‘Wanneer prins Harry in beeld komt, wordt er vuil gejouwd’: royaltykenner Harry De Paepe over de kroningsdag van Charles

Vrijdag, 5 mei 2023

18.00 uur Engelse tijd

Londen is overdadig behangen met Union Jacks. Een van mijn kennissen laat via WhatsApp weten dat hij zich stoort aan al die vlaggen: “We lijken wel bloody Amerikanen”, bromt hij. Zijn Brits-zijn is voor hem een natuur waar je geen vlaggen voor nodig hebt. De mooie winkels hebben hun vitrines grandioos ingericht en ook de dure hotels van de hoofdstad pakken uit met opmerkelijke decoratie. Ik bevind me inmiddels in de buurt van Victoria Station, waar ik de trein richting Windsor neem. Ik ga er op logement bij vrienden. Uit de speakers van het station hoor je de stemmen van Charles en Camilla de reizigers een mooi weekend toewensen en de koning zegt ten slotte met zijn kenmerkende stemgeluid: “Please mind the gap”.

19.35 uur

Melissa en Daniel onthalen me zoals steeds hartelijk. Ik ken Dan al meer dan twintig jaar. Met een kopje thee in de hand leggen we ons dilemma op tafel: blijven we morgen in het koninklijke Windsor of trekken we toch nog naar Londen? We keuvelen er rustig over terwijl de thee dampt. Melissa merkt geamuseerd op dat we misschien toch beter een beslissing nemen. Daniel knikt, nipt van zijn thee en begint dan over wat anders. Melissa wil bij het onderwerp blijven. Enkele van haar vriendinnen lopen vandaag in Londen om naar er de tentjes en de wachtenden te zien. “Kijk, ze waren er vandaag op The Mall (dat is de centrale laan die naar Buckingham Palace leidt, HDP) en toen stond de koning daar ineens.” Dan reageert met wat ongeloof: “You mean just like that?” Ze toont foto’s die ze doorgestuurd kreeg. Je ziet er zowel Charles als de kroonprinses op. Daniel slurpt wat van zijn thee: “Nou, dat is bijzonder.”

21.58 uur

Ik drink ‘Coronation Beer’, speciaal voor de kroning gebrouwen. De pub is versierd met vlagjes. We spelen darts met vrienden en collega’s van Daniel. “So, you’re Dan’s Belgian friend?”, vraagt een van hen me onderzoekend. Blijkt dat hij nog een jaartje in België woonde, als student in Louvain-la-Neuve. De boomlange kerel pauzeert even en zegt dan vlekkeloos uit het niets: “Dames en heren, deze trein stopt in Brussel-Noord.” Ik proest. “That’s about the only Flemish I’ve learned.” Intussen hebben we de knoop doorgehakt: we trekken morgenvroeg naar Londen. Alleen hevige regen kan ons nog echt tegenhouden.

Zaterdag, 6 mei 2023 – Coronation Day

10.13 uur

In het metrostel dat ons naar Bond Street brengt, leest Dan me een bericht voor dat hij van een vriend kreeg: “This country is mentally ill.” Niet iedereen is even opgezet met het koningshuis en de gekte errond. Op straat slokt een mensenmassa ons op en duwt ons in een richting voort waar we niet heen willen. We negeren de aanwijzing van de stewards om naar Hyde Park te trekken en gaan tegen de stroom in, richting Trafalgar Square. We zien aan de voet van Nelson’s Column mensen in gele truitjes die bordjes opsteken met de boodschap: “Not my king!”. Een ander opschrift vindt het “The worst season of Game of Thrones ever!” Het plein is helemaal afgesloten. “We kunnen gewoon nergens naartoe.” Iemand klaagt tegen een steward dat ze de koning in zijn koets wil zien, de steward is echter duidelijk: “Sorry, maar omwille van de veiligheid mag je er niet door.” Alles zit potdicht.

12.45 uur

De illustere Noël Coward schreef zeventig jaar geleden in zijn dagboek: “Kroningsdag, ik bracht hem thuis door kijkend naar de televisie. Het werd prachtig uitgevoerd. Het Engelse staatsballet op zijn best. Rot weer en iedereen doorweekt.” Het had over vandaag kunnen gaan.

We trekken een pub binnen. “Beneden in de kelder vind je een groot scherm waar je kunt kijken”, deelt een dienster mee. Die kelder blijkt een felroze cabaret te zijn. Er hangen foto’s op van mannen in drag. Het muurvullende scherm is versierd met tresjes en bevindt zich op een licht verhoogd podium. “Ik denk dat we in een travestietenbar zitten”, stelt Dan nuchter vast. Ik haal mijn schouders op: “We zitten tenminste droog en we hebben wat te drinken.” We kunnen prima de uitzending van het gebeuren volgen en de ruimte vult zich snel met mensen van allerlei slag en achtergronden.

Wanneer prins Harry in beeld komt, wordt er vuil gejouwd: “Je hebt je familie verraden!” Ik trek even mijn wenkbrauwen op naar Dan en Melissa. De projectie toont hoe buiten de regen neervalt als een koude douche. Het moment breekt aan dat Charles de abdij van Westminster betreedt. De magistrale muziek van Hubert Parry weerklinkt luid in het cabaret. “Look, he’s so overwhelmed,” zegt de persoon naast me, “I’m getting all emotional now.”

