

Ed Sheeran heeft duidelijk veel te vertellen op “-“ en vervelt weer van grootse popster tot sobere singer-songwriter. Over deze plaat en zijn grote stadiontournee is een vierdelige documentaire gemaakt, die sinds 3 mei te zien is op Disney+. Daarin komt uitzonderlijk zijn echtgenote Cherry Seaborn zelf ook aan het woord en we zien ook een huilende Sheeran. “Een kleine, roodharige stotteraar als ik zou in theorie nooit een popster kunnen worden”, zegt hij in de trailer. Maar het tegendeel is gebleken.