Ondanks de pubsfeer vallen er opvallende stiltes. De eerste keer is dat tijdens de eed van Charles. Hij krijgt er applaus voor: “Bless him! Go for it Charlie!” Een oudere dame met een rood stipje op haar voorhoofd zit op de grond, maar veert opvallend kwiek recht om voor premier Rishi Sunak te supporteren die een Bijbellezing verzorgt. Een dragqueen met een grote blonde pruik op en een kroontje daalt van de trap af en komt de kelder binnen. “De echte Camilla is hier”, grapt men. Inmiddels wordt Charles op het scherm ontdaan van zijn koninklijke outfit en voorbereid voor de heilige zalving. In de bar fluit men naar de beelden alsof het om een stripact gaat.

En dan valt er alweer een opmerkelijke stilte. ‘Zadok the Priest’ van Haendel galmt door de boxen. Ik twijfel even of ik aan mijn buur het verhaal van de zalving van de veertiende-eeuwse koning Henry IV moet vertellen. Volgens zijn tegenstanders verjoeg de heilige olie al zijn hoofdluizen. Maar de ingetogenheid van de anderen legt me ook het zwijgen op. Middeleeuwse rituelen maken nog indruk in 2023. De drag-Camilla houdt zich zelfs koest. Zodra dit onderdeel van de dienst voorbij is, begint men rondom mij te applaudisseren: “Well done, Charlie!”

Uiteindelijk vindt de kroning zelf plaats. Iedereen jubelt en roept: “God Save the King!” Wanneer ten slotte Charles en Camilla bij het zingen van het volkslied de abdij verlaten, zingt het bonte gezelschap in het cabaret luid mee. Een vrouw veegt geëmotioneerd haar tranen weg. Ze vindt het een van de mooiste momenten in haar leven. Intussen zwaait de plaatselijke Camilla koninklijk voor de foto. Noël Coward had het goedgekeurd.

14.39 uur

We passeren opnieuw Trafalgar Square waar we door een menigte proberen te geraken. Aan de kant staan de anti-monarchiebetogers. Ze bevinden zich voor de Sainsbury Wing, een gebouw dat helemaal opgaat in de klassieke stijl van het museum en dat alleen maar omdat Charles in een publieke speech in de jaren 80 de modernistische plannen van de architecten de vuilnisbak in praatte. “Jullie zijn gewoon dom!”, roepen de protesteerders naar de mensen die hen voorbijgaan. “Betaal de verpleegster en niet de pedo’s”, zingen ze. Het is een weinig subtiele verwijzing naar prins Andrew, de broer van de koning. “Je staat aan te schuiven om bescheten te worden”, weerklinkt hun volgende lied. Mensen zwaaien met vlagjes als antwoord op de republikeinse betogers.

We staan stil voor een toegang die naar The Mall leidt. Inmiddels wisselen we van gedachten over het gegeven monarchie. “Het is nu eenmaal oneerlijk dat toeval je in zo’n positie brengt,” redeneert Daniel, “maar ik denk niet dat die betogers mensen daarvan kunnen overtuigen. Toch niet op die manier.” Hij stelt vast dat de arbeidersklasse zich gek genoeg het meeste lijkt te hechten aan de koninklijke familie, Melissa wijt dat aan een nood aan identiteit. Inmiddels zeikt de regen op eens neer.

Ons gesprek wordt onderbroken door openende hekken: “Laat eerst de mensen die The Mall willen verlaten door, aub!” Iedereen gedraagt zich netjes. Een Engelsman met een vissershoedje op in een Britse vlaggenmotief heeft het over een ‘absolute chaos’. Hij is boos en zijn vrouw zegt dat hij moet stoppen met zeuren. Er wordt weinig geduwd, men schuifelt wat. Inmiddels capteren we door een aanzwellend lawaai dat in de verte de koninklijke familie op het balkon van Buckingham Palace verschijnt. We vernemen dat we zo’n twee uur moeten wachten vooraleer wij The Mall op kunnen. Zonder een woord te wisselen, zijn we het met elkaar eens dat we dat niet zien zitten.

Op Waterloo Place zien we boven onze hoofden de vliegtuigen van de RAF overvliegen. Mensen applaudisseren, mij lijkt dat weinig zinvol. Het wereldberoemde reclamebord van Piccadilly Circus toont een pas gekroonde koning, mensen wijzen van onder hun paraplu naar het beeld en nemen volop foto’s.

18.27 uur

George V schreef in 1911 in zijn dagboek over zijn kroning: “De dienst in de abdij was bijzonder mooi, maar het was een vreselijke beproeving. Het was groots, toch simpel en waardig en verliep zonder rimpeling.” We zitten uitgeteld in de sofa en staren naar de televisie. Thee, sandwiches en wat chips moeten ons energiepeil opkrikken. We hebben niets gezien van de optocht, belandden in een roze revuekelder en kregen liters water op ons hoofd. Daniel besluit met een zucht: “That was a lovely day, wasn’t it.”